Wyjaśnienia odpowiedzi do quizu ze znajomości przepisów drogowych

Pytanie 1.

W sytuacji pokazanej na rysunku pierwszeństwo ma samochód niebieski. Wynika to z art. 5 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym: Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regulującymi pierwszeństwo przejazdu. Oznacza to iż kierujących na takim skrzyżowaniu obowiązują jedynie wskazania sygnalizacji świetlnej. Zgodnie ze wskazaniami tej sygnalizacji ruch jest otwarty dla samochodu czerwonego i niebieskiego. Samochód czerwony skręca w lewo, a zatem musi ustąpić pierwszeństwa jadącemu prosto niebieskiemu autu. Stosuje się tutaj pomocniczo zasady określone w art. 25 ust. 1 ustawy: Kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo - także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo.

Pytanie 2.

Na tym skrzyżowaniu tramwaj nie ma pierwszeństwa. Decydują o tym znaki drogowe. Zgodnie z ich wskazaniami samochód znajduje się na drodze z pierwszeństwem, natomiast tramwaj na drodze podporządkowanej. Art. 5. cytowanej ustawy głosi: Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne lub znaki drogowe. Znaki drogowe określające pierwszeństwo znoszą uprzywilejowanie pojazdu szynowego. Tramwaj znajduje się na drodze podporządkowanej, a samochód na drodze z pierwszeństwem. Gdyby na tym skrzyżowaniu nie było znaków określających pierwszeństwo, wówczas pierwszy przejeżdżałby tramwaj jako pojazd szynowy.

Pytanie 3.

W tej sytuacji kierujący zielonym samochodem może wyprzedzić pojazd niebieski, mimo że wyprzedzanie będzie odbywać się na zakręcie znakiem ostrzegawczym. Art. 24 ust. 7 pkt. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: Zabrania się wyprzedzania pojazdu silnikowego jadącego po jezdni (...) na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi. Ust. 8. tego samego artykułu stanowi: Dopuszcza się wyprzedzanie w miejscach, o których mowa w ust. 7 pkt. 2, na jezdni: (...) dwukierunkowej na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warunkiem że kierujący nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym - w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami na jezdni. Na rysunku widzimy jezdnię dwukierunkową z wyznaczonymi pasami ruchu, a podczas wyprzedzania kierowca zielonego samochodu nie wjeżdża na część jezdni przeznaczoną do ruchu w kierunku przeciwnym, a więc wyprzedzanie jest dozwolone.

Pytanie 4.

W sytuacji przedstawionej na rysunku kierujący samochodem osobowym może wyprzedzić motocyklistę pomimo, że wyprzedzanie będzie odbywać na odcinku drogi za znakiem B-25 "zakaz wyprzedzania". Zgodnie z § 23 pkt. 1 Rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych: Znak B-25 "zakaz wyprzedzania" zabrania kierującym pojazdami silnikowymi wyprzedzania pojazdów silnikowych wielośladowych. Znak nie zabrania zatem wyprzedzania pojazdów jednośladowych, a takim właśnie pojazdem jest widoczny na rysunku motocykl. Warto zwrócić uwagę, że wyprzedzanie w takiej sytuacji może odbywać się tylko wtedy, jeżeli kierujący pojazdem wyprzedzającym nie najedzie lub przejedzie przez linię podwójną ciągłą wyznaczającą oś jezdni. W sytuacji pokazanej na rysunku nie ma jednak linii wyznaczającej oś jezdni.

Pytanie 5.

W tej sytuacji samochód musi ustąpić pierwszeństwa tramwajowi. Jest to skrzyżowanie równorzędne bez znaków określających pierwszeństwo. W takim przypadku tramwaj korzysta z uprzywilejowania jako pojazd szynowy, co wynika z art. 25. Ustawy o Prawo o ruchu drogowym, który stanowi: 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo - także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do pojazdu szynowego, który ma pierwszeństwo w stosunku do innych pojazdów, bez względu na to, z której strony nadjeżdża.

Pytanie 6.

W tej sytuacji samochód ma pierwszeństwo przed tramwajem. Sytuacja jest o tyle zawiła, że ogólne zasady pierwszeństwa na skrzyżowaniach określa ustawa Prawo o ruchu drogowym. W tym jednak przypadku należy brać dodatkowo pod uwagę Rozporządzenie Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych § 95 pkt. 4 tegoż rozporządzenia stanowi: Kierujący pojazdem szynowym skręcający na skrzyżowaniu o ruchu kierowanym sygnałami świetlnymi może je opuścić (...) pod warunkiem ustąpienia pierwszeństwa uczestnikom ruchu poruszającym się na wprost. Przepisu nie stosuje się na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym oznaczonym znakami C-12. Wynika stąd, że na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną tramwaj traci niejako swoje "uprzywilejowanie" w stosunku do innych pojazdów. W sytuacji zaprezentowanej w teście oba pojazdy: samochód i tramwaj znajdują się na drodze, na której ruch jest otwarty zgodnie ze wskazaniami sygnalizacji świetlnej. Samochód jedzie prosto, podczas gdy tramwaj skręca i dlatego właśnie samochód ma pierwszeństwo przed tramwajem.

Pytanie 7.

W tej sytuacji kierujący czerwonym samochodem nie może skręcić na skrzyżowaniu w prawo, czyli nie może wykonać tzw. skrętu warunkowego. § 108 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych stanowi: Postawa, w której kierujący ruchem jest zwrócony przodem lub tyłem do nadjeżdżających pojazdów, oznacza zakaz wjazdu na skrzyżowanie lub odcinek drogi za osobą kierującą ruchem, a dla pieszych - zakaz wejścia na jezdnię. A zatem taka postawa policjanta, kiedy to jest on zwrócony do nas przodem lub tyłem, oznacza bezwzględny zakaz wjazdu na skrzyżowanie. Nie ma tu wyjątków, w tym także nie może być mowy o jakimkolwiek "skręcie warunkowym". Art. 5. ust. 2. Ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi. Jeżeli policjant kieruje ruchem na skrzyżowaniu, kierujący pojazdem powinien stosować się tylko i wyłącznie do jego sygnałów i poleceń nawet wówczas, gdy sygnalizacja świetlna jest włączona. Jej wskazania nie mają w tej sytuacji znaczenia.

Pytanie 8.

W przedstawionej sytuacji, jeżeli kierujący dostrzega taką postawę policjanta, powinien zatrzymać się przed linią warunkowego zatrzymania złożoną z prostokątów. W rozporządzeniu o znakach i sygnałach drogowych zawarty jest zapis (§ 108 pkt. 4): Podniesienie ręki do góry przez osobę kierującą ruchem oznacza mającą nastąpić zmianę dotychczas dawanego sygnału. Dla uczestników ruchu, dla których ruch był zamknięty, oznacza, że za chwilę będzie dawany sygnał oznaczający zezwolenie na wjazd lub wejście, a dla uczestników ruchu, dla których ruch był otwarty, oznacza, że za chwilę będzie dawany sygnał zakazujący wjazdu lub wejścia. Innymi słowy, niezależnie od tego, czy policjant zwrócony jest do kierującego bokiem, przodem lub tyłem, uniesiona prawa ręka nad głową policjanta oznacza zapowiedź mającej nastąpić niezwłocznie zmiany otwarcia lub zamknięcia danego kierunku ruchu. Jeżeli policjant zwrócony jest do nas bokiem i ma podniesioną ponad głową prawą rękę, to taka postawa kierującego ruchem odpowiada sygnałowi żółtemu na sygnalizatorze. W pytaniu była mowa o sytuacji, w której kierujący widzi z daleka policjanta na skrzyżowaniu. W takiej sytuacji, podobnie jak w przypadku wyświetlania sygnału żółtego na sygnalizatorze, nie wolno mu wjechać na skrzyżowanie.

Pytanie 9.

Lampka nr 2 oznacza włączenie przednich świateł przeciwmgłowych. Lampka nr 1 sygnalizuje włączenie świateł drogowych, a lampka nr 3 tylnych świateł przeciwmgłowych. Każdy kierowca powinien bezbłędnie rozróżniać te symbole.

Pytanie 10.

W sytuacji pokazanej na rysunku żółty samochód wyjeżdża z dojazdu do obiektu przydrożnego, a to oznacza, że włącza się do ruchu. Art. 17. ust. 1. Ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi:

Włączanie się do ruchu następuje przy (...) wjeżdżaniu: na drogę z nieruchomości, z obiektu przydrożnego lub dojazdu do takiego obiektu. A zatem w tej sytuacji nie ma znaczenia, że pojazd żółty jedzie prosto, a pojazd czerwony skręca w lewo. Czerwony samochód jest już w ruchu, podczas gdy żółty dopiero włącza się do ruchu.

Pytanie 11.

Art. 22 ust. 4a ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: W warunkach znacznego zmniejszenia prędkości na jezdni z więcej niż jednym pasem ruchu w tym samym kierunku jazdy, w przypadku gdy nie istnieje możliwość kontynuacji jazdy pasem ruchu z powodu wystąpienia przeszkody na tym pasie ruchu lub jego zanikania, kierujący pojazdem poruszający się sąsiednim pasem ruchu jest obowiązany bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody lub miejscem zanikania pasa ruchu umożliwić jednemu pojazdowi lub jednemu zespołowi pojazdów, znajdującym się na takim pasie ruchu, zmianę tego pasa ruchu na sąsiedni, którym istnieje możliwość kontynuacji jazdy. Kierujący pojazdem jest obowiązany umożliwić zmianę pasa ruchu kierującemu poruszającemu się sąsiednim pasem bezpośrednio przed miejscem wystąpienia przeszkody lub miejscem zanikania pasa ruchu. W sytuacji pokazanej na rysunku kierujący zielonym samochodem osobowym sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu, ale pojazd ten nie znajduje się jeszcze bezpośrednio przed miejscem zanikania pasa ruchu. Próbuje zmienić pas ruchu wcześniej. W takiej sytuacji kierujący busem może ułatwić zielonemu autu zmianę pasa ruchu, ale nie ma takiego obowiązku.

Pytanie 12.

Art. 49 ust. 1 pkt. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: Zabrania się zatrzymania pojazdu (...) na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem. W sytuacji pokazanej na rysunku mamy do czynienia z jednią dwukierunkową o dwóch pasach ruchu (po jednym pasie dla każdego kierunku) i w związku z tym zakaz zatrzymywania w odległości mniejszej niż 10 m obowiązuje zarówno przed przejściem dla pieszych, jak i za tym przejściem. Chodzi o to, by stojące pojazdy nie ograniczały widoczności przejścia innym kierującym, a także pieszym. W sytuacji pokazanej w pytaniu samochód zatrzymał się w odległości mniejszej niż 10 m za przejściem, a więc nieprawidłowo.

Pytanie 13.

Art. 26 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża. Z przepisu tego wynika wyraźnie, że pieszy ma pierwszeństwo przechodząc przez jezdnię na skrzyżowaniu. A zatem zawsze, jeżeli skręcamy w drogę poprzeczną, mamy obowiązek ustąpić pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu przez jezdnię w obrębie takiego skrzyżowania, nawet jeśli na jezdni nie jest wyznaczone przejście.

Pytanie 14.

Art. 24 ust. 11 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym. Sytuacja pokazana na rysunku ma miejsce na obszarze zabudowanym. Jeżeli czerwony pojazd jechałby z prędkością większą niż karetka, byłoby to wyprzedzanie. Nie ma przy tym znaczenia, że czerwony samochód jedzie lewym skrajnym pasem, a karetka prawym skrajnym pasem. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie Prawo o ruchu drogowym (art. 2 pkt. 28) Wyprzedzanie (jest to) przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku. Wyprzedzanie może więc także odbywać się na jezdni jednokierunkowej o kilku pasach ruchu. Definicja ta nie zakłada, że wyprzedzanie odbywa się tylko podczas przejeżdżania obok pojazdu poruszającego się sąsiednim pasem ruchu. A zatem w sytuacji pokazanej na rysunku, gdyby pojazd czerwony jechał z prędkością większą niż karetka, byłoby to niedozwolone wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym.

Pytanie 15.

Jeżeli sygnalizacja świetlna na przejeździe jest wyłączona, to tak jakby jej nie było. W tej sytuacji oczywiste jest, że kierujący musi zastosować się do wskazań znaku B-20 "stop" i zatrzymać pojazd przed przejazdem. Znak "stop" stanowi tutaj dodatkowe zabezpieczenie w razie, gdyby sygnalizacja świetlna nie włączyła się lub uległa awarii.

Pytanie 16.

Włączenie kierunkowskazu w pojeździe wyprzedzanym nie oznacza nakazu zaprzestania wyprzedzania. Kierujący tym samochodem, zgodnie z art. 22 ust. 4 Prawa o ruchu drogowym: obowiązany jest, zmieniając zajmowany pas ruchu, ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać. Oznacza to, iż kierowca ciężarówki nie powinien przejechać na prawy pas, jeżeli spowodowałoby to zajechanie drogi pojazdowi wyprzedzającemu. Oczywiście rozsądek, zasada ograniczonego zaufania i doświadczenie powinny dyktować nam w takiej sytuacji zwiększenie czujności i stałą obserwację, czy samochód ciężarowy nie zaczyna zmieniać pasa ruchu. Samo włączenie kierunkowskazu nie daje natomiast kierowcy samochodu ciężarowego uprawnienia do wykonania manewru zmiany pasa ruchu. Jest to jedno z trudniejszych (podobno) pytań na egzaminie na prawo jazdy.

Pytanie 17.

Na obszarze zabudowanym dopuszczalna prędkość pojazdu holującego wynosi 30 km/h. Stanowi o tym art. 31 ust. 1 pkt. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Pytanie 18.

Art. 22 ust. 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu manewru. Skręcając na skrzyżowaniu niezaprzeczalnie zmieniamy kierunek jazdy. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, czy jedziemy drogą z pierwszeństwem, czy drogą podporządkowaną. W każdym przypadku zmiany kierunku jazdy mamy obowiązek włączyć odpowiedni kierunkowskaz i to nie w chwili skręcania, ale wcześniej, gdyż sygnalizujemy zamiar wykonania manewru, a nie sam manewr. Jeżeli kierujący czerwonym samochodem nie włączy lewego kierunkowskazu, to kierowca żółtego auta ma prawo w takiej sytuacji zakładać, że czerwony pojazd nie będzie skręcał, ale pojedzie na wprost. To grozi oczywiście kolizją.

Pytanie 19.

Czerwony samochód nie ma pierwszeństwa przed żółtym. Pas włączania nie jest "pasem podporządkowanym", lecz takim samym pasem ruchu, jak pozostałe. W przypadku zmiany pasa ruchu z pasa włączania na inny pas albo z innego pasa na pas włączania obowiązują te same zasady, jak podczas każdej innej zmiany pasa ruchu. Art. 23 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: kierujący pojazdem, zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać, oraz pojazdowi wjeżdżającemu na ten pas z prawej strony. W pokazanej na rysunku sytuacji obaj kierujący zamierzają wjechać na pas środkowy z tym, że czerwone auto z lewej strony, a żółte z prawej. Z tego powodu samochód żółty ma pierwszeństwo przed czerwonym.

Pytanie 20.

Jeżeli autobus szkolny ma włączone światła awaryjne, a z tyłu z lewej strony widoczna jest tablica ze znakiem Stop, oznacza to nakaz zatrzymania pojazdu, a zatem omijanie takiego autobusu szkolnego jest zabronione. Art. 57a. ust. 1 ustawy Prawo i ruchu drogowym stanowi: kierujący autobusem szkolnym podczas wsiadania lub wysiadania dzieci jest obowiązany włączyć światła awaryjne. A zatem włączone światła awaryjne w autobusie szkolnym wskazują, że mogą wsiadać do niego lub wysiadać dzieci. Art. 6 ust. 1 pkt.7 ustawy stanowi: polecenia lub sygnały może dawać uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej się na drodze (...) kierujący autobusem szkolnym w miejscach postoju związanych z wsiadaniem lub wysiadaniem dzieci. Umieszczoną na autobusie szkolnym tablicę ze znakiem Stop należy traktować jako polecenie zatrzymania się. Tablica taka powinna być zdalnie sterowana przez kierującego autobusem, tzn. chowana i wysuwana. Polecenie zatrzymania się jest równoznaczne z zakazem omijania czyli przejeżdżania obok takiego pojazdu, nawet pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności.

Pytanie 21.

Art. 129a ust. 1 pkt. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi: kontrola ruchu drogowego w odniesieniu do kierującego pojazdem (...), który rażąco naruszył przepisy ruchu drogowego lub spowodował zagrożenie jego bezpieczeństwa (...) należy również do Inspekcji Transportu Drogowego. Zignorowanie sygnału czerwonego stanowi bez wątpienia rażące naruszenie przepisów ruchu drogowego i może spowodować zagrożenie jego bezpieczeństwa. W takim przypadku inspektor ITD ma prawo zatrzymać każdy pojazd, w tym także samochód osobowy.