Prosto pod górę
Ruszanie na wzniesieniu bywa bardzo stresujące. Wraz z popularyzacją systemów wspomagających ten manewr nerwów jest jednak dużo mniej.
Hill holder, hill hold control, hill start assist, hillhold assist control, hill launch assist, asystent podjazdu, asystent ruszania pod górę... systemy wspomagające kierowcę przy kłopotliwym manewrze noszą różne nazwy. Za każdym razem działają praktycznie tak samo. A kierowca nawet nie musi zdawać sobie sprawy, że ruszenie pod górę nie jest tylko zasługą jego własnych umiejętności, ale i dyskretnej pomocy samochodu.
Asystenci tego typu to coraz powszechniejsze wyposażenie - montowanie są od Fiata 500 po flagowe limuzyny pokroju Mercedesa klasy S. Bardzo często nie wymagają nawet dopłaty, a jeśli już - zwykle jest ona niewielka. A to dlatego, że systemy wspomagania ruszania pod górę w gruncie rzeczy są kolejną funkcją powszechnie stosowanych układów stabilizacji toru jazdy, podobnie jak asystenci wspomagania nagłego hamowania czy kontrola trakcji. Nie wymagają montowania dodatkowych urządzeń - wystarczy odpowiednie oprogramowanie. Działanie tego typu systemów sprowadza się do utrzymania podwyższonego ciśnienia w układzie hamulcowym już po zdjęciu przez kierowcę nogi z hamulca podczas ruszania na wzniesieniu. Daje to czas na spokojne załączenie sprzęgła i dodanie gazu. Kierowca nie musi korzystać z hamulca ręcznego, nie potrzebuje nic włączać, wszystko dzieje się samoczynnie.
Inną grupą systemów wspomagania ruszania pod górę są układy, które zwykle nosza nazwę "auto hold". Te wymagają już minimalnej ingerencji kierowcy - jeśli chce z nich skorzystać, musi wcisnąć odpowiedni przycisk. Działają one jednak po każdym zatrzymaniu, nie tylko na wzniesieniu. Rozłączają się płynnie przy ruszaniu. Większość systemów tego typu także działa poprzez hydrauliczny układ hamulcowy, choć w niektórych modelach zatrzymanie wymusza elektryczny hamulec postojowy.
Asystent ruszania pod górę to jedna z funkcji aktualnych systemów ESP. Układ aktywuje się, gdy czujnik nachylenia wykryje, że auto znajduje się na nawierzchni o określonym nachyleniu. W pierwszej fazie kierowca po zatrzymaniu wciska maksymalnie sprzęgło i trzyma nogę na hamulcu [1]. Podczas ruszania, gdy kierowca będzie przenosił stopę z pedału hamulca na pedał gazu [2], ciśnienie w układzie hamulcowym jest nadal podtrzymywane przez kilka sekund (konkretne wartości różnią się między poszczególnymi autami). W tym czasie samochód nie stoczy się ze wzniesienia. Wraz z malejącym naciskiem na sprzęgło i dodawaniem gazu [3], ciśnienie w układzie hamulcowym jest płynnie zmniejszane. Kierowca może spokojnie ruszyć, nie obawiając się, że samochód stoczy się ze zniesienia, nie ma potrzeby korzystania z hamulca ręcznego. Trzeba jednak pamiętać, że system jest aktywny tylko przez kilka sekund, po jego wyłączeniu - bez żadnego uprzedniego ostrzeżenia - samochód stoczy się i może uderzyć w auto stojące z tyłu. Trzeba więc zachować pewną czujność.
System podobny system do "hill holdera", dostępny w wielu autach z elektromechanicznym hamulcem postojowym. Stosowane są dwa rozwiązania - wykorzystujące hydrauliczny układ hamulcowy (np. w modelach VW, Hyundaia i Mercedesa) lub hamulec postojowy (BMW czy Subaru). System włącza się automatycznie po każdym zatrzymaniu auta, nie tylko na wzniesieniach, wymaga jednak wcześniejszej aktywacji przez kierowcę - zwykle przyciskiem obok dźwigni hamulca postojowego. Działanie systemu nie ma ograniczenia czasowego, hamulec jest płynnie zwalniany dopiero po dodaniu gazu (w autach z automatem) lub wraz z załączaniem sprzęgła. Przy skrzyni automatycznej, system zwalnia kierowcę z konieczności trzymania nogi na hamulcu podczas zatrzymania przy załączonym zakresie jazdy D (np. w korku), auto nie pełza.
Hill Descent Control
System stosowany głównie w autach terenowych i SUV-ach, ułatwiający zjeżdżanie z mocno nachylonego zbocza, zwłaszcza na luźnej nawierzchni. Dzięki wykorzystaniu układu ABS, każde koło jest odpowiednio przyhamowywane, aby zapewnić stabilne poruszanie się w dół zbocza, bez ryzyka przewrócenia się samochodu.
Crawl Control
System stosowany przez Toyotę. Utrzymuje stałą zadaną prędkość zarówno przy podjeżdżaniu pod górę, jak i na zjazdach, bez konieczności operowania pedałami gazu i hamulca.
Tekst: Bartosz Zienkiewicz, zdjęcia: Robert Brykała, archiwum
