Jak walczyć z sennością za kierownicą? Przegląd stymulantów

Dostępne legalne stymulanty możemy podzielić na dwie grupy. Pierwsza to środki doraźne, których składy oparte są głównie na kofeinie różnego pochodzenia (syntetycznej, pochodzenia roślinnego z różnych roślin), taurynie i synefrynie. Druga grupa to środki profilaktyczne (należy stosować je długofalowo), bazujące na takich substancjach, jak żeń-szeń oraz substancjach pomocniczych, np. węglowodany, witaminy i minerały.

Niestety - progu zmęczeniowego nie ominiemy. Można go jedynie odsuwać, jednak z każdą chwilą będzie to trudniejsze, bo problem staje się coraz większy i w końcu zatrzyma każdego kierowcę. Energetyzery pomagają w tej walce tylko do pewnego stopnia. Prędzej czy później trzeba będzie w końcu odpocząć.

Uwaga! Nie powinno się codziennie opierać swojego funkcjonowania za kółkiem na takim wspomaganiu, ponieważ:

po pierwsze, w miarę częstotliwości korzystania rośnie tolerancja organizmu i słabiej odczuwa się działanie tych preparatów, a to prowadzi do niezdrowego zwiększania dawek

po drugie, uzależniają do takiego stopnia, że bez nich w ogóle nie potrafimy już normalnie funkcjonować

po trzecie, przy dużym, długotrwałym zmęczeniu z chwilą, kiedy podczas jazdy wygasza się powoli działanie energetyzujące danego środka, sen może nadejść nagle, jak za wciśnięciem przycisku. I tragedia gotowa...

KAWA

Stosowanie - doraźne
Cena 4-8 zł

Kofeina z mocnej kawy działa dość silnie, ale niezbyt długo (jej stężenie gwałtownie wzrasta i gwałtownie spada). Kawa zawiera niestety także substancje, które... osłabiają działanie zawartej w niej kofeiny.

Plusy

+ smak
+ przyjemność picia
+ przerwa w podróży

Minusy

- krótkotrwałe działanie
- nie zawsze w zasięgu jest stacja

NAPÓJ ENERGETYCZNY

Stosowanie - doraźne
Cena 3-8 zł

To zazwyczaj mieszanka kofeiny, tauryny, cukrów i niewielkich ilości substancji witaminowo-mineralnych. Działanie podobne do kawy lub silniejsze i tak jak w jej przypadku, wymaga zwykle dopijania kolejnych porcji.

Plusy

+ przerwa w podróży
+ przyjemny smak zimnego napoju (są już różne smaki)

Minusy

- spory koszt, jeśli kupisz kilka

KOFEINA BEZWODNA - TABLETKI*

Stosowanie - doraźne
Cena za opakowanie 25 zł
Cena za porcję 0,25 zł

Występuje w proszku, tabletkach, shotach. Ponieważ jest w czystej formie, bez dodatków działa bardzo skutecznie i stosunkowo długo.

Plusy

+ możesz mieć pod ręką
+ koszt jednej porcji jest niski, więc kilka dawek kosztuje mniej niż kawa

Minusy

- tabletka zaczyna działać po 20-30 min, shot - dużo szybciej

* występuje także w shotach, wówczas cena porcji - od 5 do 8 zł

GUARANA - TABLETKI*

Stosowanie - doraźne
Cena za opakowanie 25 zł
Cena za porcję 0,25 zł

Guarana to nazwa rośliny, z której także uzyskuje się kofeinę, ale ta minimalnie różni się chemiczną budową od kofeiny z kawy. Działa dłużej od kofeiny występującej w kawie, ale mniej intensywnie, za to stabilniej, bez gwałtownych skoków i spadków. Ma zdrowszy wpływ na ludzki organizm niż inne rodzaje preparatów pobudzających.

Plusy

+ jak kofeina, ale działa stabilniej i dłużej

- tabletka zaczyna działać po 20-30 min (shot - dużo szybciej)

* występuje także w shotach, wówczas cena porcji - od 5 do 8 zł

ŻEŃ-SZEŃ

Stosowanie - długofalowo
Cena za opakowanie 25 zł
Cena za porcję 0,41 zł

Znany preparat ziołowy o szerokim zastosowaniu, używany chętnie także przez osoby starsze. Wymaga długotrwałego stosowania i wówczas wzmacnia organizm, obniża skłonność do drzemek. Bardziej stymuluje pobudzenie aktywności psychicznej niż motorycznej, poprawia samopoczucie. Sprawdza się nieźle w połączeniach z kofeiną.

Plusy

+ dobrze wpływa na cały organizm, znany w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu
+ idealny dla zawodowych kierowców

- nie działa doraźnie

GINKGO BILOBA

Stosowanie - długofalowo
Cena za opakowanie 35 zł
Cena za porcję 0,70 zł

Inna nazwa to miłorząb japoński. Ta roślina wpływa korzystnie na funkcjonowanie mózgu (rozjaśnia umysł) poprawia neuroprzekaźnictwo, ale tak jak w przypadku żeń-szenia - jej działanie opiera się na długofalowym stosowaniu. Zalety i wady ma identyczne jak żeń-szeń. Idealnie nadaje się także dla osób starszych.

Plusy

+ poprawia sprawność układu nerwowego
+ długofalowe stosowanie wspomaga zdolność koncentracji
+ "odmładza" organizm

Minusy

- nie działa doraźnie

SHOTY ENERGETYCZNE

Stosowanie - doraźne
Cena za opakowanie 5-8 zł
Cena za porcję 2,50-8 zł

W swoim składzie mogą zawierać mieszanki z wyżej przedstawionych preparatów, wzbogacone często o beta-alaninę, tyrozynę, glicynę, tryptofan. Niektóre działają tylko na układ nerwowy, inne tylko na układ krwionośny, a jeszcze inne - na jedno i drugie. Pije się je przed treningami siłowymi lub wytrzymałościowymi, przeciwwskazaniem są m.in. choroby serca. Działają silnie, ale nie zawsze sprzyjają kierowcy, bo np. oprócz pobudzenia mogą utrudniać koncentrację.

Tekst: Piotr Nowak, zdjęcia: Jacek Ambrozik, archiwum; "Motor" 42/2017

Kawa czy napój energetyczny - co jest lepsze na znużenie i senność za kierownicą? – PORADY

Kiedy telefon w samochodzie staje się śmiertelnym zagrożeniem – BEZPIECZEŃSTWO