Prosty trik na filtr DPF. Bez tego silnik straci moc

Filtr cząstek stałych (Diesel Particulate Filter) wprowadzono do aut z silnikami wysokoprężnymi w 2006 roku wraz z normą Euro 4. Zadanie tego elementu wydaje się proste - wychwytywanie sadzy i mikroskopijnych cząstek powstających podczas spalania paliwa. W praktyce jednak do jego prawidłowego działania oraz czyszczenia układu konieczny jest specyficzny styl jazdy oraz odpowiednia eksploatacja.

Krótkie przejazdy, częste zatrzymania przy światłach, jazda w korkach - to wszystko sprawia, że temperatura spalin pozostaje zbyt niska, aby uruchomić naturalny proces samoczyszczenia filtra. Podczas normalnej eksploatacji miejskiej silnik pracuje w zakresie temperatur 200-300 stopni Celsjusza, podczas gdy skuteczne wypalanie sadzy wymaga osiągnięcia nawet 600-700 stopni.

Kiedy na desce rozdzielczej pojawia się charakterystyczna ikonka przypominająca filtr z kropkami, system informuje kierowcę, że wkład ceramiczny zapełnił się w około 80 proc. swojej pojemności i wymaga regeneracji. Zignorowanie tego ostrzeżenia prowadzi do zatykania się filtra i spadku wydajności silnika.

Procedura "ratunkowa" wymaga od kierowcy specyficznego stylu jazdy. Producenci zalecają wyjazd na trasę szybkiego ruchu lub autostradę, gdzie możliwe jest utrzymywanie stałych, podwyższonych obrotów silnika przez co najmniej 15-20 minut. Optymalnym zakresem jest 2500-3000 obr./min, najlepiej na czwartym lub piątym biegu przy prędkości 80-120 km/h.

W trakcie tej procedury elektronika pojazdu inicjuje aktywną regenerację filtra. System sterowania silnikiem zwiększa dawkę wtryskiwanego paliwa, co skutkuje wzrostem temperatury spalin. Efektem ubocznym jest zwiększone zużycie paliwa, które może wzrosnąć nawet o kilkanaście proc. w trakcie regeneracji.

Różne typy filtrów wymagają odmiennego podejścia. Klasyczne filtry DPF, stosowane w większości diesli, potrzebują najwyższych temperatur do skutecznego oczyszczenia. Filtry FAP, używane głównie przez koncern Stellantis (wcześniej PSA), wykorzystują specjalny płyn obniżający temperaturę regeneracji do około 300 stopni Celsjusza. Z kolei filtry GPF w silnikach benzynowych charakteryzują się najłatwiejszym procesem samoczyszczenia dzięki naturalnie wyższym temperaturom spalin.

Całkowicie zatkany filtr oznacza nie tylko spadek mocy i zwiększone zużycie paliwa, ale również ryzyko uszkodzenia turbosprężarki czy nawet awarii silnika. Samochód może przejść w tryb awaryjny, ograniczający prędkość do 30-40 km/h i uniemożliwiający normalną eksploatację.

Wizyta w specjalistycznym warsztacie zajmującym się regeneracją filtrów to wydatek 600-800 zł, ale bez gwarancji długotrwałego efektu. Często problem powraca już po kilkunastu tysiącach kilometrów. Wymiana filtra to znacznie poważniejszy wydatek - od 3 tys. zł za zamiennik w popularnym modelu, do nawet 10 tys. zł za oryginalną część w samochodach premium. Filtr DPF to Passata 2.0 TDI poprzedniej generacji może kosztować nawet około 5 tys. zł.

Niektórzy kierowcy decydują się na radykalne rozwiązanie - usunięcie filtra. Auto bez DPF nie przejdzie jednak przeglądu technicznego, a w przypadku kontroli drogowej grozi mandat do 5 tys. zł i zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Dodatkowo, ingerencja w układ wydechowy może wpłynąć na żywotność innych komponentów silnika.

Najskuteczniejszą strategią pozostaje profilaktyka. Właściciele diesli eksploatowanych głównie w mieście powinni regularnie, najlepiej raz w tygodniu, pokonywać dłuższe trasy pozwalające na naturalną regenerację filtra. Równie ważne jest stosowanie oleju silnikowego najwyższej jakości i jego regularna wymiana, tankowanie paliwa w sprawdzonych stacjach oraz dbanie o sprawność układu recyrkulacji spalin EGR.