Podatek od garażu 2025. Nie musisz składać deklaracji IN-1

Od pewnego czasu jesteśmy wręcz bombardowani doniesieniami o nowych podatkach, opłatach, karach i mandatach, które mają obowiązywać od początku 2025 r. W większości przypadków doniesienia te okazują się mocno przesadzone – jak ostatnio wyjaśniony u nas temat 5 tys. złotych za przekroczenie prędkości. Podobnie ma się sprawa z obniżeniem podatku od miejsc postojowych i deklaracją IN-1. Większość korzystających z miejsca postojowego w garażu podziemnym pod swoim blokiem wcale nie musi niczego nigdzie składać.

Odpowiadając najkrócej: każdy, kto jest właścicielem garażu/miejsca parkingowego. Problem w tym, że podatek od garażu od dłuższego czasu krytykowany był za formalne niejasności. Te wynikały z różnych stawek opodatkowania nieruchomości w zależności od stanu prawnego i faktycznego.

Jeżeli miejsce postojowe, czy garaż, stanowiło część lokalu mieszkalnego, było opodatkowane zgodnie ze stawką dla tego lokalu – w 2024 r. nie wyższą niż 1,15 zł od 1 m² powierzchni użytkowej. Ale jeśli było wyodrębnione z mieszkania i kupione jako osobna nieruchomość z osobnym aktem notarialnym – obowiązywała stawka dla tzw. budynków pozostałych. A ta mogła zgodnie z przepisami wynosić nawet 11,17 zł za 1 m². Gminy skwapliwie wykorzystywały tę możliwość, obciążając podatników maksymalną stawką. W efekcie za standardowe miejsce parkingowe o powierzchni 15 m² jedni płacili niecałe 18 zł rocznie, a drudzy – 172 zł.

Na marginesie warto zwrócić uwagę na kwestię garaży blaszanych. Te zazwyczaj nie są związane z gruntem i mają mniej niż 35 m². Nie podchodzą więc pod definicję budynku, nie są więc opodatkowane. Podatek od garażu blaszanego ma miejsce wtedy, kiedy jest on na stałe związany z gruntem i przekracza 35 m² powierzchni. Wtedy można go zakwalifikować go jako budynek.

W 2023 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że różnicowanie stawek daniny od garaży jest sprzeczna z Konstytucją. Od 2025 roku stawki zostały wyrównane i to z korzyścią dla podatników – posiadacze miejsc postojowych w blokach mimo osobnej księgi wieczystej zapłacą stawkę podatku jak za mieszkanie – 1,19 zł od metra, czyli o 90 proc. mniej niż w poprzednich latach.

Od pewnego czasu w mediach dominuje narracja, że by skorzystać z niższej stawki podatku trzeba złożyć do urzędu miasta lub gminy formularz IN-1. To oficjalny dokument, który służy do zgłoszenia danych o posiadanych budynkach i gruntach. Na podstawie formularza IN-1 ustalana jest wysokość podatku, który właściciel obiektu jest zobowiązany uiszczać. Serwisy internetowe grzmią, że każdy posiadacz miejsca postojowego, który dotychczas płacił wysoki podatek, do 31 stycznia musi złożyć wypełniony formularz, na podstawie którego urzędnicy wyliczą nową stawkę podatku.

Żeby rozwiać wątpliwości zadzwoniłem do kilku urzędów w Polsce. Wrocław, Kraków, Łódź, Poznań – w każdym uzyskałem potwierdzenie, że faktycznie zasady opodatkowania miejsc postojowych ulegają zmianie. Ale w każdym usłyszałem również, że nowe naliczenie nastąpi automatycznie – nie trzeba w tym celu składać żadnych dokumentów. Zgodnie z prawem organ z urzędu dokona kalkulacji opodatkowania garażu wedle nowych zasad. A jeśli otrzymamy decyzję, z której wynika, że podatek został obliczony "po staremu" – powinniśmy skontaktować się z urzędem i poinformować o tej sytuacji by wykluczyć ewentualną pomyłkę.

Jeśli ktoś już złożył deklarację IN-1 w przeszłości, nie musi niczego aktualizować. Urzędnicy, z którymi rozmawiałem, informowali, że skoro to zmiana wynikająca z wyroku Trybunału, nie ma potrzeby komplikować sprawy i mnożyć biurokracji.

Co ważne – w każdym przypadku zwracano uwagę, że mowa o miejscach postojowych, które są częścią budynku – jeśli ktoś ma garaż wolnostojący, niepołączony z budynkiem mieszkalnym, pozostaje on tzw. budynkiem pozostałym, od którego gmina może naliczyć podatek w wyższej kwocie za metr.

Obowiązek złożenia tego formularza ciąży na każdym, kto kupi nieruchomość. Jeśli więc od lat corocznie otrzymujemy wyliczenie podatku od nieruchomosci – można założyć, że musieliśmy kiedyś złożyć odpowiedni dokument.

Formularz ten składa się w ciągu 14 dni od powstania obowiązku podatkowego – zakupu nieruchomości, albo na przykład w przypadku zmiany jej przeznaczenia.

Okazuje się, że żeby skorzystać z nowego rozwiązania i zapłacić niższy podatek, osoby, które dotąd płaciły wyższą kwotę najczęściej nie będą musiały zrobić nic. Jedyne co zostaje to sprawdzić po otrzymaniu decyzji, czy faktycznie podatek naliczono według korzystniejszych zasad.

Nie miałem możliwości zapytać o to rozwiazanie w każdej gminie w Polsce, za to wszędzie gdzie rozmawiałem informowano mnie, że to lokalna decyzja władz gminy, więc z ostrożności na wszelki wypadek warto sprawdzić to w swoim urzędzie.