8 tys. zł mandatu za milczenie. Na to pytanie lepiej odpowiedzieć

Wyprzedzanie przed pasami, wjazd na przejazd kolejowy, gdy zapory jeszcze się nie uniosły, albo nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu to koronne przykłady z taryfikatora, które kończą się wysokimi mandatami. Niewielu kierowców zdaje sobie jednak sprawę, że najwyższy mandat, jaki można dostać w 2024 roku, nie dotyczy żadnego z powyższych Można go nałożyć za niewskazania na żądanie uprawnionego organu, komu pojazd został powierzony do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Wyróżniono tutaj dwie stawki:

• od 4 do 8 tys. zł - w postępowaniu w sprawach o przestępstwo,
• od 2 do 4 tys. zł - w postępowaniu w sprawach o spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

W tym przypadku nie ma mowy o prawi do odmowy zeznania. Przysługuje ono osobie oskarżonej o wykroczenie, a właściciel pojazdu w chwili otrzymania zapytania oskarżonym się nie staje. Jest tylko proszony o wskazanie osoby, która używała pojazdu, co nie jest dowodem jej winy. Użyczający samochód staje się świadkiem i ma obowiązek podać te informacje. Jeśli tego nie zrobi, łamie prawo.

Od tej reguły są jednak wyjątki. Nie trzeba ujawniać, kto prowadził samochód, jeśli pojazd został użyty bez wiedzy i zgody właściciela przez nieznaną osobę, a właściciel nie mógł temu zapobiec. Trzeba jednak udowodnić tę sytuację, na przykład przez zgłoszenie kradzieży samochodu. Bez tego takie wyjaśnienia mogą być uznane za niewiarygodne i właściciel poniesie konsekwencje. Dodatkowo każda osoba ma możliwość odmowy odpowiedzi na pytania, które mogłyby ją lub jej bliską osobę narazić na odpowiedzialność za wykroczenie. To wynika z Konstytucji.

Służby, które mogą wymagać podania danych kierującego to: policja, Inspekcja Transportu Drogowego oraz straż miejska lub gminna. Policja może tego potrzebować na przykład z powodu zdjęcia z fotoradaru, zapisów z monitoringu czy pomiarów prędkości, a straż miejska – z nagrań pokazujących naruszenie przepisów, np. zakazu wjazdu.

Aktualnie najdroższymi wykroczeniami sklasyfikowanymi w taryfikatorze mandatów są następujące przewinienia:

• Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 71 km/h - mandat 2 500 zł
• Kierowanie pojazdem innym niż mechaniczny (np. rowerem) na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka działającego podobnie do alkoholu - 2 500 zł
• naruszenie przez kierującego zakazu korzystania z “korytarza życia" dla pojazdów uprzywilejowanych - do 2 500 zł.

Warto też pamiętać, jaka jest wysokość maksymalnej grzywny nakładanej w drodze sądowej. Wynosi ona już 30 tys. złotych, a więc sporo więcej niż 5 tys. złotych, które obowiązywały jeszcze kilka lat temu.  

Co gorsza, wysokość mandatów w określonych przypadkach wzrasta dwukrotnie w przypadku tzw. recydywy, czyli w związku z powtórzeniem tego samego wykroczenia w ciągu dwóch lat. Mandaty za przekroczenie prędkości wynoszą wówczas:

• 31-40 km/h - 800 zł i 10 punktów karnych, recydywa: 1 600 zł i 10 punktów karnych,
• 41-50 km/h - 1 000 zł i 13 punktów karnych, recydywa: 2 000 zł i 13 punktów karnych,
• 51-60 km/h - 1 500 zł i 15 punktów karnych, recydywa: 3 000 zł i 15 punktów karnych,
• 61-70 km/h - 2 000 zł i 15 punktów karnych, recydywa: 4 000 zł i 15 punktów karnych,
• 71 km/h i więcej - 2 500 zł i 15 punktów karnych, recydywa: 5 000 zł i 15 punktów karnych.

Wyższe mandaty i recydywę przewidziano również za inne, najpopularniejsze wykroczenia:

• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu - 1 500 zł, recydywa: 3 000 zł,
• Złamanie zakazu wyprzedzania - 1 000 zł, recydywa: 2 000 zł,
• Wyprzedzanie na przejściu lub przed nim - 1 500 zł, recydywa: 3 000 zł,
• Niezachowanie ostrożności i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym z następstwem w postaci poszkodowanego pieszego, rowerzysty itp. - 1 500 zł, recydywa: 3 000 zł,
• Omijanie pojazdu, który zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu - 1 500 zł, recydywa: 3 000 zł,
• Wjeżdżanie na torowisko przy zaporach, które są opuszczane, opuszczone lub nie skończyło się ich podnoszenie - 2 000 zł, recydywa: 4 000 zł,
• Wjazd na przejazd kolejowy przy czerwonym świetle sygnalizatora lub jeżeli po drugiej stronie nie ma miejsca do kontynuowania jazdy -  2 000 zł, recydywa: 4 000 zł,
• Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie po spożyciu alkoholu lub innego, podobnie działającego środka  - 2 500 zł, recydywa: 5 000 zł.

Warto przypomnieć, że wyliczanie recydywy nie ma nic wspólnego z punktami karnymi – punkty kasują się po 12 miesiącach od opłacenia mandatu. Recydywa ciąży nad kierowcą przez 24 miesiące.