Olejowe fakty i mity
Rozprawiamy się z powszechnymi wśród kierowców poglądami na temat stosowania olejów silnikowych.
Współczesne oleje nadają się zarówno do silników benzynowych, jak i do diesli - FAKT
Większość najnowszych olejów można stosować i w silnikach benzynowych, i w wysokoprężnych. Wybierając taki produkt trzeba jedynie sprawdzić, czy ma "dopuszczenia" zgodne z instrukcją obsługi samochodu, lub czy spełnia wymagania konkretnego silnika ("Long life", filtr cząstek stałych, pompowtryskiwacze itp.). Wiele współczesnych olejów ma szerokie spektrum zastosowań, stąd jeden produkt może być polecany w kilku kategoriach.
Czarny kolor oleju silnikowego wskazuje na jego zużycie - MIT
W silnikach wysokoprężnych nowy olej zmienia barwę na czarną już po przejechaniu kilkuset kilometrów. Wynika to z faktu, że miesza się z drobinami sadzy. Jego jakość nie ulega jednak pogorszeniu. Należy go zmienić dopiero po przebiegu wskazanym przez producenta auta. Jeśli nie ma się takich informacji, a samochód nie jest wyposażony w kontrolkę przypominającą o terminie wymiany oleju, olej należy wymienić po przebiegu 12-15 tys. km. Niektóre oleje silnikowe, np. Liqui Moly MoS2 Leichtlauf 10W-40, mają od nowości czarny kolor, ponieważ zawierają dodatek dwusiarczku molibdenu.
W starych silnikach trzeba przejść z oleju syntetycznego na mineralny - MIT
Jeżeli samochód od nowości jest eksploatowany na oleju syntetycznym, to nie warto zmieniać oleju na inny. W przypadku niektórych jednostek zastosowanie taniego oleju mineralnego może wręcz drastycznie pogorszyć pracę silnika, np. zatkać samoregulatory luzu zaworowego. Zastąpienie oleju syntetycznego półsyntetycznym lub mineralnym można rozważyć tylko wtedy, kiedy producent samochodu dopuszcza taką możliwość w instrukcji obsługi.
Oleju mineralnego nie wolno zastąpić olejem syntetycznym, bo silnik się zatka - MIT
Możemy zmieniać olej syntetyczny na mineralny i odwrotnie pod warunkiem, że lepkość w obu olejach będzie taka sama lub producent pojazdu wyraźnie tego nie zabroni. Przed tym zabiegiem warto zastosować jakąś płukankę do silnika, lub wymienić nowy olej syntetyczny po przejechaniu tysiąca kilometrów (oczywiście razem z filtrem). Bardzo dobrym pomysłem jest zastosowanie jakiegoś oleju przejściowego, np. półsyntetycznego.
Olej ma wpływ na zużycie paliwa - FAKT
Stare, mineralne oleje stawiają większy opór ruchomym elementom silnika, a to przekłada się na wyższe zużycie paliwa. Nowoczesny olej syntetyczny ma wpływ na zmniejszenie zużycia paliwa.
Jeżdżąc delikatnie można wymieniać olej rzadziej niż wskazuje to książka serwisowa - MIT
Nawet najlepszy olej starzeje się - jego dodatki uszlachetniające tracą swoje właściwości. Zużycie oleju zależy zatem nie tylko od sposobu jazdy i od przebiegu, ale także od czasu.
Silnik z turbosprężarką podczas pracy musi zużywać olej silnikowy - FAKT
Jednostki turbodoładowane zużywają minimalne ilości oleju silnikowego. Zużycie to zwiększa się wraz z przebiegiem. Kiedy między wymianami trzeba dolewać więcej niż litr oleju, a instrukcja obsługi samochodu nie dopuszcza takiego przypadku, należy udać się do mechanika i rozważyć konieczność regeneracji turbosprężarki. Lekceważenie znacznych ubytków może prowadzić do zatkania katalizatora lub filtra cząstek stałych.
Skrócenie okresu między wymianami oleju z 30 tys. km do 15 tys. km wydłuża żywotność silnika - FAKT
Jest to możliwe. Producenci ze względów ekologicznych wydłużyli okresy między wymianami oleju w silnikach wysokoprężnych aut osobowych z 15 do 30 tys. km. W niektórych samochodach z czujnikiem jakości oleju między wymianami można przejechać jeszcze więcej (w sprzyjających warunkach), ale skrócenie interwału między wymianami jest dla silnika korzystne. Oleje do wydłużonych przebiegów między wymianami ("Long life") mają podwyższoną wytrzymałość i są z tego powodu droższe, ale nic nie zastąpi regularnej, częstej wymiany oleju.
Dolewanie dodatków do olejów nie ma żadnego sensu - MIT
Dodatki mogą zmniejszyć współczynnik tarcia, potrafią zregenerować zniszczone uszczelnienia, a nawet wyciszyć pracę hydraulicznych popychaczy. Producenci najlepszych olejów nie są w stanie przewidzieć ostatecznego zastosowania danego produktu, a dolewanie wszystkich możliwych dodatków na linii produkcyjnej mija się z celem. Z tego właśnie względu dodatek do oleju w przypadku silnika z dużym przebiegiem lub do jednostki w aucie wyczynowym może się przydać. Trzeba pamiętać, że w instrukcjach obsługi niektórych nowszych samochodów znajdują się zakazy stosowania jakichkolwiek dodatków do silnika. W takim wypadku należy stosować się do wskazań producenta pojazdu lub omówić kwestię zastosowania dodatku w ASO. Może się również zdarzyć, że olej zalecany przez producenta auta zawiera już określony pakiet dodatków, których dublowanie nie ma sensu.
Popularny olej markowego producenta jest lepszy od najwyższej jakości oleju producenta nieznanej lub pośledniej marki - MIT
Podstawowe parametry oleju są opisane w jego charakterystyce na przedniej lub tylnej części opakowania. Jest to klasa jakości, klasa lepkości i ewentualnie tzw. dopuszczenia producentów silników. Marka oleju ma w tym wypadku znaczenie drugorzędne. Marką producenta oleju można się sugerować dopiero wtedy, kiedy porównuje się dwa oleje o identycznych lub podobnych parametrach.
Olejów nie wolno mieszać - MIT
Współczesne oleje silnikowe są ze sobą mieszalne. W sytuacji podbramkowej można uzupełnić olej w silniku dowolnym innym. Jeśli jednak ma on inne parametry niż ten, który był wlany wcześniej, właściwości jakościowe mieszaniny ulegną pogorszeniu. Z tego względu po zakończeniu podróży należy wymienić olej na nowy o odpowiednich parametrach.
Sprawny silnik benzynowy może zużywać litr oleju na 1000 km - FAKT
Nawet fabrycznie nowe samochody mogą zużywać tyle oleju - jest to zwykle zaznaczone w instrukcji obsługi auta.
Podczas dobierania oleju do silnika, wystarczy kierować się podziałem na oleje mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne - MIT
Właściwości oleju określają takie parametry jak klasa jakości (np. ACEA C3) i klasa lepkości SAE (np. 10W-40), a także tzw. norma producenta lub dopuszczenie producenta (np. VW 505.01). W przypadku nowoczesnych silników właśnie ten ostatni parametr nabiera kluczowego znaczenia, ponieważ dotyczy przydatności oleju do jednostek z pompowtryskiwaczami (VW 505.01, 506.01, 507.00 lub Forda M2C917-A). Z oznaczeń oleju może wynikać także przydatność oleju do silnika z filtrem cząstek stałych lub do trybu "Long life".
Jacek Ambrozik
