Eksploatacja turbo - poradnik użytkownika

Silniki turbo z zasady są znacznie bardziej wrażliwe na sposób użytkowania niż jednostki wolnossące. Jeżeli chodzi o trwałość samej turbosprężarki, można wręcz stwierdzić, iż zależy ona prawie wyłącznie od zachowania kierowcy. Tylko w nielicznych przypadkach powodem uszkodzeń jest zła konstrukcja (np. wadliwy układ doprowadzania oleju - patrz niżej). Wprawdzie turbosprężarka jak każdy inny element podlega naturalnemu zużyciu i wieczna nie jest, ale źle traktując silnik, możemy skrócić jej trwałość do 50 tys. km, a z kolei stosując się do przytoczonych niżej reguł, można oczekiwać trwałości na poziomie powyżej 200 tys. km. A ponieważ chodzi o pieniądze - warto dbać o turbo.

1. Stosuj dobry olej silnikowy

Dobry dla silnika turbodoładowanego olej to prawie zawsze produkt syntetyczny i przede wszystkim regularnie wymieniany. Zaleca się nie przekraczać przebiegów ok. 15 tys. km pomiędzy wymianami oleju syntetycznego i ok. 10 tys. km w przypadku tzw. półsyntetyku. Olej syntetyczny jest bardziej odporny na szok temperaturowy, który może mieć miejsce szczególnie w benzynowych silnikach turbo i mocniejszych dieslach.

2. W turbo zadbaj o smarowanie

Wiele turbosprężarek ulega zniszczeniu (także w chwilę po naprawie) z powodu przytkania układu doprowadzania oleju do turbosprężarki szlamem ze spalonego oleju. Szczególnie w silnikach Renault 1.5/1.9 dCi czy Citroen/Ford/Peugeot 1.6 HDi należy regularnie sprawdzać lub wymieniać przewód doprowadzający olej do turbosprężarki. Czasami warto wręcz zastosować osłonę termiczną, która ograniczy nagrzewanie przewodu.

3. Wymieniaj filtr powietrza

Gwizd turbosprężarki to zwykle objaw uszkodzenia wirnika kompresora przez zanieczyszczenia wpadające do układu dolotowego. Nawet ziarnko piasku może spowodować szkody, gdy trafi w wirnik obracający się 200 tys. obr./min. Dlatego bezwzględnie należy dbać o regularną wymianę filtra powietrza, najlepiej nie rzadziej niż co rok. W razie stwierdzenia brudu w dolocie przy okazji wymiany filtra, należy całość dokładnie oczyścić.

4. Nie gazuj na zimnym silniku

Przez kilka sekund po uruchomieniu zimnego silnika turbo nie dodawaj gazu. Gdy ruszysz autem z miejsca, nie obciążaj silnika pełną mocą, póki nie osiągnie normalnej temperatury. Przez pierwsze 2-3 km warto w turbodieslu nie przekraczać 2500 obr./min, a w benzyniaku 3000 obr./min. W tym czasie unikaj wciskania pedału gazu do końca. Chodzi o to, by turbo nie osiągało wysokich obrotów, póki smarowanie nie jest optymalne.

5. Chłodź silnik przed gaszeniem

Po forsownej jeździe (np. w trasie) należy pozostawić silnik na wolnych obrotach przez ok. minutę. Nagłe wyłączenie jednostki z rozgrzanym turbo powoduje zatrzymanie obiegu smarowania i spalanie oleju na koks w łożyskach turbosprężarki, która przecież bywa rozgrzana czasami do czerwoności. Powstały szlam powoduje niszczenie turbo. Schładzanie turbosprężarki to jeden z najważniejszych sposobów przedłużania jej życia.

6. Sprawdzaj przewody olejowe

Zużyte uszczelnienia łożysk turbiny mogą powodować przedostawanie się oleju do układu dolotowego. Jeśli zostanie on zassany przez zawory, jednostka napędowa samoistnie wejdzie na pełne obroty. W autach z manualną przekładnią należy ją natychmiast zdusić przez wybranie wysokiego biegu i gwałtowne puszczenie sprzęgła. W "automatach" można próbować jedynie zatkać wlot powietrza lub wydech. Inaczej silnik zgaśnie dopiero, gdy dojdzie do wypalenia oleju lub mechanicznego uszkodzenia, a wtedy będzie nadawał się jedynie do remontu. Aby zaradzić tej sytuacji, należy okresowo kontrolować przewody olejowe i w razie potrzeby zawczasu poddać turbosprężarkę regeneracji.

Chiptuning auta turbo

Daje znaczne przyrosty osiągów zarówno w silnikach benzynowych, jak i dieslach (przeważnie ponad 20%). Jednak warto wiedzieć, że większe obciążenia przyspieszają zużycie turbosprężarki, sprzęgła i koła dwumasowego, dlatego z pełnych osiągów warto korzystać z umiarem. Koszty chiptuningu to ok. 1000-3000 zł.

Dodatkowe zegary

Warto je stosować w silnikach poddanych modyfikacjom. W benzynowych turbo najbardziej przydaje się czujnik temperatury spalin (tzw. EGT - exhaust gas temperature), który pozwoli uniknąć stopienia tłoków w razie awarii wtrysku. Przydać się też może zegar doładowania (tzw. boost). Koszt zegarów od 150 zł do 1000 zł.

Oto modele, w których silniki turbodoładowane sprawiają problemy. Niekoniecznie wynika to z kłopotów z samą turbosprężarką, a zwykle jest efektem połączenia kilku wad konstrukcyjnych, skutkujących podwyższonym poziomem awaryjności jednostki napędowej.

• Audi 2.5 TDI V6 150 KM - wadliwa konstrukcja rozrządu generuje wiele problemów i w efekcie kosztowne naprawy.
• BMW 525 tds - stary turbodiesel BMW ma powszechne problemy z pękającą głowicą. Nie polecamy.
• Opel-Isuzu 3.0 CDTI - diesel V6 ma wady konstrukcyjne bloku i przez to jest praktycznie nienaprawialny.
• Renault 1.9 dCi - w osobowych ma wadę układu smarowania. Szybko pada turbo, potrafi się też zacierać.
• Volkswagen 1.4 TSI 140 KM+ - wszystkie starsze 1.4 TSI mają problemy z rozrządem, a wersje mocniejsze - z tłokami.

Te jednostki uzyskały opinię "pancernych", a więc wykonanych na tyle dobrze, że potrafiących wytrzymać nawet bezmyślną obsługę. Kupno aut z tymi silnikami wiąże się ze stosunkowo małym ryzykiem awarii, ale nie zawsze z niskimi wydatkami na serwisowanie (liczy się też koszt części).

• Fiat/Opel 1.9 JTD/CDTI - fiatowski diesel, kupiony przez Opla, praktycznie się nie psuje i znosi mocny chiptuning.
• Honda 2.2 CTDi - pierwszy diesel Hondy jest bardzo mało awaryjny, choć ceny części nie są niskie.
• Renault 2.0 TURBO - benzynowe turbo firmy Renault uzyskało opinię pancernego. To dobry silnik.
• Toyota 3.0 TURBO - to jeden z najwytrzymalszych silników na świecie, wytrzymujący tuning do ponad 700 KM.
• Volvo D5 - silniki tej serii osiągają znaczne przebiegi, a ich naprawa jest stosunkowo prosta.

CZYTAJ TAKŻE:

Jak wydłużyć życie koła dwumasowego? - PORADY

Wtryskiwacze - nareszcie tańsza naprawa - SILNIK

Przewodnik po silnikach - Volkswagen, cz. I - OPINIE