Wojsko na autostradzie. Czy można wyprzedzać kolumnę uprzywilejowaną?
Widok pojazdów wojskowych na drogach publicznych nie należy do rzadkości, zwłaszcza w okresach wzmożonych ćwiczeń czy przegrupowań jednostek oraz, przede wszystkim, toczącego się konfliktu w Ukrainie. Potwierdzą to osoby podróżujące często autostradą A4 w okolicach Rzeszowa, gdzie znajduje się główny hub pomocy wojskowej dla ukraińskiej armii. Kierowcy “cywilni” często zastanawiają się, jak powinni zachować się wobec kolumn wojskowych - czy są one uprzywilejowane, czy można je wyprzedzać i jakie zasady obowiązują w takich sytuacjach.
Spis treści:
Co to jest kolumna wojskowa? Wojskowe ciężarówki nie zawsze jadą w kolumnie
Zacznijmy od podstawowej kwestii - czym właściwie jest kolumna wojskowa w świetle prawa? Nie każda grupa pojazdów armii może być tak określana. Aby oficjalnie uznać grupę pojazdów za kolumnę wojskową, musi ona spełniać konkretne wymogi. Zgodnie z przepisami pierwszy i ostatni pojazd w kolumnie muszą być oznaczone tablicami w kolorze pomarańczowym. Dodatkowo wyróżniają je niebieskie chorągiewki umieszczone po stronie kierowcy, z wyjątkiem ostatniego pojazdu, który powinien mieć zamontowaną zieloną chorągiewkę. Pojazdy takie mogą również używać świateł ostrzegawczych. W jednej kolumnie może poruszać się maksymalnie dwadzieścia pojazdów, a odległość między poszczególnymi kolumnami powinna wynosić minimum pół kilometra.
Zasadniczo kolumny wojskowe nie są pojazdami uprzywilejowanymi i muszą przestrzegać ogólnych zasad ruchu drogowego. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Pierwszym jest sytuacja, gdy pojazdy kolumny wojskowej włączają się do ruchu, a kierowanie nim przejmuje żandarmeria wojskowa. Drugi przypadek to pilotaż kolumny przez policję - wtedy na początku i końcu kolumny muszą znajdować się pojazdy wyposażone w niebieską i czerwoną sygnalizację ostrzegawczą. W takiej sytuacji kolumna nabiera statusu uprzywilejowanej.
Zobacz również:
Czy można wyprzedzać kolumnę wojskową?
Odpowiedź zależy od kilku czynników. Jeśli na drodze poruszają się pojedyncze pojazdy wojskowe, które nie tworzą formalnej kolumny, ich wyprzedzanie jest dozwolone na standardowych zasadach - w miejscach, gdzie jest to legalne i bez przekraczania dopuszczalnej prędkości. Można również wjeżdżać między takie pojazdy.
W przypadku gdy grupa pojazdów spełnia wszystkie wymogi prawne kolumny, wyprzedzanie również jest dozwolone, ale wyłącznie w całości - nie wolno wjeżdżać między pojazdy tworzące kolumnę. To może stanowić wyzwanie, szczególnie na drogach innych niż autostrady, ponieważ kierowca musi dysponować odpowiednio długim i wolnym odcinkiem drogi.
Sytuacja komplikuje się, gdy kolumna wojskowa jest eskortowana przez policję i staje się kolumną uprzywilejowaną. Wtedy wyprzedzanie jest dozwolone wyłącznie poza terenem zabudowanym i w miejscach do tego przeznaczonych. W terenie zabudowanym należy zastosować się do art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który mówi: “Uczestnik ruchu drogowego, jadący drogą publiczną, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdowi uprzywilejowanemu, który nadaje sygnały dźwiękowe i świetlne.” Oznacza to zakaz wyprzedzania uprzywilejowanej kolumny wojskowej w takich warunkach.
Niedawne wypadki z udziałem pojazdów uprzywilejowanych pokazują, że nawet przy włączonych sygnałach świetlnych i dźwiękowych kierowcy takich pojazdów muszą zachowywać ostrożność, a w przypadku kolizji mogą zostać uznani za współwinnych.
Zdjęcia przemieszczające się wojska - nie publikować i najlepiej nie robić
Kiedy wojsko przemieszcza się z jednostki do jednostki lub na poligon, warto też powstrzymać się od publikowania zdjęć czy informacji o przemieszczających się pojazdach armii w mediach społecznościowych. Może to mieć znaczenie dla bezpieczeństwa operacji, nawet jeśli są to tylko rutynowe ćwiczenia czy przegrupowania.
