Jak szybko można jechać drogą ekspresową w Polsce? Znaki to nie wszystko

Słońce i dobre warunki pogodowe zachęcają kierowców do poruszania się po drogach z większymi prędkościami. Najczęściej do łamania przepisów dochodzi na długich i szerokich drogach ekspresowych czy autostradach, gdzie - zwłaszcza w okresie letnim - policjanci w całej Unii Europejskiej prowadzą wzmożone działania kontrolno-prewencyjne. Jedną z takich akcji jest “Operation Speed", której częścią są ogólnopolska akcja “Prędkość".

Prawo o ruchu drogowym określa ograniczenia prędkości obowiązujące na polskich drogach. Limity różnią się w zależności od typu drogi oraz kategorii pojazdów. Samochody osobowe, motocykle czy pojazdy ciężarowe o masie całkowitej do 3,5 t mogą poruszać po polskich drogach z maksymalną prędkością:

• 50 km/h w terenie zabudowanym
• 90 km/h w terenie niezabudowanym
• 100 km/h na jednojezdniowej drodze ekspresowej
• 120 km/h na dwujezdniowej drodze ekspresowej
• 140 km/h na autostradzie

Innym zasadom podlegają samochody z przyczepą i naczepą (zespół pojazdów) oraz samochody ciężarowe, których masa całkowita przekracza 3,5 t. Maksymalna prędkość, z jaką mogą się poruszać się te pojazdy, wynosi kolejno:

• 50 km/h w terenie zabudowanym
• 70 km/h w terenie niezabudowanym
• 80 km/h na jednojezdniowej drodze ekspresowej
• 80 km/h na dwujezdniowej drodze ekspresowej
• 80 km/h na autostradzie
• 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej (autobusy)

W obszarach zabudowanych w Polsce przez całą dobę obowiązuje ograniczenie prędkości 50 km/h. Znajdziemy jednak odcinki, w których dopuszczalna prędkość może być mniejsza oraz większa. Niekiedy kierowcy sugerują się szerokością jezdni czy liczbą pasów, ale prawda jest taka, że prędkość pojazdu powinno się zawsze dostosowywać do informacji widniejących na pionowych znakach drogowych. Na osiedlach występują z kolei strefy zamieszkania oznaczone znakiem D-40 - na takich drogach dopuszczalna prędkość to 20 km/h. Wynika to z faktu, że w strefach zamieszkania piesi mają pierwszeństwo przed pojazdami i mogą się przechadzać po całej szerokości jezdni.

Ograniczenia prędkości na drogach ekspresowych i autostradach różnią się dla aut osobowych do 3,5 t oraz pojazdów powyżej 3,5 t. Możemy spotkać się jednak z dodatkowymi ograniczeniami, które może wprowadzić zarządca drogi. Kierowcy są o nich informowani za pośrednictwem tradycyjnych znaków drogowych, znaków świetlnych bądź tablic pryzmatycznych. Dodatkowe ograniczenia wynikają najczęściej z uwarunkowań technicznych trasy. Stałe ograniczenia dodatkowe na odcinkach autostrad i dróg ekspresowych pojawiają się w miejscach gdy:

• na drodze brakuje pasa awaryjnego
• ograniczona jest widoczność za łukiem drogi
• natężenie ruchu jest zbyt wysokie
• istnieje potrzeba zwiększenia bezpieczeństwa

Krótkotrwałe ograniczenia prędkości są wprowadzane za sprawą zabezpieczenia zdarzenia drogowego lub naprawy infrastruktury drogowej. Inne powody to roboty utrzymaniowe czy też np. przeglądu stanu trasy. Od niedawna GDDKiA wprowadza także dodatkowe limity w miejscach, gdzie kierowcy są narażeni na silne podmuchy wiatru. Na ograniczenia prędkości na autostradach i drogach ekspresowych decydują także zapisy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i potrzeba ograniczenia emisji hałasu. Hałas emitowany przez pojazdy jest przyczyną ograniczania prędkości przez zarządców autostrad i dróg ekspresowych w innych krajach, m.in. w Austrii i Niemczech. Z kolei na niższe limity prędkości obowiązujące w tunelach mają wpływ kwestie bezpieczeństwa oraz zapisy w dyrektywie tunelowej Unii Europejskiej.

Niezależnie od tego, jaki limit prędkości obowiązuje na danym odcinku, kierowca jest obowiązany jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym i zapewniającą panowanie nad pojazdem, a także hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia oraz utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu. Z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności takich aspektów jak: 

• rzeźby terenu
• stanu i widoczności drogi
• stanu i ładunku pojazdu
• warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.

Jadąc autostradą lub drogą ekspresową, kierujący jest obowiązany zachować minimalny odstęp od pojazdu poprzedzającego nie mniejszy niż połowa prędkości pojazdu. Co to oznacza? Poruszając się z prędkością 100 km/h powinniśmy zachować odstęp 50 m, przy 120 km/h - 60 m, a przy 140 km/h - 70 m. W tunelach o długości przekraczającej 500 m, poza obszarem zabudowanym, kierowca pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t lub autobusu jest zobowiązany do utrzymania odległości nie mniejszej niż 50 m. Jeśli kieruje zespołem pojazdów lub pojazdem niewymienionym wcześniej, wówczas odległość minimalna powinna wynosić co najmniej 80 m.