Turbosprężarka gwiżdże? Nowe metody naprawy mogą ją uratować
Charakterystyczny gwizd spod maski, nagły spadek mocy, dym z wydechu - dla wielu kierowców to sygnały, że turbosprężarka nadaje się już tylko do wymiany, kosztownej dodajmy, bo fabrycznie nowy element potrafi kosztować więcej niż niejeden używany samochód. W praktyce coraz częściej nie ma jednak potrzeby wymiany całego podzespołu. Rozwój metod regeneracji sprawił, że wiele uszkodzeń da się dziś usunąć poprzez regenerację.
W skrócie
- Turbosprężarka może wydawać niepokojące dźwięki i tracić moc przez uszkodzenia, jednak nie zawsze konieczna jest wymiana całego podzespołu.
- Nowoczesne metody regeneracji, takie jak dynamiczne wyważanie, czyszczenie układów czy powłoki ochronne pozwalają często przywrócić sprawność turbosprężarki w rozsądnej cenie.
- Koszt regeneracji jest zwykle znacznie niższy niż zakup nowego elementu, jednak czasami uszkodzenia bywają na tyle rozległe, że naprawa przestaje być opłacalna.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Turbosprężarka pracuje w ekstremalnych warunkach - z jednej strony ma do czynienia z bardzo gorącymi spalinami, z drugiej spręża chłodniejsze powietrze dolotowe, a wszystko to przy prędkościach obrotowych sięgających nawet 300 tysięcy obrotów na minutę. Na wspólnej osi, osadzonej w cienkiej warstwie oleju, obracają się dwa wirniki: turbina pchana przez spaliny i sprężarka tłocząca powietrze do silnika.
W takiej konfiguracji nawet drobne zaniedbania szybko się mszczą. Zabrudzone przewody doprowadzające olej, zbyt długie interwały wymiany środka smarnego, niskiej jakości olej czy nagłe, częste wyłączanie silnika tuż po mocnym obciążeniu - wszystko to zwiększa ryzyko uszkodzenia łożysk. Do tego dochodzą zapchane filtry cząstek stałych powodujące nadmierne obciążenie turbiny, przeładowania (zbyt wysokie ciśnienie doładowania) albo uszkodzenia spowodowane dostaniem się ciał obcych do układu dolotowego.
Wymiana turbosprężarki czy regeneracja?
Oryginalna turbosprężarka potrafi kosztować około 5 tys, a czasem nawet 10 tys. zł. Do tego trzeba doliczyć jeszcze robociznę. Tymczasem wcale nie zawsze dochodzi do całkowitej jej zniszczenia. Bardzo często uszkodzeniu ulegają łożyska, oś, elementy regulacji zmiennej geometrii (VTG) albo siłownik sterujący. W takich przypadkach regeneracja bywa dużo bardziej opłacalna niż zakup nowego elementu.
Są jednak sytuacje, w których rozsądniej jest odpuścić naprawę. Jeśli obudowa turbosprężarki jest pęknięta, mocno skorodowana, wirniki są rozerwane lub stopione, oś pękła, gniazda łożysk są wyraźnie wybite albo w środku widać ślady po ciałach obcych, które dosłownie "przemieliły" wnętrze, koszty przywracania takiego elementu do życia mogą przewyższyć wartość używanego, sprawnego podzespołu.
Dlatego warsztaty często oferują turbosprężarki po regeneracji. Klient oddaje swój uszkodzony egzemplarz, a w zamian (za dodatkową opłatą) otrzymuje już zregenerowany, po testach na hamowni i z gwarancją.
Nowoczesne metody regeneracji turbosprężarki
Regeneracja turbosprężarek przeszła w ostatnich latach sporą ewolucję. Jedną z opcji jest dynamiczne wyważanie. Oś z wirnikami trafia na specjalne, wysokoobrotowe stanowisko, gdzie jest rozpędzana do prędkości zbliżonych do pracy w silniku. Czujniki mierzą najmniejsze drgania, a operator usuwa nadmiar materiału z odpowiednich miejsc, aż do osiągnięcia idealnego balansu. Dzięki temu turbo pracuje gładko i cicho, a łożyska nie są narażone na dodatkowe przeciążenia.
Drugim obszarem są układy zmiennej geometrii i sterowania doładowaniem. Zamiast wymieniać cały korpus, stosuje się ultradźwiękowe lub chemiczne czyszczenie mechanizmów, które pozwala usunąć nagary i osady bez mechanicznego szlifowania delikatnych powierzchni. Coraz częściej wykorzystuje się też endoskopy - cienkie kamery pozwalają zajrzeć do wnętrza turbosprężarki i ocenić stan poszczególnych elementów bez całkowitego demontażu silnika.
W bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się różne techniki powlekania powierzchni - na przykład hartowanie lub specjalne powłoki nanoszone plazmowo, które odtwarzają uszkodzone gniazda łożysk czy powierzchnie ślizgowe. W przypadku rzadkich modeli lub starszych aut zdarzają się nawet elementy odtwarzane przy pomocy druku 3D, choć nadal jest to raczej metoda niszowa.
Ile może kosztować naprawa turbosprężarki?
Ceny zależą oczywiście od modelu samochodu i rodzaju uszkodzenia, ale przyjmuje się, że zregenerowany lub wymienny turbo najczęściej kosztuje od około 800 do 6 tys. zł, czyli wyraźnie mniej niż fabrycznie nowa część. Do tego dochodzą koszty demontażu i montażu, oleju, filtrów i ewentualnego czyszczenia przewodów olejowych czy dolotowych.
