Przegrzanie silnika - jak sobie z nim poradzić?
Jak rozpoznać objawy przegrzewania się silnika? Co zrobić, kiedy już do niego dojdzie? Podpowiadamy, jak można uratować silnik.
Upalne lato bezlitośnie weryfikuje stan układów chłodzenia samochodów. Kiedy za oknem temperatura oscyluje w okolicach 30 stopni Celsjusza, jazda w korku lub holowanie przyczepy w górach możne okazać się prawdziwą chwilą prawdy. Niespodzianka w postaci pary buchającej spod maski może zaskoczyć nawet najbardziej doświadczonego kierowcę.
Przegrzanie silnika
Głównym objawem przegrzewania się silnika jest oczywiście wychylenie się wskazówki temperatury cieczy w stronę czerwonego pola. Niestety, pojęcie "czerwone pole" w ostatnich czasach staje się względne. Po pierwsze, nie wszystkie wskaźniki mają wyraźne, kolorowe oznaczenia. W niektórych widoczna jest tylko skala (na przykład wskaźniki modelu Kia Cee'd pierwszej generacji mają jednolitą, jasną skalę). W innych - w ogóle nie ma wskaźnika - zastępują go dwie kontrolki: granatowa (silnik zimny) i czerwona (silnik przegrzewa się).
Przegrzewaniu się silnika mogą towarzyszyć także inne objawy: zaburzenia w pracy ogrzewania wnętrza (wieje tylko zimne lub tylko gorące powietrze), zapach płynu chłodniczego w kabinie, a także ponadnormatywnie nabrzmiałe elastyczne przewody układu chłodzenia (można sprawdzić ich stan po zakończeniu jazdy).
Przegrzewanie się jest oczywiście szkodliwe dla silnika, ale nie uniemożliwia jazdy. Nic dziwnego zatem, że wielu kierowców lekceważy je, a to może doprowadzić do zagotowania się cieczy chłodzącej.
Zagotowanie się płynu
W zależności od szeregu różnych czynników, zagotowanie płynu chłodniczego następuje w temperaturze od ok. 100 do nawet 130 stopni Celsjusza. Nagły spadek ciśnienia po rozszczelnieniu układu sprawia, że proces gotowania staje się jeszcze bardziej gwałtowny, czego objawem są kłęby pary wydobywające się spod maski. Warto wiedzieć, że na etapie, w którym płyn rozsadza układ chłodzenia i wylewa się z niego, zazwyczaj przestaje działać wskaźnik temperatury - paradoksalnie pokazuje zwykle "zimny silnik".
Możliwe przyczyny przegrzewania się silnika
Przyczyn przegrzewania się silnika jest wiele i prawidłową diagnozę musi postawić mechanik. My podajemy kilka najbardziej prawdopodobnych powodów awarii.
SPADŁ LUB PĘKŁ PASEK NAPĘDZAJĄCY POMPĘ CIECZY LUB WENTYLATOR
To błaha usterka - jej naprawa kosztuje zwykle ok. 100 zł niezależnie od marki i modelu samochodu. Podana cena obejmuje pasek i koszt wymiany.
NA SKUTEK NIESZCZELNOŚCI WYCIEKŁ PŁYN CHŁODNICZY
To również drobny problem - wystarczy znaleźć miejsce wycieku, uszczelnić go i wlać nowy płyn chłodniczy. Koszt całej operacji nie powinien przekroczyć 200 zł, chyba że trzeba będzie wymienić jakiś drogi przewód przetarty mechanicznie lub przegryziony przez kunę. Niektóre płyny mają taki skład, że zostawiają po sobie wyraźne ślady, co ułatwia lokalizację nieszczelności.
ZEPSUŁ SIĘ CZUJNIK TEMPERATURY PŁYNU CHŁODNICZEGO
W starszych samochodach czujnik sprawdza się łącząc przewody zasilające wentylator chłodnicy "na krótko". W nowszych można posłużyć się elektronicznym testerem podpinanym do złącza EOBD. Czujniki temperatury płynu chłodniczego kosztują zwykle od 20 do 200 zł.
ZEPSUŁO SIĘ SPRZĘGŁO WISKOTYCZNE WENTYLATORA CHŁODNICY
To problem starszych samochodów ze wzdłużnie umieszczonym silnikiem. Sprzęgło załącza się lub rozłącza w zależności od temperatury. Można je wypróbować w prosty sposób - na zimnym, wyłączonym silniku wentylatorem da się obracać jednym palcem. Jeśli silnik jest gorący, wentylatorem nie powinno się dać obrócić. Jeśli jest inaczej - sprzęgło wiskotyczne nadaje się do wymiany. Sprzęgła kosztują zwykle od 200 do 450 zł
ZEPSUŁA SIĘ POMPA CIECZY CHŁODZĄCEJ
Pompa cieczy jest niewidoczna z zewnątrz. Objawem usterki może być wyciek z pompy. Czasem z zewnątrz nie występują żadne objawy uszkodzenia pompy. Naprawa polega na wymianie pompy - koszt od 200 do 1000 zł.
ZUŻYŁA SIĘ USZCZELKA POD GŁOWICĄ
Na zużycie uszczelki pod głowicą wskazuje regularne przegrzewanie się silnika, pęcznienie elastycznych przewodów układu chłodniczego, ubytki płynu chłodniczego mimo braku wycieków. Wymiana uszczelki to koszt od 400 do 1500 zł.
Co robić, gdy w trakcie jazdy zagotuje się płyn chłodniczy?
Oto 6 kroków mogących uratować przed zniszczeniem silnik, w którym zagotował się płyn chłodniczy. Uwaga: zagotowanie się płynu chłodniczego zawsze świadczy o poważnej usterce silnika. Nawet jeśli po wystudzeniu jednostki napędowej wszystko wraca do normy, i tak jak najszybciej trzeba odwiedzić mechanika - problem wkrótce powtórzy się.Lekceważenie powtarzających się przypadków zagotowania płynu chłodniczego prowadzi do poważnych uszkodzeń silnika. W końcu może dojść do pęknięcia głowicy lub - co jest jeszcze gorsze w skutkach - pęknięcia bloku, a wówczas koszty naprawy jednostki napędowej wzrosną nawet do kilku tysięcy złotych.
1. WŁĄCZ OGRZEWANIE I DMUCHAWĘ WNĘTRZA NA MAKSIMUM
Wspomoże to chłodzenie silnika.
2. ZATRZYMAJ SIĘ, WYŁĄCZ SILNIK, ODCZEKAJ PRZYNAJMNIEJ GODZINĘ
Aby przyspieszyć chłodzenie silnika, możesz otworzyć maskę, ale uważaj - podczas tej czynności spod pokrywy silnika może buchnąć gorąca para. Jeśli masz taką możliwość, wezwij pomoc drogową (np. w ramach ubezpieczenia assistance) i odholuj samochód do mechanika. Jeśli musisz radzić sobie samodzielnie, postępuj według dalszych wskazówek w naszym materiale.Zanim podejmiesz jakiekolwiek działania, silnik musi choć trochę ostygnąć. Najlepiej odczekać minimum godzinę.
3. SPRAWDŹ POZIOM PŁYNU CHŁODNICZEGO
Upewnij się, że płyn po poziom powyżej minimum. W zależności od typu samochodu, kształt zbiorniczka i jego lokalizacja mogą się różnić.
4. DOLEJ WODY, ALE NIE ZIMNEJ!
Woda powinna mieć przynajmniej temperaturę otoczenia. Lepiej jest oczywiście dolać płynu chłodniczego, ale trzeba się liczyć z tym, że, jeśli układ jest nieszczelny, wszystko się natychmiast wyleje. Jeśli ktoś doleje wody, po dojechaniu do mechanika w celu usunięcia awarii powinien oczywiście zlecić wymianę płynu. Uwaga! W zależności od marki i modelu samochodu, płyn dolewa się do zbiorniczka lub bezpośrednio do chłodnicy.
5. WŁĄCZ SILNIK
Obserwuj kontrolki, wskaźnik obrotów i temperatury. Jeśli wskazówka drgnęła - jest szansa, że wszystko wróci do normy. Jeśli wskazówka opiera się na wskazaniu "zero" lub jeszcze niżej, prawdopodobnie układ jest zapowietrzony.
6. ZOBACZ, CZY NIE TRZEBA UZUPEŁNIĆ PŁYNU
Po włączeniu silnika poziom w zbiorniczku może gwałtownie opaść. Sprawdź, czy pod autem nie ujawniły się wycieki płynu.
Masz 2 wyjścia
1. JEŚLI WYCIEKÓW NIE MA i sytuacja wróciła do normy - możesz o własnych siłach dojechać autem do mechanika.
2. GDY SĄ WYCIEKI lub wskaźnik temperatury zachowuje się nienaturalnie, wyłącz silnik i wezwij pomoc w celu odholowania/przewiezienia auta do serwisu.
Tego nie rób w razie przegrzania się silnika
- Nie lekceważ objawów przegrzewania się silnika i nie kontynuuj jazdy za wszelką cenę. Jeśli to zrobisz, możesz zniszczyć jednostkę napędową, która po prostu się zatrze. Kiedy się zatrzymasz, nie otwieraj gwałtownie maski i nie pochylaj się nad silnikiem - może poparzyć cię gorąca para.
- Nie odkręcaj gwałtownie korka zbiorniczka z płynem. Pośpiech nic tu nie da, a wydobywająca się gwałtownie ciecz może poparzyć ręce.
- Nie wdychaj oparów płynu.
- Nie dolewaj zimnej wody do rozgrzanego silnika.
- Nie uzupełniaj brakującego płynu płynem do spryskiwaczy (ma niską temperaturę wrzenia).
Tekst: Jacek Ambrozik, zdjęcia: Robert Brykała
