Za tym znakiem łatwo o utratę prawka. Dyskusja z policjantem nie ma sensu
W powszechnej opinii pokutuje przekonanie, że winę za większość wypadków drogowych w Polsce ponosi "niedostosowanie prędkości do warunków ruchu". Rzeczywistość jest bardziej skomplikowana. Ze statystycznego punktu widzenia, większy problem stanowią często przewinienia związane z pierwszeństwem.
Ich liczba świadczy nie tylko o nieznajomości przepisów wśród uczestników ruchu, ale zdradza też skalę problemów "infrastrukturalnych", jak chociażby stosowanie wprowadzającego w błąd oznakowania czy nieintuicyjnych skrzyżowań.
Grzechy główne polskich kierowców
Uściślijmy, "niedostosowanie prędkości do warunków ruchu" to wciąż największy z "grzechów śmiertelnych" polskich kierowców. Tylko w ubiegłym roku w 5 254 wypadkach drogowych spowodowanych nadmierną prędkością zginęły 793 osoby, a 6 444 odniosły obrażenia. W ujęciu statystycznym oznacza to, że "nadmierna prędkość" odpowiadała za:
- 25,5 proc. ogółu wypadków,
- 41,5 proc. (!) ogółu ofiar śmiertelnych,
- 26,5 proc. ogółu rannych.
Biorąc jednak pod uwagę ogólną liczbę wypadków z winy kierujących, ich najczęstszą przyczyną było właśnie - szeroko pojęte - "nieustąpienie pierwszeństwa":
- przejazdu - 5 566 wypadków (27 proc. ogółu wypadków),
- pieszemu (na przejściu, przy skręcie w drogę poprzeczną, w innych okolicznościach) - 2 606 wypadków (12,7 proc. ogółu wypadków),
- niestosowanie się do sygnalizacji świetlnej - 360 wypadków (1,7 proc. ogółu)
Po zsumowaniu naruszeń dotyczących pierwszeństwa okazuje się więc, że w sumie odpowiadają one za:
- 41,4 proc. ogółu wypadków powodowanych przez kierujących,
- 23,8 proc. zabitych,
- 40,1 proc. ogółu rannych.
Pierwszeństwo a utrata prawa jazdy
Nie dziwi więc, że w obliczu tak zatrważających danych wykroczenia związane z pierwszeństwem karane są z całą stanowczością.
Szczególnie dotkliwy dla kierowców jest w kwestiach związanych z pierwszeństwem taryfikator punktów karnych. Pamiętajmy, że od września 2022 punkty karne kasują się nie po roku lecz dwóch latach, a początkiem biegu przedawnienia jest opłacenie mandatu.
Aż 15 punktów karnych wpłynie na konto kierującego za wykroczenie polegające na:
- wyprzedzaniu pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem,
- nieustąpieniu pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych albo wchodzącemu na to przejście,
- niezatrzymaniu pojazdu w razie przechodzenia przez jezdnię osoby niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku, lub osoby o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej w celu umożliwienia jej przejścia,
- niestosowaniu się do sygnałów świetlnych,
- niestosowaniu się do sygnałów i poleceń podawanych przez osoby uprawnione do kierowania ruchem drogowym,
- niestosowaniu się do sygnałów i poleceń dawanych przez osoby uprawnione do kontroli ruchu drogowego,
W taryfikatorze znajdziemy też sporo wykroczeń związanych z pierwszeństwem, których "punktacja" może być dla kierowców zaskakująca. Przykłady?
- 12 punktów karnych grozi obecnie za "nieustąpienie pierwszeństwa przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża",
- 10 punktów karnych grozi za "nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy cofaniu pojazdem",
- 8 punktów karnych grozi za "nieustąpienie pierwszeństwa pieszym (np. w czasie przejeżdżania przez chodnik, włączania się do ruchu, jazdy w strefie zamieszkania itd.)".
Najdroższe przewinienia związane z pierwszeństwem
Warto również pamiętać o karach finansowych, zwłaszcza w kontekście przepisów o tzw. "recydywie". Przypominamy - w przypadku ponownemu popełnienia wykroczenia z danej grupy w terminie do 24 miesięcy od zarejestrowania poprzedniego, uczestnik ruchu liczyć się musi z podwójną wysokością grzywny. Na liście wykroczeń objętych recydywą znajdziemy wiele związanych z pierwszeństwem.
Mandat w wysokości 1500 zł (3 tys. w warunkach recydywy) grozi dziś za:
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu lub na nie wchodzącemu,
- nieustąpienie przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża,
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych albo podczas jazdy po placu, na którym ruch pieszych i pojazdów odbywa się po tej samej powierzchni,
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem podczas włączania się do ruchu,
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy cofaniu pojazdem,
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego w strefie zamieszkania,
- niezatrzymanie pojazdu w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osobie o widocznie ograniczonej sprawności ruchowej,
- wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany lub bezpośrednio przed nim, omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu,
- naruszenie zakazu jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych
***
