Demontować czy zostawiać, jak to jest z tym hakiem?

Dłuższy wyjazd z hakiem to dylemat, czy pozostawić urządzenie, kiedy nie ciągniemy przyczepy czy też wymontować jego wystającą część. W przypadku większości modeli haków nie stanowi to problemu. Teoretycznie również za jazdę z zamontowanym urządzeniem nigdzie w Europie nic nie grozi.

Warto jednak poznać możliwe konsekwencje zbyt głębokiej wiary w zunifikowane przepisy.

Dobrze dobrany hak samochodowy umożliwia bezpieczne korzystanie z przyczep kempingowych czy transportowych. Obecnie rynek zaczepów holowniczych umożliwia wybór różnego rodzaju haków. To jaki ostatecznie zostanie zamontowany w naszym pojeździe zależy głównie od jego możliwości technicznych, indywidualnych potrzeb i od zasobności portfela.

Jednak oszczędność przy zakupie haka nie jest wskazana. Wyższa cena produktu oznacza jego dobrą jakość oraz zastosowanie w nim najnowszych rozwiązań technologicznych. Wysoka jakość znacznie zwiększa bezpieczeństwo podczas ciągnięcia przyczepy, natomiast najnowsze rozwiązania technologiczne mogą być przydatne właśnie w przypadku, kiedy z haka nie korzystamy.

Polskie przepisy

Regulacje prawne obowiązujące na polskich drogach nie narzucają wymogu demontowania lub chowania wystającej części haka holowniczego. Przepisy zabraniają jedynie poruszania się po drogach z kulą zaczepu, która ogranicza widoczność tablicy rejestracyjnej lub świateł przeciwmgielnych. Oprócz aspektów czysto prawnych warto wziąć pod uwagę wpływ zainstalowanego urządzenia na bezpieczeństwo pozostałych uczestników ruchu. Nawet niegroźna kolizja z pojazdem z rozłożonym hakiem holowniczym może mieć  groźne skutki, zarówno dla sprawcy kolizji, gdzie hak może głęboko wbić się w pojazd, jaki i poszkodowanego, gdzie hak przymocowany trwale do ramy pojazdu może przy kolizji wpłynąć na statykę pojazdu po uderzeniu.

Mając to na uwadze producenci haków holowniczych prześcigają się w dostarczaniu na rynek coraz to nowszych rozwiązań. Najnowocześniejsze modele haków samochodowych łączą funkcjonalność, bezpieczeństwo oraz łatwość ich użytkowania.

- Na rynku haków samochodowych dostępnych jest wiele nowoczesnych rozwiązań, które umożliwiają szybkie i proste wypięcie kuli zaczepu, kiedy nie jest ona używana. Do najchętniej wybieranych produktów należą haki demontowane poziomo oraz pionowo - mówi Robert Lichocki z Brink Group w Polsce. - W zależności od tego na czym najbardziej nam zależy, możemy dobrać hak, którego uchwyt jest niezauważalny bez zamontowanej kuli lub taki, który jest niezwykle łatwy w użytkowaniu - dodaje Lichocki.

Chociaż polskie przepisy na chwilę obecną nie przewidują wymogu demontowania lub chowania wystającej kuli zaczepu, sytuacja może wyglądać  inaczej poza granicami naszego kraju.

Z hakiem przez Europę

Dojeżdżając do zachodniej granicy wielu kierowców pojazdów wyposażonych w system holowniczy, zastanawia się, co należy zrobić z wystającą kulą. Niektórzy demontują ją przed przejazdem przez granicę. Inni, kierując się wcześniejszym doświadczeniem, pozostawiają kulę zamontowaną, nakładając jedynie tzw. "czerwony kapturek" - element ochronny zwiększający widoczność wystającej części haka. Obydwa rozwiązania są zgodne z prawem. Polscy kierowcy w przypadku kontroli drogowej w państwach, w których zabronione jest poruszanie się z nieużywaną kulą mogą powołać się na dodatkowe regulacje chroniące ich prawa, jako użytkowników dróg niezameldowanych w danym kraju. Mianowicie na Konwencję Wiedeńską o ruchu drogowym.

- Konwencja Wiedeńska gwarantuje kierowcom poruszanie się po terenie państw sygnatariuszy z wyposażeniem pojazdu, które obowiązuje na terytorium kraju zarejestrowania pojazdu. Stąd właśnie wynika możliwość poruszania się z hakiem holowniczym nie ciągnącym przyczepy jedynie z ochronnym "czerwonym kapturkiem" - wyjaśnia Paulina Chmielińska, specjalistka ds. turystyki i informacji PZM INFO - W praktyce wskazane jest jednak stosowanie się do przepisów obowiązujących w danym kraju - dodaje Chmielińska.

W sytuacji kontroli oraz otrzymania mandatu kierowca może powołać się na zapisy ze wspominanej Konwencji Wiedeńskiej. Praktyka jednak pokazuje, że nie zawsze powołanie się na przepisy skutkuje automatycznym anulowaniem mandatu i zakończeniem kontroli. Może się okazać, że kierowca zobligowany będzie do przyjęcia mandatu i opłacenia kary finansowej. Dopiero po przyjęciu mandatu można się od niego odwołać, powołując się na Konwencję. Jest to jednak żmudna i długotrwała procedura.

Problemy mogą pojawić się także w innej sytuacji - kiedy poruszając się z wystającą kulą zaczepu, zostaniemy uderzeni przez jadący za nami samochód. Jeśli takie zdarzenie będzie miało miejsce np. w Niemczech, firma ubezpieczeniowa może wnioskować o pokrycie przez nas części kosztów naprawy szkód w samochodzie sprawcy. Chociaż to nie my doprowadziliśmy do tego wydarzenia, to zamontowany w naszym samochodzie zaczep spowodował rozleglejsze uszkodzenia, niż gdyby pojazd poruszał się bez niego.

- Rozwiązania stosowane w nowoczesnych, demontowanych systemach holowniczych umożliwiają użytkownikowi szybkie wymontowanie kuli zaczepu bez użycia dodatkowych narzędzi. Jeśli posiadamy taki model warto zaoszczędzić sobie niepotrzebnych problemów i kosztów i przestrzegać przepisów obowiązujących w danym kraju - podsumowuje Lichocki.

Profesjonalny montaż

W większości nowych samochodów systemy holownicze montowane są fabrycznie. Najwięksi producenci na rynku haków samochodowych podejmują współpracę z projektantami samochodów na długo przed wypuszczeniem nowego modelu na rynek.

Jeśli nasz samochód nie jest fabrycznie wyposażony w zaczep holowniczy, nic nie stoi na przeszkodzie, aby zamontować hak we własnym zakresie. Na stronach internetowych producentów oraz na stronach autoryzowanych punktów sprzedaży i montażu systemów holowniczych znajdują się wyszukiwarki dostępnych produktów. Po wybraniu modelu samochodu, typu (np. SUV lub kombi) oraz daty produkcji zostaną nam przedstawione haki dopasowane do naszego pojazdu.

Teraz decyzja, który zaczep wybierzemy, zależy tylko od indywidualnych potrzeb. Wybór haka warto skonsultować z ekspertem, a montaż pozostawić wykwalifikowanemu mechanikowi, który zamontuje zaczep w odpowiednio wyposażonym warsztacie. Profesjonalnie zamontowany hak da nam pewność, że wyjeżdżając z przyczepą na drogę nie spowodujemy zagrożenia dla siebie i innych użytkowników ruchu.

System poboru opłat

Poruszając się po drogach z przyczepą musimy także pamiętać o obowiązku uiszczania opłat za przejazd wybranymi odcinkami płatnych dróg krajowych. Od 2011 roku obowiązek płacenia został nałożony także na kierowców zespołów pojazdów składających się z samochodu osobowego oraz przyczepy, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 t (DMC >3,5t).

Jak sprawdzić czy obowiązek opłat nas dotyczy? Wystarczy zsumować DMC samochodu oraz DMC przyczepy, które znajdziemy w ich dowodach rejestracyjnych, a dokładnie w rubryce F2. Jeśli uzyskana wartość przekracza 3,5 tony musimy podjąć dodatkowe działania, aby nasz wyjazd nie zakończył się niechcianymi karami.

Przede wszystkim musimy zdobyć dodatkowe uprawnienia, dzięki którym będziemy mogli kierować tego typu zespołem pojazdów (kategoria B+E lub dodatkowy Kod 96). Następnym krokiem jest rejestracja w systemie viaTOLL, który służy do poboru opłat. W trakcie rejestracji otrzymamy specjalne urządzenie viaBOX. Odpowiednie zamontowanie urządzenia w naszym samochodzie jest bardzo istotne, ponieważ to dzięki niemu do systemu trafiają opłaty za pokonywane przez nas płatne odcinki dróg krajowych. Jeśli opłata nie zostanie pobrana ze względu na źle funkcjonujące urządzenie lub brak środków na naszym koncie, nałożone zostaną na nas kary finansowe. Mogą one wynosić od 250 do 500 zł. Ostateczna wartość kary zależy od tego, czy byliśmy w stanie opłacić chociaż część kwoty za przejechany odcinek (250 zł), czy opłata w ogóle nie została pobrana (500 zł).

Decydując się na montaż systemu holowniczego pamiętajmy o jego odpowiednim użytkowaniu oraz przestrzeganiu dodatkowych przepisów, aby nieprzewidziane opłaty czy stresujące kontrole drogowe nie przyćmiły licznych korzyści związanych z posiadaniem w naszym samochodzie zaczepu holowniczego.