Obowiązkowa wymiana prawa jazdy. Czy w 2024 musisz wymienić dokument?

Zdążyliśmy przywyknąć, że można legalnie jeździć, nie posiadając przy sobie dokumentu prawa jazdy. To dzięki przepisom obowiązującym od 4 grudnia 2020 roku. W konsekwencji rzadziej zerkamy na swoje dokumenty, co niestety może doprowadzić do sytuacji, że przegapimy fakt utraty ważności dokumentu.

Od 19 stycznia 2013 roku nie wydaje się w Polsce bezterminowych praw jazdy. Najdłuższy termin ważności dokumentu wynosi obecnie 15 lat. Osoby, które zdobyły uprawnienia wcześniej i posiadają dokumenty bez informacji o dacie ich ważności, też będą musiały odwiedzić urzędy. Wbrew swojej nazwie również takie dokumenty podlegają wymianie. Jak można przeczytać w rozdziale 19. ustawy o kierujących pojazdami, osoby, które mają dokumenty wydane do 18 stycznia 2023 roku muszą wymienić je "na prawa jazdy zgodne z nowym wzorem prawa jazdy określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 1 pkt. 1" wspomnianej ustawy.

W ustawie możemy przeczytać również, że wymiana jest dokonywana na wniosek osoby zainteresowanej, po uprzednim "uiszczeniu opłaty za wymianę prawa jazdy i opłaty ewidencyjnej, o których mowa w art. 10 ust. 1.". 

Ustawa precyzuje że prawa jazdy, które wydane zostały do 18 stycznia 2013 roku, będą podlegały wymianie w okresie od 19 stycznia 2028 do 18 stycznia 2033 roku. Szczegółowe terminy określi minister właściwy do spraw transportu.

W tym roku obowiązek wymiany dokumentów dotyczy kierowców, którzy uzyskali czasowe prawo jazdy na 3, 5 lub 10 lat, i którym obecnie przypada termin odnowienia. Procedura wymiany jest prosta: wystarczy wypełnić wniosek o nowy dokument, okazać dowód osobisty, oddać stare prawo jazdy i dołączyć zdjęcie o wymiarach 35 na 45 mm. 
Jeżeli wymiana jest związana ze stanem zdrowia, konieczne jest dołączenie wyników badań lekarskich. Dokumenty można złożyć w urzędzie, lub wysłać korzystajac z platformy ePUAP, pamiętając o zeskanowaniu potrzebnych dokumentów. Wymiana kosztuje 100,50 zł (w tym 50 groszy to opłata ewidencyjna). Jeśli potrzebne jest badanie lekarskie, np. z powodu wady wzroku, trzeba szykować na nie dodatkowo ok. 200 zł. 

Datę ważności dokumentu można łatwo sprawdzić zerkając do rubryki nr 12 na tylnej stronie dokumentu. Lepiej się upewnić, bo zgodnie z przepisami, kierujący, którzy decydują się na jazdę z prawem jazdy, które straciło ważność, w przypadku kontroli traktowani są jakby prowadzili bez uprawnień. W takiej sytuacji należy się spodziewać mandatu do kwoty nawet 5 tys. zł, a jeśli  odmówimy przyjęcia mandatu, sprawa trafi do sądu, gdzie maksymalny wymiar kary to teoretycznie 30 tys. zł. Dodatkowo należy liczyć się z potencjalnym zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych, który sędzia może nałożyć na okres od sześciu miesięcy do trzech lat.