Niesprawne wtryskiwacze - objawy, konsekwencje i koszty

Kopcący i ciężko zapalający diesel to częsty widok. Po przebiegu 200 tys. km w wielu egzemplarzach aparatura wtryskowa jest już zauważalnie zużyta, a nierzadko przecież rzeczywisty przebieg jest nawet o połowę wyższy niż wskazuje stan licznika.

Statystycznie najmniej trwałe są wtryskiwacze firmy Delphi, które potrafią niedomagać jeszcze przed granicą 200 tys. km (choć nie należy tego traktować jako reguły). Wtryskiwacze Boscha i Siemensa zwykle bez problemów przekraczają przebiegi 200 tys. km, a statystycznie najbardziej trwałe są te wytwarzane przez japoński koncern Denso.

Wiele zależy od konstrukcji silnika, w tym sposobu odprowadzania ciepła z głowicy. Przykładowo w Mercedesie 220 CDI (OM611) wtryskiwacze Boscha wytrzymują 250 tys. km, a już identyczne w silniku Opel 1.9 CDTI (Fiat 1.9 JTDM) potrafią przejechać nawet 400 tys. km.

Pierwsze zauważalne problemy to konieczność dłuższego kręcenia rozrusznikiem czy intensywne kopcenie na czarno przy przyspieszaniu. Do tego dochodzi nierównomierna praca na biegu jałowym i wyczuwalne drgania. Wraz z postępującym zużyciem układu wtryskowego objawy się nasilają.

Zamęczysz rozrusznik

Niewłaściwe dawkowanie paliwa to nie tylko problemy z kopceniem, ale też inne towarzyszące temu usterki.

Nieszczelności wewnętrzne wtryskiwaczy powodują kłopoty z dawką rozruchową, co powoduje konieczność długiego kręcenia rozrusznikiem, a to skraca jego trwałość nawet kilkakrotnie. Nie mniej zużywa się sam akumulator, który jest doprowadzany do głębszych cykli rozładowań.

Wrażliwy "dwumas"

Nierównomierność pomiędzy dawkami kolejnych cylindrów powoduje falowanie wolnych obrotów, co z kolei generuje silne wibracje. Pierwszym elementem, który na tym bardzo cierpi, jest dwumasowe koło zamachowe. Jego trwałość spada nawet o połowę. W skrajnych przypadkach zdarza się, że wymieniony "dwumas" nadaje się do wyrzucenia już po 60 tys. km, właśnie z racji pracy silnika na zużytych wtryskiwaczach. Jako graniczną przyjmuje się korektę dawek pomiędzy cylindrami na poziomie 1,0 mg/skok. Do sprawdzenia tego wystarczy dobry tester diagnostyczny.

Koło dwumasowe to niejedyny element, który bardzo "obrywa" z racji nierównomiernej pracy silnika. Skraca się trwałość napędu rozrządu oraz koła pasowego napędu agregatów, które często jest wykonane z dwóch części zwulkanizowanych gumą. Narzekanie na rozciągający się szybko łańcuch rozrządu w przypadku silnika ze zużytymi wtryskami jest bezpodstawne.

Najpoważniejszą awarią, jaka może wynikać ze złego dawkowania paliwa, jest przegrzanie silnika, skutkujące pęknięciem głowicy czy nawet stopieniem tłoków. Tak zwane lanie wtryskiwaczy (wtryskiwanie paliwa źle rozpylonego, bez precyzyjnej kontroli dawki) powoduje podnoszenie się temperatury spalania. W przypadku jednostek wysokoprężnych temperatura ta rośnie wraz z dawką paliwa (odwrotnie niż w benzynowych, gdzie paliwo ma efekt chłodzący). Bardzo łatwo o przekroczenie granicznej temperatury tłoków czy głowicy, które są wykonane z aluminium. Łańcuch potencjalnych uszkodzeń jest więc długi, dlatego lepiej reagować w porę.

KOŁO DWUMASOWE

koszt ok. 2500 zł

Nierównomierność pracy na biegu jałowym doprowadza do silnych oscylacji elementów dwumasowego koła zamachowego. Jego trwałość może spaść z nominalnych 200-250 tys. km do około 100-150 tys. km.

Wymiana "dwumasu" wymaga demontażu skrzyni biegów. Koszt robocizny to około 700-800 zł, a cena koła wynosi 1500- 3000 zł.

AKUMULATOR I ROZRUSZNIK

koszt ok. 700 zł

Konieczność długiego kręcenia rozrusznikiem prowadzi do szybkiego zużycia zarówno akumulatora, jak i samego rozrusznika, w którym zużywają się szczotki, tulejki łożyskujące i tzw. bendix.

Operacja wymiany tych elementów nie jest droga (ok. 100 zł), ale akumulator do diesla kosztuje ok. 300 zł, a regeneracja rozrusznika - 350 zł.

FILTR CZĄSTEK STAŁYCH

koszt ok. 4000 zł

Częstsze zapychanie się filtra sadzy podnosi zużycie paliwa (w fazie wypalania rośnie ono nawet o 100%).

Silnie zapchany filtr można poddać regeneracji (łączny koszt ok. 800 zł), ale czasami dochodzi do wypalenia rdzenia i wtedy trzeba wymienić DPF na nowy. Koszt oryginalnego filtra to przeciętnie 3000- 5000 zł.

ŁAŃCUCH ROZRZĄDU

koszt ok. 1300 zł

Jest bardziej wrażliwy na nierównomierność pracy silnika niż pasek zębaty.

Incydentalne i czasami bardzo raptowne przypadki rozciągnięcia czy nawet zerwania łańcuchów rozrządu powodowane bywają właśnie faktem długiej pracy na zużytych wtryskach. Koszt wymiany rozrządu to ok. 1300 zł, a naprawy po zerwaniu - od 4000 zł.

GŁOWICA I TŁOKI

koszt od 2000 zł

Przegrzanie głowicy powoduje jej pęknięcia, a w przypadku tłoków czasami nawet dochodzi do wypalenia dziur (w razie "lania" paliwa przez wtryskiwacze).

Wymiana głowicy na sprawną używaną to koszt ponad 2000 zł, na nową - dwukrotnie drożej. W razie nadtopienia tłoków opłaca się szukać drugiego silnika.

Po tym poznasz zużycie wtryskiwaczy diesla:

• kłopoty z rozruchem
• niestabilne obroty biegu jałowego
• dymienie na czarno
• twarda praca silnika
• wibracje
• wysokie zużycie paliwa
• częste zapychanie się filtra DPF
  
  

KONTROLA KOREKT DAWEK

To badanie wykonywane jest testerem diagnostycznym podczas pracy na biegu jałowym.

Korekta większa niż 1 mg/skok oznacza zużycie danego wtryskiwacza. Przy okazji mechanik skontroluje ciśnienie paliwa na listwie, które da informację o pracy pompy common rail.

TEST PRZELEWÓW

To bardzo prosty i zarazem skuteczny sposób na sprawdzenie tzw. szczelności wewnętrznej i pracy zaworów sterujących wtryskiwaczy.

Na odpływy paliwa z wtrysków zakładane są rurki, poziomy w menzurkach pokazują, który wtryskiwacz jest niesprawny.

TEST NA STOLE PROBIERCZYM

Zdemontowane wtryskiwacze można precyzyjnie sprawdzić na maszynie, którą posiadają warsztaty zajmujące się naprawą wtryskiwaczy. To test, który daje 100-procentową pewność.

REGENERACJA LUB WYMIANA

W przypadku wtryskiwaczy elektromagnetycznych Bosch, Delphi, Denso zwykle możliwa jest naprawa (wymiana zaworów testujących i końcówki rozpylacza). Koszt takiej operacji to od 450 zł (Bosch) do ok. 700 zł (Delphi, Denso) za każdy wtryskiwacz. Nowe wtryskiwacze kosztują od ok. 1300 zł (Bosch) za sztukę do ok. 1900 zł (Denso).

W przypadku piezoelektrycznych (Bosch, Delphi, Denso, Siemens/VDO/Continental) zwykle możliwa jest tylko wymiana na nowe. Ich koszt to przeciętnie ok. 800-1300 zł za sztukę.

Tekst: Marcin Klonowski, zdjęcia: Robert Magdziak, archiwum; "Motor" 9/2018

Typowe usterki najpopularniejszych silników Diesla – EKSPLOATACJA

Świece żarowe w dieslach: rodzaje, problemy, wymiana, koszty – SILNIK