Czy można mieć prawo jazdy i dostać karę za jego brak? Tak i to wcale nie błąd
Różnica pomiędzy brakiem prawa jazdy, a brakiem uprawnień jest dość istotna choć nie wszyscy to rozumieją. Okazuje się, że można dostać mandat za brak uprawnień mimo posiadania prawa jazdy. Stanie się tak w kilku przypadkach. Niektóre z nich są bardzo oczywiste, ale inne mogą wynikać nawet z niewiedzy lub niewielkiego błędu w kalkulacji kierowcy, a kara za to wykroczenie od wprowadzenia nowego taryfikatora wyraźnie się zaostrzyła.
Brak prawa jazdy, a brak uprawnień to dwie różne kwestie, które często są mylone przez kierowców. Zdarzają się sytuacje, w których kierowca posiadający prawo jazdy może zostać ukarany za brak uprawnień. Bynajmniej nie chodzi tu o to że nie mamy dokumentu prawa jazdy przy sobie podczas kontroli policji. Do niedawna takie drobne wykroczenie było karane mandatem 50 zł, a dziś dzięki bazom danych CEPiK za brak blankietu i innych dokumentów nie zostaniemy ukarani mandatem. Chodzi tu o coś innego.
Brak prawa jazdy to sytuacja, w której kierowca samochodu nie posiada żadnych uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi - nie zdał egzaminu na prawo jazdy lub zostało mu ono odebrane za wykroczenia drogowe, jazdę pod wpływem alkoholu lub np. za przekroczenie prędkości o 50 km/h w terenie zabudowanym. Oznacza to że kierowca nie ma prawa do prowadzenia jakichkolwiek pojazdów mechanicznych.
Brak uprawnień to z kolei inna para kaloszy. W tej sytuacji kierowca może posiadać prawo jazdy i uprawnienia do kierowania niektórymi pojazdami (np kat. B prawa jazdy do prowadzenia samochodów do 3,5 tony), ale nie ma uprawnień do kierowania pojazdem lub zestawem pojazdów, którym się porusza. Może się tak stać na przykład w sytuacji kiedy mając prawo jazdy kat. B, wsiądziemy za kierownicę półciężarówki, której dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony, lub będziemy prowadzić motocykl większy niż 125.
Wyobraźmy sobie sytuację, że jedziemy na wakacje z przyczepą kempingową, którą pożyczyliśmy od znajomego. Przyczepa jest jednoosiowa, więc nie łamiemy przepisów, ma hamulec najazdowy więc może być cięższa niż 750 kg, ale masa całego zestawu naszych pojazdów przekracza 3,5 tony o kilkadziesiąt kilogramów. To niewielkie przeoczenie, ale oznacza, że prowadzimy zestaw pojazdów nie posiadając wymaganych uprawnień. Taka sytuacja może zdarzy się też gdy przyczepa jest dwuosiowa, nawet wtedy gdy nie przekracza zapisanej w dowodzie rejestracyjnym (pola O.1 - z hamulcem najazdowym, O.2 - bez hamulca).
Podobnie będzie w przypadku kiedy postanowiliśmy kupić samochód i przywieźć go lawetą samochodową. Jeśli kontrolujący nas policjanci lub Inspekcja Transportu Drogowego postawi nas na wadze i okaże się, że laweta z załadowanym samochodem ważą więcej niż 3,5 tony oznacza to, że prowadzimy auto-lawetę bez wymaganych uprawnień.
Do niedawna kara za jazdę bez wymaganych uprawnień była stosunkowo łagodna i wynosiła 500 zł mandatu, ale po wprowadzeniu nowego taryfikator mandatów 1 stycznia 2022 roku, konsekwencje jazdy bez wymaganych uprawnień są znacznie surowsze. Grzywna wynosi minimum 1500 zł, ale w rażących przypadkach naruszenia policjant może nałożyć znacznie wyższą karę, lub skierować wniosek o ukaranie do sądu, który może zdecydować o grzywnie nawet do 30 000 zł. Na dodatek możemy się liczyć z zatrzymaniem posiadanych uprawnień w ramach zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na minimum 6 miesięcy, do nawat 3 lat.
Na szczęście ustawodawca przewidział występowanie takich przypadkowych sytuacji i otworzył pewną furtkę dla kierowców, którzy mogą popełnić ten błąd. Chodzi o wprowadzenie dodatkowych uprawnień dla kierowców w ramach kodu B96 w prawie jazdy. Dodatkowe uprawnienia to koszt tylko 170 zł i nie wymagają zdawania żadnych dodatkowych egzaminów. Kod B96 uprawnia do prowadzenia zestawu pojazdów o rzeczywistej masie 4250 kg. Bardziej szczegółowo opisujemy ten temat w materiale o tym jak zdobyć kod B96 w prawie jazdy i do czego uprawnia.
***
