Lubisz trzymać rękę na skrzyni biegów? Mechanicy nie mają dobrych wiadomości
To już nie te czasy, kiedy jazda samochodem mogła być męcząca, a kierowca musiał się wysilić, aby prawidłowo prowadzić pojazd. Samochody od lat pozwalają na zrelaksowane i łatwe podróżowanie, a kierowcy często mają swoje ulubione pozycje, w których czują się najbardziej komfortowo. Zapominając, że takie nawyki mogą zmniejszać bezpieczeństwo jazdy oraz niekorzystnie wpływać na podzespoły samochodu.
Jaki obraz macie przed oczami, kiedy słyszycie hasło "zrelaksowany kierowca"? Pewnie wygodnie rozpartego, lekko odchylonego do tyłu jegomościa, który prowadzi jedną ręką, a drugą opiera na podłokietniku oraz - no właśnie - dźwigni zmiany biegów. Widok niestety typowy i bardzo niewłaściwy.
Najbardziej istotne i niewłaściwe w powyższej sytuacji, jest trzymanie ręki na dźwigni zmiany biegów. Po pierwsze dlatego, że tylko mając obie ręce na kierownicy, możemy prawidłowo reagować na sytuację drogową. Manewrowanie jedną ręką na parkingu może jest wygodne, ale spróbujcie tak uniknąć kolizji lub wypadku.
Druga istotna kwestia, to opieranie ręki na dźwigni zmiany biegów podczas jazdy. Kierowcy robią to, ponieważ zaraz zamierzają ponownie zmienić przełożenie, ale stoją na światłach na luzie, łokieć opierają na podłokietniku, a dłoń właśnie na dźwigni zmiany biegów. To wygodna pozycja, a jednocześnie pozwalająca na szybką reakcję, ale zdanie mechaników na jej temat jest jednoznaczne:
Powinniśmy więc unikać dotykania lewarka, jeśli nie jest to konieczne, czyli jeśli nie chcemy w danym momencie zmienić biegu.
Właściwa zmiana biegów powinna być płynna i dość szybka, ale nie gwałtowna i bez używania dużej siły. Nawet jeśli jakieś przełożenie nie chce wejść za pierwszym razem, nie powinniśmy szarpać skrzyni biegów i siłować się z nią. Zła jest także przesada w drugą stronę, czyli leniwe, powolne ruchu i długa jazda z wciśniętym sprzęgłem.
To ważne z punktu widzenia kondycji synchronizatorów. Wraz ze skracaniem czasu na synchronizację biegu, do kwadratu rośnie wymagana siła synchronizacji. Przełączanie biegów w normalnym tempie i unikanie gwałtownych zmian pozwala wielokrotnie wydłużyć żywotność synchronizatorów, a więc i całej skrzyni. Mechanicy wspominają, że normalna zmiana biegu nie powinna trwać krócej niż pół sekundy.
W tym materiale piszemy głównie o skrzyni biegów, ale nie da się o niej mówić bez wzmianki o sprzęgle i odpowiednim nim operowaniu. W jego kontekście też możemy wymienić kilka szkodliwych nawyków, które oddziałują na skrzynię biegów bezpośrednio (utrudniając zmianę przełożeń) lub pośrednio (niepotrzebnie zużywają sprzęgło, powodując potem problemy podczas zmiany biegów). Oto typowe błędy kierowców podczas używania sprzęgła:
- niewciskanie sprzęgła do końca - jeśli sprzęgło nie jest wciśnięte do oporu, może nie dojść do całkowitego wysprzęglenia i powodować problemy podczas zmiany biegów, a docelowo do uszkodzenia mechanizmy
- gwałtowne puszczanie sprzęgła - takie zachowanie może być traktowane jako jazda "sportowa", ale powoduje to niepotrzebne naprężenia w układzie napędowym i jest szczególnie szkodliwe dla samochodów z dwumasowym kołem zamachowym
- trzymanie nogi na pedale sprzęgła - podobnie jak w przypadku trzymania ręki na dźwigni zmiany biegów, nie powinniśmy trzymać nogi na sprzęgle - powoduje to dosunięcie łożyska wyciskowego do sprężyny talerzowej i jego ciągłą pracę
Wbrew pozorom z automatycznej skrzyni biegów, chociaż większość czynności wykonuje ona sama, również można niewłaściwie korzystać. Największe grzechy kierowców w tym przypadku to:
- wybieranie R gdy pojazd się toczy - przełączać się z jazdy do przodu (D) na jazdę do tyłu (R) i odwrotnie, powinniśmy tylko po całkowitym zatrzymaniu. Podczas manewrowania na parkingu skrzynia może nam pozwolić na przełączenie gdy pojazd jeszcze się toczy, ale jest to szkodliwe dla przekładni
- wybieranie P zanim pojazd się zatrzyma - analogicznie trybu parkingowego nie powinniśmy używać, kiedy nasze auto jeszcze się toczy. Skrzynia przełączy się na P i samochód zatrzyma się, ale spowoduje to poważne naprężenia całego mechanizmu
- trzymanie ręki na dźwigni automatycznej skrzyni biegów - zasada z "manuali" dotyczy także skrzyń automatycznych. Jedynie elektroniczne wybieraki są "odporne" na opieranie na nich dłoni
- parkowanie na wzniesieniu bez hamulca ręcznego - sam tryb parkingowy (P) sprawi, że nasz pojazd się nie stoczy ze wzniesienia. Może to jednak doprowadzić do dużego naprężenia blokady i po późniejszym uruchomieniu auta możemy nie być w stanie przełączyć się z pozycji P na inną, co unieruchomi nasz pojazd.
***
