Zatrzymanie obywatelskie. Nietrzeźwy kierujący zatrzymany przez świadków

Dyżurny z ryckiej komendy policji otrzymał zgłoszenie z Bobrownik, dotyczące zatrzymania kierowcy jadącego samochodem Renault pod wpływem alkoholu. Według zeznań 27-letniej kobiety i 37-letniego mężczyzny, jadących własnym pojazdem z Dęblina do Bobrownik, styl jazdy kierowcy Renault wskazywał na jego nietrzeźwość, więc postanowili powiadomić policję. W międzyczasie udało im się zatrzymać mężczyznę. Dzięki szybkiej reakcji mieszkańców, udało się uniknąć groźnego wypadku. 37-latek zdołał wyjąć kluczyki z zapłonu. Teraz 50-latkowi, u którego badanie wykazało blisko 2,5 promila alkoholu we krwi, grozi kara pozbawienia wolności do lat 2, konsekwencje finansowe i zakaz prowadzenia pojazdów.

Zatrzymanie obywatelskie to instytucja prawna, która umożliwia zwykłym ludziom (niebędącym funkcjonariuszami policji) zatrzymanie osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa. W przypadku nietrzeźwego kierowcy, który ucieka z miejsca zdarzenia, zatrzymanie obywatelskie staje się jedyną opcją, by uniemożliwić mu dalszą jazdę.

Zatrzymania obywatelskiego może dokonać każdy, kto zastał osobę na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa lub wtedy, gdy istnieją przesłanki wskazujące na popełnienie przestępstwa przez daną osobę. W przypadku nietrzeźwego kierowcy, osoby, które go zatrzymały, miały powody do podejrzeń, że prowadzi on pojazd w stanie nietrzeźwości i może być zagrożeniem dla innych uczestników ruchu drogowego.

Mówi o tym art. 243 Kodeksu postępowania karnego:

§  1. Każdy ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości.

§  2. Osobę ujętą należy niezwłocznie oddać w ręce policji.

Ciąg dalszy pod materiałem wideo

Dokonując zatrzymania obywatelskiego, trzeba pamiętać o zachowaniu ostrożności i zdrowego rozsądku. W pierwszej kolejności należy wezwać policję. Następnie, należy poinformować podejrzanego, dlaczego zostaje zatrzymany. W przypadku nietrzeźwego kierowcy, zatrzymanie było uzasadnione faktem prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości oraz ucieczki z miejsca zdarzenia.

Działając na mocy zatrzymania czy też ujęcia obywatelskiego, nie możemy uważać się za stróżów prawa. Nasze działania powinny ograniczyć się do niezbędnego minimum, koniecznego do ujęcia sprawcy czynu zabronionego. Również ze względu na nasze własne bezpieczeństwo.

Dotyczy to szczególnie zatrzymań pijanych kierowców. Z jednej strony powinno dążyć się do zatrzymania, jeszcze przed przyjazdem policji, ponieważ w każdej chwili może on doprowadzić do nieszczęścia. Ale z drugiej strony, zajeżdżając mu drogę ryzykujemy, że uszkodzi nasz samochód. Próbując odebrać mu kluczyki narażamy się na atak - czy to bezpośredni, czy za pośrednictwem samochodu (pijany kierowca będzie próbował ruszyć, potrącając nas; na szczęście policja zwykle nie informuje o takich zdarzeniach, więc domyślamy się, że dochodzi do nich bardzo rzadko). 

W obu przypadkach może podjąć próbę panicznej ucieczki, stwarzając tym większe zagrożenie dla wszystkich na drodze. Rozsądne wydaje się więc podążanie za nim i odpowiednie nakierowanie patrolu policji. Oba warianty są dozwolone i sami musimy zadecydować, który w danej sytuacji będzie najlepszy i najbardziej bezpieczny.