Zakorkowane miasta ceną naszego zdrowia

Według opublikowanego w czerwcu 2019 r. raportu TomTom Traffix Index na liście dwudziestu najbardziej zakorkowanych aglomeracji Europy znajdowało się aż pięć polskich: Łódź, Kraków, Poznań, Warszawa i Wrocław. A teraz...

- Teraz do dowolnego punktu miasta dojeżdżałem co najmniej dwa razy szybciej. To coś niesamowitego. Kiedyś w niedziele nawet nie myślałem, by wybrać się autem do centrum, bo znalezienie tu kawałka wolnego miejsca do parkowania graniczyło z cudem. Od chwili, gdy jakoś tak w połowie marca zniknęli turyści, zamknięto knajpy i wszelkie inne ściągające ludzi atrakcje, nie mam z tym żadnego problemu  - mówi jeden z mieszkańców Krakowa.

To się jednak już zmienia. Władze niektórych miast, m.in. wspomnianego Krakowa, przywróciły funkcjonowanie stref płatnego postoju. Na ulicach zrobiło się dużo tłoczniej.  Codzienne obserwacje znajdują potwierdzenie w danych Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych i Autostrad.

Z badań prowadzonych na drogach będących w zarządzie GDDKiA wynika, że natężenie ruchu w dniach 4-11 maja, w porównaniu z tygodniem sprzed wprowadzenia ograniczeń (2-8 marca) było mniejsze o 15-20 proc. W zestawieniu ze średnim tygodniem maja w roku 2019 - o 19-26 proc. Różnica wydaje się znacząca, ale tak naprawdę jest znikoma. Pamiętajmy bowiem, że znaczna część gospodarki wciąż pozostaje zamrożona, wiele osób pracuje zdalnie, zamknięte są szkoły, wyższe uczelnie i granice, a minister zdrowia zniechęca do dalszych podróży.

Przez ostatnie lata mieszkańcy wielkich miast byli namawiani do korzystania z komunikacji publicznej, przesiadki z samochodów na rowery lub tam, gdzie to możliwe, do przemieszczania się pieszo. Tej strategii służyły nie tylko kampanie  informacyjne, podejmowane z inicjatywy obrońców środowiska, ale i konkretne działania: tzw. uspokajanie ruchu - przez jego komplikowanie, zamykanie dla aut kolejnych obszarów miast, nieustanne poszerzanie stref płatnego parkowania itp. Spadł na nas koronawirus i wszystko zmienił. Nagle okazało się, że z epidemicznego punktu widzenia prywatny samochód jest najbezpieczniejszym środkiem transportu, bo pozwala zachować "społeczny dystans"; chroni przed kontaktem z obcymi ludźmi, a więc także przez zakażeniem. Ponadto zwalnia z obowiązku zasłaniania ust i nosa. 

Do argumentów zdrowotnych doszły także praktyczne. Poszukujące oszczędności samorządy ograniczają częstotliwość kursowania tramwajów i autobusów, a przepisy sanitarne radykalnie ograniczyły liczbę pasażerów wewnątrz pojazdów. W rezultacie czekając na przystanku nigdy nie masz pewności, kiedy i w jakich warunkach pojedziesz. Jakąś rolę odgrywa tu zapewne również rachunek ekonomiczny: litr benzyny można dziś kupić już za 3,5-3,9 zł, podczas gdy na przykład w Krakowie jednorazowy normalny bilet MPK kosztuje 4,6 zł.

Za granicą zmianę komunikacyjnych preferencji widać już w statystykach. W Berlinie liczba użytkowników transportu publicznego zmalała o 61 proc., w stolicy Kanady, Ottawie, o 80 proc, a w Madrycie o 87 proc. Spadek ruchu samochodowego też jest zauważalny, ale znacznie mniejszy. Jeszcze lepiej obecne trendy widać w Chinach. W Pekinie, Szanghaju i Guangzhou ruch samochodowy na ulicach podczas porannego szczytu jest większy niż średnio w 2019 r. podczas gdy popularność metra zmalała nawet o 40 proc. Na początku maja Chińczycy mają pięć dni wolnego z okazji święta pracy. W tym czasie ruch samochodowy w Pekinie wzrósł o 15 proc. natomiast liczba pasażerów na lotniskach i dworcach kolejowych zmalała odpowiednio o 76 i 86 proc.

To pokazuje, co nas czeka. Gdy życie społeczne i gospodarcze wróci do tzw. nowej normalności, polskie miasta znów staną w korkach. Dużo większych niż kiedykolwiek. To będzie cena już nie tylko osobistej wygody, czy, jak chcą niektórzy,