Lewy kierunkowskaz na rondzie. Wyrok w sprawie wyjaśnia wszystko

Nawet wśród egzaminatorów zdania na ten temat są podzielone. Część uważa, że jeszcze przed wjazdem na rondo należy zasygnalizować kierunek, w którym planujemy je opuścić. Jeśli zamierzamy zjechać pierwszym zjazdem, powinniśmy wcześniej włączyć prawy kierunkowskaz. Z kolei przy skręcie w lewo, co zazwyczaj oznacza trzeci zjazd, przed rondem należałoby sygnalizować zamiar lewym kierunkowskazem. Czy to rzeczywiście właściwa interpretacja? Sprawa budzi na tyle duże kontrowersje, że regularnie trafia pod ocenę sądów w różnych regionach kraju.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zajął się sprawą egzaminatorki, która z powodu nieprawidłowego – w jej opinii – korzystania z lewego kierunkowskazu nie zaliczyła egzaminu kandydatowi na kierowcę. W wyroku czytamy: "Sygnalizowanie wjazdu na skrzyżowanie o ruchu okrężnym lewym kierunkowskazem wskazywałoby, iż kierujący pojazdem zamierza zmienić kierunek jazdy "w lewo" czyli poruszać się po nim kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, co oczywiście naruszałoby zasadę ruchu prawostronnego obowiązującego w Polsce."

Podobnie na tę samą kwestię w innej sprawie spojrzał sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie: "Rondo należy traktować jako "zwykłe" skrzyżowanie i włączenie sygnalizacji powinno mieć miejsce w czasie zjeżdżania ze skrzyżowania. Wtedy występuje zmiana kierunku ruchu. Przy wjeździe na skrzyżowanie o ruchu okrężnym nie następuje zmiana kierunku jazdy i brak podstaw by zamiar wykonania takiego manewru należało wcześniej zasygnalizować."

Tę opinię podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. Jak precyzuje serwis Prawo.pl, odwołując się do się do wyroku NSA z 27 lutego 2020 r. I OSK 2025/18 oraz z 18 stycznia 2019 r. I OSK 652/17, sąd uznał, że nie ma aktualnie podstawy prawnej, by nakazywać kierowcy wjeżdżającemu na tego typu skrzyżowanie włączenia kierunkowskazu. Wyrok można znaleźć pod sygn. akt III SA/Kr 764/24.

I choć wydawałoby się, że to nie zostawia miejsca na dalsze rozważania, kontynentalny system prawa, który u nas obowiązuje, oznacza, że wyroki sądów mają moc prawną tylko w danej, konkretnej sprawie. W Polsce nie stosuje się tzw. precedensów – jak to często oglądamy w amerykańskich filmach, w których obrońcy lub oskarżyciele powołują się na inne wyroki w podobnych sprawach, co determinuje decyzje podejmowane przez ławę przysięgłą i sąd. U nas inny sędzia, w kolejnej sprawie na ten sam temat może orzec odmienny wyrok. Dlatego warto mieć na uwadze konkretne zasady wynikające z przepisów prawa.

Wyjściowa sytuacja wygląda jak w momencie pokonywania zakrętu – jadąc wyznaczonym pasem ronda nie zmieniamy kierunku jazdy w rozumieniu przepisów ruchu drogowego. W efekcie nie ma potrzeby sygnalizowania zamiaru skręcenia w lewo przed wjazdem na rondo, ani poruszając się po którymś z jego pasów. O zmianie kierunku mówimy wtedy, gdy zmieniamy pas na rondzie albo opuszczamy je którąś z dróg wylotowych. I takie manewry należy sygnalizować odpowiednim kierunkowskazem – co do tego chyba nikt nie ma wątpliwości.

Jeśli na rondzie, którym się poruszamy, jest kilka pasów ruchu, to sygnalizujemy każdy zamiar zmiany pasa. Trzeba przy tym pamiętać, że mamy obowiązek ustąpienia pierwszeństwa pojazdom, które się po tym pasie poruszają, lub w tym samym momencie co my wjeżdżają na ten pas z prawej strony.

Istotna jest też kwestia znaków, które mogą regulować, czy w danym miejscu można zmienić pas, albo czy z danego pasa można opuścić rondo. Jeśli nie zabraniają tego znaki, na rondzie można dowolnie zmieniać pasy ruchu i nie obowiązuje tutaj zasada, że przed skręceniem w drogę wylotową należy zbliżyć się do prawej krawędzi jezdni (czyli wjechać na prawy pas ronda). Jeśli jednak zamierzamy opuścić rondo innym pasem obwiedni niż prawy – mamy obowiązek ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu pasem, który zamierzamy przeciąć.

Jeśli zamierzamy opuścić rondo pierwszym zjazdem, najwygodniejszym rozwiązaniem jest zajęcie prawego pasa jeszcze przed wjazdem. W tym momencie nie ma potrzeby używania kierunkowskazu, jednak już na rondzie mamy obowiązek sygnalizować zamiar zjazdu, czyli skrętu w prawo w najbliższą drogę wylotową.

W przypadku przejazdu na wprost, czyli opuszczenia ronda drugim zjazdem, przed wjazdem na obwiednię można wybrać dowolny pas ruchu. Kierunkowskaz należy włączyć dopiero po minięciu pierwszego zjazdu. Jeśli poruszamy się innym pasem niż prawy, a na prawym pasie znajduje się inny pojazd, musimy ustąpić mu pierwszeństwa, ponieważ przecinamy jego tor jazdy.

Chcąc opuścić rondo trzecim zjazdem, powinniśmy zająć lewy pas ruchu przed wjechaniem na nie. Na tym etapie nie włączamy żadnego kierunkowskazu. Dopiero po minięciu drugiej drogi wylotowej włączamy prawy kierunkowskaz by sygnalizować zamiar opuszczenia ronda. I znowu - w tym momencie ustępujemy pojazdom poruszającym się prawym pasem, bo one mają pierwszeństwo i np. inny kierowca może chcieć objechać całe rondo prawym pasem. Choć tak naprawdę zaburza w ten sposób płynność ruchu, prawo mu tego nie zabrania.

Oczywiście wszystkie te zasady obowiązują w sytuacjach standardowych – trzeba zawsze pamiętać, że na danym rondzie ruch może być zaplanowany inaczej, co wskazują odpowiednie znaki. Wówczas stosujemy się do nich, a nie zasad ogólnych.