Koncepcyjne modele Mazdy z silnikiem Wankla

Już pierwsze osiągnięcia Mazdy w międzynarodowych wyścigach samochodowych w 1968 r. z udziałem słynnej Mazdy Cosmo potwierdziły, że lekki, niewielkich rozmiarów, ale mocny i wysokoobrotowy charakter silnika Wankla doskonale nadaje się do rywalizacji na torze. Na początku lat 70. XX w. Mazda RX-3 brała udział w zawodach na poziomie mistrzowskim na całym świecie, a pierwsza generacja RX-7 wzniosła sukces sportowy na nowy poziom, zdobywając tytuły na czterech kontynentach. W 1991 r. Mazda 787B Johnny'ego Herberta, Volkera Weidlera i Bertranda Gachota wygrała 24-godzinny wyścig Le Mans, dzięki czemu Mazda stała się pierwszą japońską marką, która dokonała tego wyczynu.

Charakterystyczny silnik Mazdy pojawił się również w wielu samochodach koncepcyjnych, dlatego w stulecie istnienia Mazdy przyjrzymy się niektórym z najbardziej radykalnych i zaawansowanych technologicznie samochodów koncepcyjnych z tym napędem, poczynając od prototypowego sportowego auta z silnikiem Wankla zaprezentowanego podczas Tokyo Motor Show w 1963 r. przez samego ojca sukcesu silnika rotorowego Mazdy, Kenichiego Yamamoto.

Będący prototypem testowym, a nie samochodem koncepcyjnym, ten egzemplarz doprowadził do stworzenia 60 różnych wersji testowych Cosmo w 1965 roku, a następnie pierwszych sportowych samochodów Cosmo w 1967 roku. Prototypowe Cosmo 802 z 1963 r. nieznacznie różniące się od wersji produkcyjnej, doprowadziło do pierwszego sukcesu Mazdy napędzanej silnikiem Wankla. Podobnie, koncepcyjna Mazda RX-87 opracowana przez Bertone w 1967 r. była niemal identyczna z przepięknym modelem produkcyjnym R130 Luce Coupé z 1969 roku, analogicznie jak koncepcyjna RX-85 z 1967 r. stała się produkcyjną wersją Mazdy R100 coupé z 1968 roku.

Zaprezentowany premierowo podczas Tokyo Motor Show w 1970 roku, kolejny koncepcyjny model z silnikiem Wankla nie przypominał niczego, co kiedykolwiek wcześniej widziano. Był czysto futurystycznym projektem, który zapowiadał rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa i wyglądał, jak samochód z innej planety porównując do Cosmo, Luce i R100, czyli pozostałych samochodów z silnikami Wankla będących wówczas w sprzedaży. Mazda RX-500 była dwumiejscowym sportowym coupé z silnikiem umieszczonym centralnie i napędem na tylne koła, z otwieranymi do góry drzwiami, jak skrzydła motyla. Promowana jako mobilna platforma testowania bezpieczeństwa drogowego, miała z tyłu wielokolorowe listwy świetlne, które zmieniały barwę w zależności od tego czy samochód przyspieszał, jechał ze stałą prędkością, czy zwalniał. Do silnika Wankla 10A o mocy 250KM można było dostać się przez otwierane do góry pokrywy. Polakierowany przed publicznym debiutem na pomarańczowo, jeszcze wówczas bez reflektorów, został później przemalowany na srebrno i do dziś koncepcyjny prototyp RX-500 nadal przyciąga uwagę w Muzeum Transportu Miejskiego w Hiroszimie. W 2014 r. był także ozdobą pokazu Cartier Style De Luxe podczas Festiwalu Prędkości w Goodwood.

Jeszcze bardziej awangardowa niż RX-500 była Mazda Le Mans Prototype z 1983 roku naszkicowana przez niezależnego projektanta Luigiego Colaniego, który był znany ze swoich odważnych, "biodynamicznych" form. Chociaż nigdy nie wyszła poza fazę koncepcyjną, Le Mans Prototype z 1983 roku była pojazdem z ekstremalnym naciskiem na aerodynamikę, który miał być napędzany czterowirnikowym silnikiem o mocy ponad 900 KM i mógłby osiągać prędkość 380 km/h gdyby został ostatecznie wyprodukowany.

Jednorazowe projekty modeli koncepcyjnych powstawały nieustannie, co potwierdza choćby Mazda MX-03 z 1985 r., która, chociaż wyglądała zdecydowanie awangardowo, w przeciwieństwie do Le Mans Prototype autorstwa Colaniego, naprawdę jeździła. To coupé z nisko poprowadzoną linią dachu napędzane 315-konnym silnikiem z trzema wirnikami, był czystą, futurystyczną fantazją. Wrażenie to potęgowało wnętrze kabiny, w której znalazł się wolant zamiast kierownicy, a także cyfrowe wyświetlacze, czy mało wówczas znany wyświetlacz przezierny head-up. Niezwykła technologia obejmowała również napęd na wszystkie koła oraz system 4 kół skrętnych, podczas gdy długie, niskie nadwozie zapewniało współczynnik oporu powietrza Cd wynoszący zaledwie 0,25.

Całkowicie odmiennym od MX-03 był koncepcyjny model MX-04. Przedstawiony w 1987 r. podczas Salonu Samochodowego w Tokio, MX-04 z silnikiem umieszczonym z przodu i napędem na tylne koła, wyposażony był w zdejmowane panele z włókna szklanego. Był to nie jeden zestaw, ale dwa różne, pozwalające na zmianę nadwozia samochodu z zadaszonego coupé ze szklanym dachem na przewiewnego roadstera w stylu plażowego buggy. Ten napędzany silnikiem Wankla sportowy samochód o zmiennym kształcie nigdy nie był poważnym kandydatem do seryjnej produkcji, ale tylko nieliczni wiedzieli wówczas, że Mazda pracuje nad rozwojem roadstera MX-5. Rzeczywiście dwa lata później ten najsłynniejszy samochód z oznaczeniem MX, który nie był napędzany silnikiem Wankla, został zaprezentowany światu.

W latach 90. XX wieku największym osiągnięciem silnika Wankla w historii Mazdy było zwycięstwo w słynnym 24-godzinnym wyścigu Le Mans, choć przedstawiona podczas Salonu Motoryzacyjnego w Tokio w 1995 r. Mazda RX-01 zapowiedziała już kolejną generację samochodów produkcyjnych z silnikiem rotorowym. Zdolny do jazdy model koncepcyjny napędzany był jednostką zwaną Renesis, która montowana była także w ostatnim produkowanym do tej pory modelu z silnikiem Wankla - RX-8. Dzięki układowi siedzeń 2+2, niektóre z zabiegów stylizacyjnych RX-01 również miały swój wpływ na wygląd RX-8 zaprezentowanej premierowo w 2003 r.

Podkreślając elastyczność technologii silników rotorowych, w latach 2005-2007 Mazda prowadziła prace rozwojowe prototypowych silników Wankla na dwa rodzaje paliwa: wodór i benzynę. Rozwiązanie te były testowane w egzemplarzach Mazdy RX-8 i Mazdy 5, które zostały wyleasingowane firmom w Japonii i Norwegii. Dowodem na przydatność silników rotorowych do spalania wodoru była finalna wersja RX-8 RE Hydrogen. Powstała, jako piąty model Mazdy zasilany wodorem po wcześniejszych modelach koncepcyjnych i prototypach HR-X, HR-X2, MX-5 i 626. Podkreśleniem rozwoju ekologicznych napędów była też hybryda plug-in zasilana wodorem - Mazda5 RE Hydrogen z 2007 r., a w 2013 r. pojawił się prototyp elektrycznej Mazdy 2 EV wyposażony w malutki silnik Wankla z pojedynczym wirnikiem o pojemności 330 cm³ i mocy 30 KM, który pełnił rolę range extendera, wydłużając zasięg auta. Dzisiaj Mazda także pracuje nad podobnym rozwiązaniem dla nowej, elektrycznej Mazdy MX-30.

Pozostałe koncepty z silnikami Wankla z XXI wieku koncentrowały się w dużej mierze na osiągach napędu rotorowego. Pokazana na targach motoryzacyjnych w Detroit w 2008 r., oszałamiająca Mazda Furai została zbudowana na podwoziu samochodu wyścigowego Courage C65 LMP2, a jej silnik z trzema rotorami i mocy 450 KM był zasilany etanolem. W pełni funkcjonalny model koncepcyjny samochodu wyścigowego został opracowany przez Mazdę North America i był testowany na kilku torach w USA i Europie. Nazwany Furai, co oznacza "dźwięk wiatru", ten wyścigowy koncept był piątym i ostatnim z serii samochodów koncepcyjnych Mazdy "Nagare".

Czwarty samochód z tej linii prawdziwie zachwycał futurystyczną sylwetką: odsłonięta w 2007 r. koncepcyjna Mazda Taiki była radykalnie aerodynamicznie zoptymalizowanym coupé z bardzo nisko poprowadzoną linią nadwozia, które wyróżniały charakterystyczne obudowy tylnych kół. Zainspirowana miękko układającą się delikatną tkaniną, jej elegancka karoseria miała współczynnik oporu powietrza zaledwie 0,25 i była prawdopodobnie najbardziej odważnym modelem spośród samochodów koncepcyjnych "Nagare". Z otwieranymi do góry drzwiami i przyciemnianymi szybami Taiki była niezwykłą fantazją koncepcyjną, a została stworzona z myślą o tej samej jednostce napędowej Renesis, co RX-8.

Dziedzictwo Mazdy w Le Mans z silnikiem rotorowym ponownie wysunęło się na pierwszy plan w 2014 r. wraz z powstaniem wirtualnego samochodu koncepcyjnego Vision Gran Turismo LM55. Ten niski prototyp w stylu Le Mans, będący cyfrowo zaprojektowanym modelem koncepcyjnym na potrzeby gry wideo Gran Turismo otrzymał nazwę nawiązującą do numeru startowego zwycięskiego 787B ze słynnego wyścigu w Le Mans w 1991 roku. Przenosząc osiągi i dźwięk silnika Wankla na zupełnie nową generację pojazdów ze świata gier komputerowych, LM55 Vision ożył, jako pełnowymiarowy model demonstracyjny na Festiwalu Prędkości Goodwood w 2015 roku, prezentując najwyższy kunszt stylistyki projektowania Mazdy - KODO, obok kultowej Mazdy 787B.

Jednak to właśnie w 2015 r. na targach motoryzacyjnych w Tokio Mazda ujawniła najpiękniejszy samochód koncepcyjny stworzony dla silnika Wankla: RX-Vision. Wizja Mazdy dotycząca idealnego samochodu sportowego z silnikiem umieszczonym z przodu i napędem na tylne koła oraz ostateczne wcielenie języka stylizacji KODO, oszałamiające proporcje i delikatna linia bryły modelu RX-Vision sprawiły, że został on uznany za "Najpiękniejszy samochód koncepcyjny roku" na 31 Festival Automobile International, a w 2016 r. pojawił się także na ekskluzywnym Concorso d'Eleganza Villa d'Este. Pod długą maską RX-Vision projektanci Mazdy wyobrazili sobie silnik Wankla nowej generacji o nazwie Skyactiv-R.

Idąc o krok dalej RX-Vision został wprowadzony do wirtualnego świata i projektanci Mazdy stworzyli RX-Vision GT3. Podobnie jak LM55 pojawił się w świecie wirtualnym w 2014 roku, tak samo RX-Vision GT3 został dodany do Gran Turismo® Sport 22 maja 2020 r. Dzięki szerszemu rozstawowi kół przednich i tylnych oraz poszerzonym nadkolom, obniżona i bardziej skupiona na wyczynie wersja GT3 wyposażona jest w spojlery i tylny dyfuzor, których można oczekiwać od wirtualnej wyścigówki. W cyfrowym świecie fani silnika Wankla mogą cieszyć się nową generacją czterowirnikowego napędu Skyactiv-R o mocy 570 koni mechanicznych.

Dziś, 57 lat po premierze pierwszego prototypowego modelu Cosmo, zapowiadającego debiutancki sportowy samochód Mazdy z silnikiem Wankla, silnik ten żyje w sercach i umysłach inżynierów Mazdy. Technologia ta jest wykorzystywana we wszechstronnym podejściu Mazdy do coraz wydajniejszych napędów, w tym do stosowania jako rozwiązanie wydłużające zasięg aut z napędem elektrycznym. Ponadto, samochody koncepcyjne, takie jak RX-Vision, mają wpływ na wygląd i styl aktualnej oferty Mazdy, podczas gdy RX-Vision GT3 ożywia silnik Wankla w świecie wirtualnym.