Kiedy zabierają prawo jazdy i co zrobić, żeby je odzyskać?

Sytuacje, w których grozi zabranie, zatrzymanie lub cofnięcie prawa jazdy szczegółowo opisuje Rozdział 3 Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym. Temu zagadnieniu poświęcono artykuły od 135 do 139 tego dokumentu.

Wśród przyczyn wylicza się najczęściej:

• uzasadnione podejrzenie, że kierujący pojazdem jest pod wpływem alkoholu lub innych substancji odurzających,
• prawo jazdy jest zniszczone w stopniu uniemożliwiającym jego odczytanie,
• istnieje prawdopodobieństwo podrobienia lub przerobienia prawa jazdy,
• upłynął termin ważności dokumentu,
• kierowca przekroczył prędkość w terenie zabudowanym o minimum 51 km/h,
• kierujący przekroczył liczbę 24 punktów karnych w ciągu roku lub 20 punktów karnych w ciągu pierwszego roku od dnia otrzymania uprawnień,
• kierowca spowodował wypadek drogowy, kolizję lub zagrożenie w ruchu drogowym,
• pojazdem jedzie więcej osób, niż jest to wskazane w dowodzie rejestracyjnym (więcej niż 2 osoby nadprogramowe w aucie osobowym i 5 w autobusie).

Statystycznie, najwięcej kierowców traci prawo jazdy na trzy miesiące głównie z powodu przekroczenia prędkości w terenie zabudowanym o wspomniane 51 km/h lub przewożenie zbyt dużej liczby osób w pojeździe. 

Dokument stracimy na rok za jazdę na tzw. podwójnym gazie lub za ucieczkę z miejsca przestępstwa. Jeśli stężenie alkoholu we krwi kierowcy wynosi od 0,2 do 0,5 promila, to może zostać orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat w związku z popełnieniem wykroczenia. Wyższe stężenie alkoholu w organizmie automatycznie wydłuży czas, na jaki dokument zostanie zatrzymany.

Według art. 135a ust. 1 pkt 1 lit. h Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym kierujący pojazdem, który ma prawo jazdy krócej niż rok, może zebrać maksymalnie 20 punktów karnych. Z kolei kierowcy z dłuższym stażem tracą prawo jazdy po przekroczeniu limitu 24 punktów karnych (art. 135a ust. 1 pkt 1 lit. g Kodeksu Drogowego). 

Wtedy starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badanie psychologiczne i kurs reedukacyjny w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Po jego ukończeniu można odzyskać dokument.

Wyrobienie nowego prawa jazdy konieczne jest oczywiście wtedy, gdy poprzedni dokument został nam cofnięty, zabrany lub zatrzymany. Jakie inne sytuacje przewidział ustawodawca?

Wyrobienie nowego prawka będzie również koniecznie w sytuacji, gdy stare, czasowe prawo jazdy straci swoją ważność. Obecnie wszystkie prawa jazdy wydawane w Polsce są terminowe. Najdłuższy okres, na jaki mogą być wydane, to 15 lat. Jeśli jednak kierowca ma potwierdzone problemy zdrowotne, lekarz może wydać uprawnienia na krótszy okres, np. na 5 lat lub nawet na rok.

Osoby, które uzyskały już czasowe pozwolenia na kierowanie pojazdami, muszą tylko przedstawić odpowiednie orzeczenie od lekarza. Potwierdza ono, że stan zdrowia pozwala na prowadzenie pojazdów. Kierowcy, którzy dotychczas posługiwali się bezterminowymi uprawnieniami, będą musieli jedynie złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu i uiścić opłatę. W ich przypadku nie ma potrzeby dostarczania zaświadczeń lekarskich.

Nowe prawo jazdy konieczne jest również do wyrobienia w sytuacji, gdy:

• minął termin ważności dokumentu,
• minął termin ważności konkretnej kategorii prawa jazdy,
• posiadacz prawa jazdy zmienił nazwisko lub imię i nazwisko,
• dokument uległ zniszczeniu.

Warto zwrócić uwagę na to, że nie zachodzi już prawny obowiązek wymiany po zmianie miejsca zamieszkania lub zameldowania.

Jeśli prawo jazdy zostało zabrane na okres 3 miesięcy, to po tym czasie należy sprawdzić ważność badań lekarskich i psychologicznych, jeśli były wykonywane w przeszłości. 

Jeśli są już nieważne, trzeba wykonać je ponownie i uzyskać orzeczenie od lekarza. Następnie konieczne będzie wypełnienie wniosku o zwrot prawa jazdy. W tym celu trzeba przelać opłatę w wysokości 100,50 PLN za zwrot prawa jazdy lub uregulować ją w kasie organu, który wydaje dokument. Po złożeniu w urzędzie kompletu dokumentów lub wysłaniu wniosku elektronicznie za pomocą platformy ePUAP, możemy odebrać nasz dokument.

Jeśli kierowcy zostało zabrane prawo jazdy na więcej niż rok, niestety będzie musiał on ponownie podejść do państwowego egzaminu teoretycznego i praktycznego. Dopiero po jego zaliczeniu będzie można otrzymać nowy dokument.

***