Próbowałeś zmieniać biegi bez sprzęgła? Niektórzy wręcz to zalecają
Zmiana biegów w motocyklu nie jest trudną czynnością dla doświadczonego motocyklisty. Jednak początkujący kierowcy jednośladów mogą mieć z tym pewne trudności. Dlatego warto wiedzieć, w jakiej sytuacji można zmieniać biegi bez użycia sprzęgła, a do tego nie doprowadzić do uszkodzenia skrzyni.
Na początek warto przyjrzeć się całemu procesowi zmiany biegów w motocyklu. Sprzęgło to urządzenie, które identycznie jak w samochodach, odpowiada za rozłączanie mocy przekazywanej z wału korbowego na skrzynię biegów, a następnie na łańcuch, wał lub pasek i tylne koło jednośladu.
Sprzęgło w motocyklu jest potrzebne do sprawnego ruszania, ale niekoniecznie do zmiany biegów. Pod warunkiem, że kłowa skrzynia biegów nie będzie przenosić żadnego obciążenia - dodatniego lub ujemnego, czyli w kierunku przyspieszania lub wytracania prędkości. Dopiero w takich warunkach można bezpiecznie zmieniać przełożenie w górę lub dół.
Motocykliści wyróżniają trzy metody zmiany biegów. Pierwsza, czyli najbardziej podstawowa to zmiana ze sprzęgłem. Wciśnięcie sprzęgła nie usprawnia pracy skrzyni i nie wpływa na proces zmiany biegów, tylko zdejmuje obciążenie pozwalając tym samym na zmianę przełożenia.
Druga metoda bez użycia sprzęgła, ale z przymknięciem manetki gazu. To alternatywny sposób zmiany biegów polegający na zamknięciu lub przymknięciu manetki gazu na ułamek sekundy. W tym samym czasie należy wcisnąć dźwignię zmiany biegów.
Chwilowe zamkniecie przepustnicy wprowadza motocykl w stan, w którym skrzynia nie przenosi żadnego obciążenia. To z kolei pozwala na bezproblemową zmianę biegu w górę (podczas przyspieszania).
Zmiana biegu w dół przy wykorzystaniu tej metody jest bardziej skomplikowana i wymaga idealnej synchronizacji podczas lekkiego dodawania gazu ze zdecydowanym ruchem stopą w kierunku redukcji biegu. Tę umiejętność posiadają kierowcy wyścigowi.
Trzecia metoda polega na wykorzystaniu quickshiftera, który coraz częściej pojawia się na liście wyposażenia standardowego motocykli drogowych. Kiedyś to rozwiązanie było głównie stosowane w motocyklach wyścigowych. Urządzenie elektroniczne zastępuje wprawny ruch prawego nadgarstka kierowcy, ale robi to znacznie szybciej i bardziej precyzyjnie.
Wiedząc już, w jaki sposób można zmieniać biegi w motocyklu, warto dowiedzieć się, czy zmiana biegów bez użycia sprzęgła może wpłynąć na żywotność skrzyni biegów. Odpowiedź jest bardzo prosta. Jeśli proces jest wykonywany w sposób umiejętny - zmiana biegów bez użycia sprzęgła nie niszczy skrzyni biegów.
Wystarczy robić to dynamicznie oraz brać pod uwagę minimalne opóźnienie stopy po ruchu nadgarstka, w momencie największej bezwładności skrzyni przy jej minimalnym obciążeniu. Warto pamiętać, żeby ruch lewej stopy był zdecydowany. Szczególnie podczas wrzucania drugiego biegu, ponieważ po drodze znajduje się bieg neutralny.
Zbyt mały nacisk stopy na dźwignię może spowodować niedokładnie zazębienie się kłów w skrzyni, a to może spowodować "wyskoczenie" biegu. Taki proces nie jest już dobry dla trwałości skrzyni.
Zmiana przełożeń wymaga konkretnego i zdecydowanego ruchu stopą, ponieważ mechanizm wybierający musi pokonać dość długą drogę, co wymaga odpowiedniego czasu.
***