Automat szarpie i nie zmienia płynnie biegów? Lepiej wymień olej
Skrzynia biegów - w szczególności ta automatyczna - zaraz obok silnika jest jednym najważniejszych podzespołów samochodu, o którym kierowcy nie powinni zapominać. Szczególnie dlatego, że znajduje się w nim szereg sprzęgieł, przekładni planetarnych, hamulców oraz kół zębatych, które do prawidłowej pracy potrzebują odpowiedniego oleju przekładniowego.
Spis treści:
Wśród wielu kierowców panuje mylne przekonanie, że najważniejszym płynem eksploatacyjnym, o który szczególnie należy dbać, jest olej silnikowy. Oczywiście to prawda, jednakże nadal nie można zapominać, że w samochodzie znajduje się więcej układów, które wymagają regularnej kontroli płynu lub oleju, a także systematycznej wymiany wynikającej z przejechanego dystansu lub okresu czasu.
Skrzynia biegów to niezwykle złożony mechanizm składający się z wielu przekładni, które pozwalają na zmianę przełożeń, czyli zmianę biegów. To najprostszy sposób wyjaśnienia zasady działania skrzyni biegów, jednak bardziej precyzyjnie można ją opisać jako dostosowanie szybkości obrotowej wału korbowego do prędkości jazdy i uzyskanie dostatecznie dużego momentu obrotowego na kołach.
Wśród nowych samochodów osobowych producenci coraz częściej stawiają na skrzynie biegów automatyczne, które samoczynnie zmieniają przełożenia bez konieczności ingerencji kierowcy. To rozwiązanie znane od wielu lat, dzięki któremu jazda staje się znacznie bardziej komfortowa.
Nie możemy jednak zapominać, że zarówno skrzynia mechaniczna, półautomatyczna, zautomatyzowana czy automatyczna, to bardzo złożone i zaawansowane mechanizmy, które zbudowane są z wielu elementów trących pracujących w oleju. Wymiana oleju przekładniowego jest zatem niezbędna, podobnie jak w przypadku oleju silnikowego.
Jakie są objawy zużytego oleju w skrzyni automatycznej?
Wbrew pozorom objawy zużytego oleju przekładniowego w skrzyni automatycznej są bardzo łatwe do wychwycenia i nie powinno się ich zbagatelizować. Do oznak zaliczamy przede wszystkim szarpanie podczas jazdy oraz trudności przy zmianie przełożeń. Jazda nie będzie już taka płynna, a praca skrzyni AT stanie wyjątkowo toporna.
Automat będzie miał problem z łagodną zmianą biegów, a sam moment wbicia kolejnego przełożenia może następować zbyt późno. Szarpanie przy każdej zmianie będzie bardzo odczuwalne, dlatego konieczna będzie natychmiastowa wizyta u mechanika, który w pierwszej kolejności sprawdzi, czy w mechanizmie nie ma zbyt niskiej ilości oleju.
Zaniechanie wymiany oleju przekładniowego, uwzględnionej w interwale serwisowym producenta pojazdu, może skutkować poważnymi usterkami. Sam proces zużywania się oleju w przekładniach AT następuje znacznie szybciej, niż w przypadku mechanicznego odpowiednika, a wszystko za sprawą znacznie bardziej złożonej budowy, w której olej traktowany jest jako lubrykant niezbędny do prawidłowego zabezpieczenia elementów oraz nadania odpowiedniego smarowania.
Co ile kilometrów należy wymieniać olej w skrzyni AT?
Olej przekładniowy w skrzyni biegów pełni niemalże te same funkcje co olej silnikowy. Odpowiedzialny jest za przede wszystkim odprowadzanie ciepła, smarowanie poszczególnych elementów oraz redukcję hałasów. Dodatkowo zapobiega pojawianiu się korozji wewnątrz skrzyni i tłumi drgania.
Środek smarny również podlega degradacji, tracąc gęstość, lepkość oraz właściwości smarne i myjące, szczególnie na skutek zbyt wysokich temperatur pracy, które następują podczas częstej zmiany biegów czy jazdy pod dużym obciążeniem.
Pomimo tego, że producenci samochodów maksymalnie wydłużyli okres od wymiany do wymiany, to firmy zajmujące się produkcją automatycznych przekładni są zupełnie innego zdania. Dokładne informacje dotyczące przebiegu lub okresu czasu znajdują się w instrukcji obsługi pojazdu, jednakże możemy przyjąć, że wymiana powinna nastąpić po przejechaniu od 60 do 120 tys. km, w zależności od sposobu eksploatowania auta.
Jeżeli jeździmy samochodem po zatłoczonych arteriach miasta, gdzie biegi są często zmieniane, a olej przekładniowy nie jest w stanie osiągnąć temperatury roboczej, mechanicy zalecają, aby do wymiany dochodziło częściej.
Ile kosztuje wymiana oleju przekładniowego w automatycznej skrzyni biegów?
Sposoby na wymianę oleju przekładniowego w skrzyni AT są dwa:
- wymiana metodą statyczną - niemalże jest identyczna jak w przypadku zmiany oleju silnikowego. Ogranicza się do odkręcenia korka spustowego, zlania starego oleju przekładniowego i zalaniu nowego. To najtańsza i najpopularniejsza metoda, która ma również sporą wadę - ten prosty sposób nie jest w stanie zagwarantować spuszczenia całego oleju i najczęściej zostaje około 30% starego środka smarnego pozostającego wewnątrz przekładni hydrokinetycznej, w przewodach czy w chłodnicy oleju, który miesza się z nowym. Oznacza to, że już na wstępie traci on sporo swoich właściwości. Koszt wymiany tą procedurą to od 100 do 200 zł.
- wymiana metodą dynamiczną - przede wszystkim jest bardziej skuteczna, ponieważ pozwala na pozbycie się 90% starego oleju. Wymaga jednak posiadania specjalistycznego sprzętu, który zasysa stary środek smarny i wtłacza nowy. Sam proces wymiany jest znacznie droższy i kosztuje około 500-600 zł, a dodatkowo należy wiedzieć, że nie we wszystkich modelach samochodów możliwe jest podpięcie urządzenia do dynamicznej wymiany oleju przekładniowego. Warto zaznaczyć, że ten sposób wymaga nawet 2-3 razy więcej środka smarnego niezbędnego do wymiany.
Do samych kosztów wizyty w warsztacie należy doliczyć również zakup oleju przekładniowego. Średnie ceny za litr wahają się od 40 do nawet 70 zł za litr. Ostateczna kwota zależy od zaleceń producenta oraz od ilości oleju, który mieści się w automatycznej skrzyni biegów
