Prawie jak lotnisko. Jest tylko 20 takich dróg w Polsce
DOL to skrót, który większości raczej nic nie mówi. Rola tego typu elementów infrastruktury drogowej może być bardzo ważna. Niestety z ok. 20 odpowiednich odcinków dróg do użytku nadaje się tylko kilka.
DOL jest skrótem od "Drogowe Odcinki Lotniskowe". Nazwa ta dotyczy krótkich fragmentów dróg, które mogą być wykorzystywane jako pas do lądowania samolotów wojskowych. Mogą być one jednak wykorzystywane również jako rezerwowe lotniska dla wojska i samolotów cywilnych - oczywiście, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Odcinki DOL wyznaczane były na szerokich wielopasmowych fragmentach dróg (co najmniej dwa pasy w jedną stronę) w okolicy terenów leśnych. Trasy projektowano w taki sposób, by pozwoliły na szybkie przeorganizowanie i zamianę ich w lotnisko. To zaś oznacza, że infrastruktura drogowa na danym odcinku jest łatwa do usunięcia lub przeorganizowania (bariery nie zostały zamocowane na stałe, brak słupów, mostków i innych obiektów drogowych). Na końcach odcinka DOL powinny znajdować się natomiast duże poszerzenia drogi - parkingi lub szerokie zatoki mające służyć jako stojanki, czy MPS - miejsca postoju samolotów.
Oczywiście nim na odcinku DOL pojawią się samoloty droga musi zostać zablokowana i wykluczona z ruchu drogowego. Dopiero wtedy, po przeprowadzeniu pełnej inspekcji oraz przygotowań, może zostać wykorzystywana jako lotnisko.
Pasy DOL to rozwiązanie, które w naszym kraju znane jest jeszcze z czasów PRL. W szczytowym okresie w Polsce istniało ok. dwadzieścia Drogowych Odcinków Lotniskowych. Samoloty mogły nie tylko startować i lądować. Na miejscu miała odbywać się również ich obsługa naziemna, czyli np. tankowanie. W latach 90-tych odcinki te były wykorzystywane dość często, ale wkrótce sytuacja uległa zmianie.
Ostatni start z DOL przed wznowieniem tego typu ćwiczeń odbył się w 2003 roku. W efekcie odcinki, pod wpływem przejeżdżających samochodów oraz bez odpowiedniej konserwacji, ulegały degradacji. Jeszcze całkiem niedawno w Polsce aktywne pozostawały zaledwie trzy pasy DOL.
- DOL Łukęcin - w pobliżu Dziwnowa - pas o długości 2200 metrów i szerokości 10 metrów (w złym stanie technicznym)
- DOL Kliniska - w pobliżu Szczecina - pas o długości 2000 metrów i szerokości 10 m - to właśnie na nim ostatni raz startował i lądował samolot w 2003 roku
- DOL Stara Jastrząbka - odcinek na autostradzie A4 Tarnów Północ - Dębica Wschód
Od niedawna na liście pasów DOL, na których mogą startować i lądować samoloty, znajduje się jeszcze jeden odcinek. W 2021 roku kosztem 100 mln zł wyremontowany został DOL Wielbark. Oferuje on pas o długości 3240 m i ponad 20 m szerokości.
Sytuacja za naszą wschodnią granicą sprawiła, że armia postanowiła przywrócić szkolenia na pasach DOP. W efekcie we wrześniu i październiku 2023 roku odbyły się pierwsze od 20 lat tego typu ćwiczenia. Lotnicy trenowali na DOL Wielbark, na drodze wojewódzkiej nr 604. Kolejne odbyły się kilka miesięcy później, w marcu 2024 roku, na tym samym odcinku.
