Fiat 126p - 40 lat minęło

To już 40 lat od rozpoczęcia produkcji Fiata 126p w Polsce. A my testujemy Malucha we współczesnych realiach. Czy da się jeszcze nim jeździć na co dzień?

Fiat 126p (1977-1982)
Fiat 126p (1977-1982)Motor

Jeszcze 20 lat temu Maluch był najzwyklejszym samochodem do codziennej jazdy, z jednej strony nielubianym za ciasnotę i awaryjność, z drugiej - docenianym z rozsądku jako najtańszy sposób na własny samochód. W ciągu tych 20 lat wszystko zdążyło wykonać nie jeden, a dwa pełne obroty: najpierw polscy kierowcy ostatecznie odwrócili się od Malucha, przypisując mu wszelkie złe cechy, zestawiając go z (w naturalny sposób lepszymi) tanimi autami sprowadzonymi z Niemiec. Ok. 3-4 lata temu nastąpił renesans Malucha jako najtańszego z młodych klasyków. Zbiega się to z 40. rocznicą rozpoczęcia produkcji tego modelu w Polsce. Z tej okazji przetestowaliśmy Malucha ponownie.

Do czego to służy?

Deska rozdzielcza wersji po liftingu zyskała miejsce na radio. Przesiadanie się z lewej na prawą stronę to łatwizna.Motor

Zajęcie miejsca za kierownicą 126p zadaje kłam twierdzeniu, jakoby ten samochód był absurdalnie ciasny. Pozycja kierowcy jest nawet bardziej naturalna niż w większym 125p. Jedyne, co realnie przeszkadza, to zbyt bliskie rozłożenie pedałów - czasem trudno zdjąć nogę z gazu, bo zapiera się górą o hamulec, ale to raczej problem osób rosłych i dobrze zbudowanych. Uruchomienie Malucha jest wiedzą tajemną dla większości kierowców, którzy nie ukończyli 30. roku życia. Po przekręceniu kluczyka świecą się kontrolki, ale rozrusznik nie kręci się. Urządzenia do rozruchu ukryto między siedzeniami w postaci dwóch dźwigienek. Najpierw unosi się lewą, włączając ssanie, a potem prawą, uruchamiając rozrusznik. Po włączeniu silnika ssanie trzeba trochę opuścić, żeby obroty nie były zbytecznie wysokie.

Manewrowanie na parkingu nie nastręcza żadnych problemów mimo braku wspomagania kierownicy. Wąskie opony nie stawiają dużego oporu, widoczność jest natomiast znakomita - dużo lepsza niż we wszystkich współczesnych samochodach. Wyjątkowo wąskie nadwozie Fiata 126p (137 cm) pozwala zmieścić się w miejsce parkingowe, w które nie wjedzie żadne nowoczesne auto. Minimalny zwis przedni pozwala podjechać bardzo blisko do przeszkody.

Tak pisano w „Motorze” o Maluchu w ciągu minionych 40 lat

Fiat 126p - 40 lat minęło (czytaj więcej)

1999 r.: "Znamy bardzo dobrze najpopularniejszy polski samochód i wieloletnie z nim doświadczenia nauczyły nas, że jest najtańszy i jego eksploatacja też nie jest droga, ale żeby nim jeździć, trzeba być trochę mechanikiem".Motor
1994 r.: "Poważne zmiany w wyglądzie „malucha” musiałyby pociągać za sobą spore inwestycje. W sumie wprowadzone zmiany oceniamy wysoko. A to przede wszystkim dlatego, że nastąpił ukłon w stronę użytkownika, a nie jego portfela".Motor
1986 r.: "Fiat 126 otrzyma trójdrzwiowe nadwozie. Klapa tylna pozwala na łatwy dostęp do tylnego bagażnika. Aby zwiększyć możliwości przewozu, przewidziano rozkładanie tylnego siedzenia. Dzięki nowemu silnikowi, auto zużywa o 10% mniej paliwa".Motor
1979 r.: "Prawie trzyletnia eksploatacja Polskiego Fiata 126p pozwala mi na następującą ocenę: oszczędny w zużyciu benzyny i oleju, jednak wymaga dość delikatnego traktowania. Silnik wyraźnie nie lubi jazdy z małą prędkością obrotową".Motor
1978 r.: "Sumując naszą opinię o testowym Polskim Fiacie 126p po przebiegu 50 tys. km, stwierdzić należy, że pojazd utrzymał w tym okresie pełną sprawność techniczną. Samochód stał się bardziej hałaśliwy, zwłaszcza w pracy skrzyni biegów".Motor
1975 r.: "Średnie (z 2 pomiarów) czasy osiągnięcia 400 i 1000 metrów z metą lotną wynosiły 25,2 s/54,1 s. Na nawierzchni asfaltowej droga hamowania z prędkości 80 km/h wynosiła 32 metry. Maksymalny błąd prędkościomierza przy 100 km/h: 5,4%".Motor
1973 r.: "Polski Fiat 126p już na taśmie: witajcie, pierwsze tysiące samochodów Polski Fiat 126p na naszych drogach, jesteśmy przekonani, że ich producenci z równą energią zatroszczą się również o należyty serwis i naprawę tego samochodu".Motor

Do 60 km/h wystarczy

Maluch jest wystarczająco żwawy do 60 km/h, co pozwala na dość sprawne poruszanie się w gęstym ruchu miejskim. Powyżej 70 km/h hałas narasta w tempie geometrycznym. Po długotrwałym rozpędzaniu można osiągnąć nawet 100 km/h, ale kosztem dużego zużycia paliwa i przykrego wycia. Zużycie paliwa w zasadniczym stopniu zależy od stanu gaźnika i układu zapłonowego. Odpowiednio "ustawiony" Maluch zużywa 6 l/100 km w trasie i 7 l/100 km w mieście. Dla odmiany, złe ustawienia gaźnika i zapłonu sprawiają, że 126p przelewa paliwo jakby miał 3-krotnie większą pojemność. Oczywiście regularne sprawdzanie oleju to absolutna konieczność, natomiast drobnym jego kapaniem nie należy się nadmiernie przejmować. Odradzamy jazdę z uchyloną klapą, wbrew obiegowym mitom sprzed lat nijak nie zapobiega to przegrzewaniu się, co najwyżej zmniejsza hałas w kabinie.

Delikatne zwalniacze

Hamulce 126p to drażliwy temat. W nowszych samochodach z wąskim rozstawem śrub w kołach były one istotnie poprawione. W prezentowanym na zdjęciu egzemplarzu pracują jeszcze hamulce przejęte bezpośrednio z Fiata 500, na którym Maluch bazuje. Te już do skutecznych nie należą. Póki utrzymuje się odpowiedni odstęp od poprzedzającego pojazdu, da się bezproblemowo jeździć.

Gorzej, że wielu kierowców nie potrafi zrozumieć, że 126p nie zatrzyma się w miejscu i potrafi wjechać w pozostawioną przerwę, a potem zahamować.

Fiat 126p - 40 lat minęło

Fiat 126p - 40 lat minęło (czytaj więcej)

Po lewej: dźwignia obsługi ssania. Po prawej: włącznik rozrusznika.Motor
O dziwo, z tyłu da się siedzieć. Nawet wsiadanie nie jest nazbyt trudne.Motor
W najmniejszym stopniu nie wpływa na polepszenie chłodzenia. Gdyby tak było, włoscy inżynierowie inaczej zaprojektowaliby nadwozie.Motor
Nawiew – niezbyt skuteczny, za to niesłychanie prosty w obsłudze.Motor
Miękki, czarny skaj przykleja się do ciała. Brak zagłówków to norma lat 70.Motor
Bagażnik jest żenująco mały. Koło zapasowe to rodzaj „buforu” w razie kolizji.Motor
Książka napraw i zestaw narzędzi to absolutnie nieodzowne wyposażenie kierowcy 126p.Motor
Dwucylindrowy silnik ma tłoki chodzące współbieżnie, stąd dość mocno podskakuje i szybko zużywa swój gumowy tłumik drgań (na fot. pośrodku).Motor
Początkowo prędkościomierz był wyskalowany do 130 km/h, potem do 140 km/h.Motor
Deska rozdzielcza wersji po liftingu zyskała miejsce na radio. Przesiadanie się z lewej na prawą stronę to łatwizna.Motor
Lusterko kierowca musiał zamontować sobie sam – fabrycznie go nie było.Motor
Fiat 126p (1977-1982)Motor
Maluch w mieście budzi sprzeczne reakcje: albo sympatię, albo (niestety, częściej) agresję innych kierowców, którzy traktują go jako przeszkodę, uznając, że zbytecznie spowalnia ruch drogowy.Motor
Modne w latach 80. jeżdżenie latem z otwartą tylną klapą ma tylko jedną zaletę: obniża hałaśliwość.Motor

Zresztą to problem ogólny: nie przestarzała technologia przeszkadza w jeździe Maluchem, ale zachowanie innych uczestników ruchu, którzy zdają się traktować małego Fiata jak powietrze. Wymuszanie pierwszeństwa czy trąbienie bez powodu jest na porządku dziennym.

Wady wymuszone realiami

W czasach, gdy wszyscy jeździli Maluchami, występowało większe zrozumienie społeczne względem niskiej dynamiki lub usterek p odczas jazdy. Obecnie w łaściciel dużego SUV-a, choć sam jeszcze 20 lat temu jeździł 126p, traktuje go jak przeszkodę, którą trzeba rozjechać, a o czasach dominacji Malucha zdaje się nie pamiętać.

Mały bagażnik i wnętrze czy słaba dynamika nie powinny być uznawane wprost za wady, ponieważ Maluch we włoskim oryginale był pomyślany jako samochód do jazdy po ciasno zabudowanych miastach. Większym problemem jest wysoka "obsługowość" Malucha i konieczność stałego dbania o bardzo wiele podzespołów.

Wiele usterek wynikało z tego, że właściciele 126p zaniedbywali czynności obsługowe i stosowali słabe części zamienne (inne nie były dostępne).

W 1979 r. taki Maluch jak na zdjęciach kosztował 87 tys. zł. Gdyby odnieść tę sumę do dzisiejszych realiów, byłoby to ok. 65 tys. zł. Dziś za takie pieniądze można mieć dobrego Golfa.

Fiat 126p - podsumowanie

Maluchem da się jeździć na co dzień, jeśli... się to lubi. Jednak między nim a nowszymi autami zieje przepaść.

Fiat 126p: plusy

  • zwrotność i łatwość manewrowania nie do pobicia,
  • proste naprawy,
  • akceptowalna dynamika w miejskich warunkach.

Fiat 126p: minusy

  • niski poziom bezpieczeństwa,
  • mała trwałość ogólna,
  • nieskuteczne hamulce,
  • duża hałaśliwość,
  • wiele drobnych awarii.

Z udziałem „Motoru”

Tygodnik „Motor” miał swój udział we wpłynięciu na decyzję Fiata o kontynuacji produkcji Malucha po roku 1994. Kiedy pod koniec XX wieku stało się jasne, że Maluch musi opuścić linie produkcyjną, w „Motorze” ogłoszono plebiscyt na nazwę dla pożegnalnej serii modelu. Wygrała nazwa Happy End, której Fiat realnie użył w stosunku do końcowej serii 1000 pojazdów.Motor
 
Fiat 126p
Wersja
E
Silnik
benzynowy
Pojemność skokowa
652 cm3
Układ cylindrów/zawory
R2/4
Zasilanie
gaźnik
Moc maksymalna
24 KM/4500
Maks. moment obrotowy
47 Nm/3000
Napęd
tylny
Skrzynia biegów
manualna/4-biegowa
Hamulce (przód/tył)
bębnowe/bębnowe
Długość/szerokość/wysokość
305/137/133 cm
Rozstaw osi
184 cm
Średnica zawracania
8,6 m
Masa/ładowność
600/320 kg
Poj. bagażnika
100 l
Poj. zbiornika paliwa
21 l (benzyna)
Opony
135 R12
Osiągi (dane producenta)
Prędkość maksymalna
105 km/h
Przyspieszenie 0-100 km/h
46,6 s
Dane testowe
Przyspieszenie 0-50 km/h
9,2 s
Przyspieszenie 0-100 km/h
54,0 s
Elastyczność 40-60 km/h
11,0 s (4. bieg)
Elastyczność 40-80 km/h
25,0 s (4. bieg)
Hamowanie 80-0 km/h
30,6 m
Hamowanie 100-0 km/h
62,0 m
Poziom hałasu przy 50 km/h
68,0 dB
Poziom hałasu przy 80 km/h
79,0 dB
Rzeczywista prędkość*
103 km/h
Liczba obrotów kierownicą
3,25
Zużycie paliwa
Dane producenta (w l/100 km)
5,0-5,5
Teoretyczny zasięg
400 km
Dane testowe (miasto/trasa w l/100 km)
7,0/6,0
Rzeczywisty zasięg
300 km
Wyposażenie
Lusterko boczne
Blokada kierownicy
Radio
Nawiew ciepłego powietrza
Hamulce dwuobwodowe
Opony radialne
Alternator
Tylna szyba ogrzewana
Szybki przednie uchylne
Dach zwijany z płótna
❍ (poza Polską)
Szyba przednia atermiczna
❍/● (wariant S)
Cena wersji podstawowej**
87 000 zł
Wartość dzisiejsza
4-5 tys. zł
● standard; ❍ opcja; *przy wskazaniu 100 km/h; **dane z lat 1979-1980 dla wersji bazowej

Wartość na dzień dzisiejszy ustaliliśmy na bazie ogłoszeń o sprzedaży Fiatów 126p z lat 1978-1982 z ostatniego półrocza na portalu otoMoto.pl, odrzucając oferty najtańsze i najdroższe.

Tekst: Tymon Grabowski; zdjęcia: Robert Brykała, Maciej Dąbrowski

Motor
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas