O ile można przekroczyć prędkość i czy fotoradar ma tolerancję?

Wyjaśnijmy najpierw czy to w ogóle prawda, że fotoradary w Polsce są pobłażliwe dla kierujących, którzy nie przekraczają prędkości w sposób rażący. Nie tylko wśród kierowców panuje takie przekonanie, a potwierdzenie tezy, że urządzenia wykorzystywane przez polskie służby mają ustawiony duży próg tolerancji, znajdziemy również w wielu artykułach. Mówiło się o zezwalaniu na przekraczanie prędkości o nawet 20-30 km/h.

Jest to rzeczywiście prawda, co potwierdzały raporty Najwyższej Izby Kontroli, dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego. Na przykład w takim raporcie z lipca 2021 roku czytamy:

Prędkości, przy których rejestrowano naruszenie przepisów (progi wyzwolenia urządzeń) często były ustalone na znacznie wyższym poziomie niż limity prędkości określone ustawowo.

---

W raporcie czytamy też, że NIK interweniowała w tej sprawie już wcześniej w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego, aby odejść do takiej praktyki. Mimo tego:

Ustalenia kontroli nr P/20/038 potwierdziły, że w stacjonarnych urządzeniach rejestrujących wciąż programowano progi wyzwolenia ponad górny limit (tj. 11 km/h), określony w art. 129h ust. 5 pkt 3 PoRD.

---

Pojawia się w tej sytuacji pytanie, dlaczego instytucja, której jednym z zadań jest wykrywanie przypadków łamania prawa przez kierowców i karania ich za to, podchodziła tak pobłażliwie do przekraczania prędkości. Zwykło się to tłumaczyć brakami kadrowymi i (nieoficjalną) decyzją, aby pracownicy CANARD-u zajmowali się tylko najpoważniejszymi wykroczeniami. Inaczej liczba przedawnień wykroczeń byłaby ogromna.

Ponownie potwierdzają to raporty NIK. Według raportu z 2019 roku aż 60 proc. zarejestrowanych wykroczeń przedawniało się, nim pracownicy CANARD zdążyli je zweryfikować i wysłać wezwanie do opłacenia grzywny. Jednak już dwa lata później NIK odnotował, że wydajność pracy wyraźnie poprawiła się w tym zakresie.

Powyżej opisane przypadki to jednak przeszłość. GITD już jakiś czas temu zastosowała się do zaleceń NIK i zrezygnowała z ustawiania momentu aktywacji fotoradarów znacznie powyżej dopuszczalnego limitu prędkości. Pozostawiono jedynie wymagany przepisami bufor na ewentualny błąd kierowcy, wynoszący 10 km/h:

Minister określa (...) sposób dokonywania pomiarów przez urządzenia rejestrujące, z uwzględnieniem progów prędkości dostosowanych do obowiązującego na drodze ograniczenia prędkości, oraz przetwarzania przez te urządzenia zarejestrowanych danych, a także biorąc pod uwagę możliwość błędu kierowcy do 10 km/h włącznie w utrzymaniu dopuszczalnej prędkości.

---

Tak więc fotoradary nadal nie rejestrują każdego przekroczenia prędkości, ale mandatu nie muszą obawiać się jedynie kierowcy, którzy jechali o najwyżej kilka kilometrów na godzinę za szybko.

Warto na koniec przypomnieć, że zasada tolerancji i niekarania kierowców za przekroczenie prędkości do 10 km/h funkcjonowała w Polsce od lat. Zmieniło się to jednak 1 stycznia 2022 roku w raz z wejściem w życie nowego taryfikatora mandatów. Zgodnie z nim jakiekolwiek przekroczenie prędkości, karane jest mandatem, więc teoretycznie policjant może zatrzymać was nawet za jazdę 52 km/h przy ograniczeniu do 50 km/h.

• do 10 km/h - 50 zł, 1 pkt karny
• od 11 km/h do 15 km/h - 100 zł, 2 pkt. karne
• od 16 km/h do 20 km/h - 200 zł, 3 pkt. karne
• od 21 km/h do 25 km/h - 300 zł, 5 pkt. karnych
• od 26 km/h do 30 km/h - 400 zł, 7 pkt. karnych
• ponad 30 km/h - 800 zł (recydywa 1600 zł), 9 pkt. karnych
• ponad 40 km/h - 1000 zł (recydywa 2000 zł), 11 pkt. karnych
• ponad 50 km/h - 1500 zł (recydywa 3000 zł), 13 pkt. karnych
• ponad 60 km/h - 2000 zł (recydywa 4000 zł), 14 pkt. karnych
• ponad 70 km/h - 2500 zł (recydywa 5000 zł), 15 pkt. karnych