Nie bój się się wtryskiwaczy common rail

Choć dzisiejsze diesle uchodzą za najbardziej skomplikowane silniki, to jednak od strony technicznej system common rail wydaje się znacznie prostszy niż stosowane wcześniej układy z pompą wtryskową. Genialność tego systemu tkwi w jego prostocie i to ona pozwoliła wyprzeć z rynku konkurencyjne rozwiązania, np. z pompowtryskiwaczami.

Różne koncepcje

W samochodach osobowych stosowanych jest wiele rodzajów układów common rail. Można dokonać jednak prostego podziału: na dwa typy rozwiązań (klasyczny wtryskiwacz elektromagnetyczy lub piezoelektryczny) oraz na czterech producentów (Bosch, Continental, Delphi, Denso). Bosch, Delphi i Denso to znani producenci elektroniki samochodowej. Bosch robił aparaturę wtryskową od początków ubiegłego wieku, Delphi przejęło technikę wtrysku oleju napędowego kupując firmę Lucas, a japońskie Denso zdobywało doświadczenia współpracując z Boschem i Magnetti-Marelli. Natomiast Continental przejął firmy Siemens i VDO, stając się w Niemczech głównym konkurentem Boscha. Wtryskiwacze tej firmy są oznaczane znaczkiem Continental od około roku, wcześniejsze miały logo Siemens.

Najbardziej wszechstronny jest lider rynkowy Bosch, który produkuje zarówno wtryskiwacze elektromagnetyczne, jak i piezoelektryczne. Na znacznie mniejszą skalę oba typy wytwarzają też Delphi oraz Denso. Z kolei Continental (Siemens) ogranicza się wyłącznie do techniki piezo.

Każda sroka własny ogon chwali

W ulotkach reklamowych każdy z producentów chwali swoje rozwiązania jako najlepsze. Jak można się domyślać - praktyka często wykazuje wady wielu z nich. Najprostszą konstrukcję mają elektromagnetyczne wtryskiwacze Boscha. Je też się najłatwiej naprawia. Delphi chciało pójść o krok dalej i opracowało w swoich wtryskiwaczach elektromagnetycznych znacznie bardziej złożony system sterowania. W rezultacie produkty te okazały się najbardziej wrażliwe na jakość paliwa i niestety niezbyt trwałe. Spośród wtryskiwaczy elektromagnetycznych firmie Denso udało się skonstruować najbardziej trwałe, ale tu z kolei przez lata problemem była dostępność części zamiennych do naprawy. W efekcie nie zawsze był to system godny polecenia dla przeciętnego Kowalskiego, kupującego auto używane. Najbardziej wyrównana jest stawka w kategorii wtryskiwaczy piezoelektrycznych: konstrukcje Boscha i Siemensa (Continentala), a po części także Denso są do siebie podobne, zbliżony jest też poziom trwałości. Od tego grona odróżnia się tylko Delphi, którego wtryskiwacze piezo są mało trwałe i - jak twierdzą warsztatowcy - od początku sprawiały problemy.

Czytaj dalej na następnej stronie: Nie bój się się wtryskiwaczy common rail, cz. II

Który system jest naprawialny?

Z punktu widzenia możliwości naprawy najlepiej wybrać samochód, w którym jest klasyczny wtrysk common rail firmy Bosch. Z regeneracją wtryskiwaczy tego typu radzą sobie praktycznie wszystkie warsztaty specjalistyczne, przy czym oczywiście od staranności i uczciwości zależy efekt finalny. Wtryskiwacze elektromagnetyczne Delphi są również naprawialne, przy czym tu prawie zawsze niezbędna jest także wymiana końcówki, aby móc zakodować wtryskiwacz po naprawie. To podraża koszt naprawy, a bez kodowania silnik będzie pracował niezbyt równo. Elektromagnetyczne wtryskiwacze Denso są zwykle najtrwalsze, ale naprawa jest wykonalna tylko wtedy gdy są części zamienne. Z tym bywa różnie. Jeżeli chodzi o wtryskiwacze piezo, to zarówno Delphi (niezwykle rzadkie), jak i Bosch są nienaprawialne. W przypadku Siemensów (Continentali) pojawiły się ostatnio końcówki wtrysku, możliwe jest też kasowanie luzu na popychaczu, co powoduje, że ich naprawa powoli zaczyna być możliwa. To jednak dotyczy niektórych modeli, głównie z silnikami PSA 2.0 HDi 16V (i ich odmian stosowanych w Fordach Mondeo IV, Focusach, Galaxy i S-Max oraz Volvo S40 i S60).

Na co uważać?

Z zalet i wad wtryskiwaczy warto sobie zdawać sprawę już na etapie wyboru auta. Z uwagi na ryzyko awarii wtrysku należy jak ognia unikać dwóch modeli z tym samym silnikiem: Forda Mondeo III 20 TDCi i Jaguara X-Type 2.0d. Wrodzone wady wtryskiwaczy miały też Mercedesy E 250 CDI W212 z początku produkcji. Pozostałe auta z wtryskiwaczami Delphi nie budzą zastrzeżeń, o ile nie występuje wersja z wtryskiwaczami innej marki (np. silniki 1.6 HDi/TDCi miały cztery różne typy układów wtryskowych i najtańsza jest obsługa wersji Bosch). Podobnie sytuacja wygląda z jednostką 2.0 HDi. Wersje na Siemensach (Continental) dają się naprawiać, a na Boschach piezo już nie.

Wtryskiwacze Bosch - elektromagnetyczne

Są rozbieralne i stosunkowo łatwe w naprawie. Typowy koszt regeneracji to ok. 400-600 zł za sztukę. Wytrzymują 200 tys. km (w silnikach Opel 1.9 CDTI/Fiat 1.9 JTD nawet 500 tys. km). Cena nowego to ok. 1100-1300 zł za sztukę.

Przykładowe modele: Alfa Romeo 159 2.0 JTDM, Fiat Punto 1.3 JTD, Kia Cee'd 1.6 CRDi, Mercedes C 220 CDI W202, Opel Vectra C 1.9 CDTI, Renault Laguna II 1.9 dCi, Volvo V70 D5, BMW 320d E46

Wtryskiwacze Delphi - elektromagnetyczne

W porównaniu z produktami Boscha znacznie bardziej wrażliwe na jakość paliwa. Są też droższe w naprawie, ale również poddają się regeneracji (koszt ok. 700-800 zł za sztukę). Wyższy koszt pełnej naprawy wynika z faktu, iż do zakodowania konieczne jest stosowanie nowej końcówki wtryskiwacza. Typowa trwałość do 150 tys. km. Koszt nowego wynosi ok. 1100 zł.

Przykładowe modele: Dacia Logan 1.5 dCi, Ford Focus 1.8 TDCi, Renault Megane II 1.5 dCi Nissan Almera 1.5 dCi, Hyundai Santa Fe 2.2 CRDi, Kia Carnival 2.9 CRDi, Ford Mondeo III 2.0 TDCi

Wtryskiwacze Denso - elektromagnetyczne

Wtryskiwacze elektromagnetyczne Denso uchodzą za najlepiej wykonane i najbardziej trwałe. Jeszcze do niedawna brakowało do nich części zamiennych, obecnie większość można naprawiać. Koszt regeneracji to ok. 600-1000 zł za sztukę. Nowe można kupić po ok. 1900 zł za sztukę.

Przykładowe modele: Mazda 6 2.0 CD, Nissan Pathfinder 2.5 dCi, Opel Corsa 1.7 CDTI, Mitsubishi Pajero 3.2 Di-D Toyota Avensis II 2.0 D-4D

Wtryskiwacze Continental (Siemens) - piezoelektryczne

Występowały pod nazwą Siemens, teraz Continental. Są trwałe, ale jeszcze do niedawna uchodziły za nienaprawialne. Obecnie pojawiają się części zamienne i niektóre warsztaty podejmują się napraw. Wytrzymują ponad 200 tys. km. Ceny nowych oscylują wokół 1400 zł.

Przykładowe modele: Citroen C5 II 2.0 HDi, Mercedes C220 CDI W204, Volvo V50 D4, Peugeot 207 1.4 HDi

Wtryskiwacze Bosch - piezoelektryczne

Są spotykane w wielu nowych modelach i konstrukcyjnie bardzo podobne do wtryskiwaczy Continental. Mają też podobną trwałość (ponad 200 tys. km). Niestety nie są naprawialne i brak do nich części zamiennych. Nowe kosztują ok. 1200 zł.

Przykładowe modele: Audi A6 3.0 TDI, BMW 320d E90, Nissan Qashqai 2.0 dCi, Skoda Octavia III 2.0 TDI

Wtryskiwacze Denso - piezoelektryczne

Są dość trwałe, ale nierozbieralne i nie podlegają naprawie. Stosuje się je w niewielkiej liczbie modeli, najczęściej można je spotkać w Lexusach i nowych Toyotach. Koszt nowego wtryskiwacza to około 2100 zł za sztukę (poza ASO).

Przykładowe modele: Lexus IS 2.2D, Toyota Rav-4 IV 2.2 D-4D

Wtryskiwacze Delphi - piezoelektryczne

To w zasadzie margines rynku. Zadebiutowały wraz z Mercedesem E 250 CDI BlueEfficiency (2009) i od razu zaczęły sprawiać kłopoty (gdy samochody były dłużej nieużywane - zapiekały się). Potem nieco zmieniono ich konstrukcję.

Przykładowe modele: Mercedes E 250 CDI Bluefficiency

Czytaj dalej na następnej stronie: Nie bój się się wtryskiwaczy common rail, cz. III

Czytaj dalej na następnej stronie: Nie bój się się wtryskiwaczy common rail, cz. IV

Układ wtryskowy common rail z założenia powinien bez usterek wytrzymywać ponad 200 tys. km. To, czy tak będzie zależy od konstrukcji układu oraz od warunków użytkowania. Najmniej trwałe i najbardziej wrażliwe na jakość paliwa są układy wtryskowe firmy Delphi, w których problemy mogą się pojawiać już przy 140 tys. km. Za najbardziej trwałe uchodzą produkty japońskiej firmy Denso. Piezoelektryczne wtryskiwacze Bosch i Continental (Siemens) wytrzymują zwykle ponad 200 tys. km, podobnie jak elektromagnetyczne wtryskiwacze Bosch.

Objawy awarii układu wtryskowego common rail

› utrudniony rozruch› dymienie na czarno› nierówna praca silnika, szczególnie na biegu jałowym› wzrost zużycia paliwa› spadek osiągów› przegrzewanie się silnika

Awarie systemu common rail nie zawsze muszą być wynikiem uszkodzenia wtryskiwaczy. Zdarzają się defekty pompy wysokiego ciśnienia, regulatora ciśnienia paliwa czy innych czujników. Jednak mierząc parametry wtryskiwaczy można stosunkowo szybko stwierdzić w jakim są stanie.

To zrobi zwykły warsztat

Mechanik może zdiagnozować wstępnie awarię wtryskiwaczy, podłączając tester diagnostyczny i sprawdzając ciśnienia oraz tak zwane korekty wtryskiwaczy. Kolejne łatwe do wykonania badanie to pomiar tzw. przelewów wtryskiwaczy, określający ich przecieki. Warsztat może też zwykle wymontować wtryski z auta, choć w niektórych egzemplarzach utrudnia to korozja.

Czytaj dalej na następnej stronie: Nie bój się się wtryskiwaczy common rail, cz. V

Wtryskiwacze elektromagnetyczne

Istnieje techniczna możliwość regeneracji wszystkich wtryskiwaczy elektromagnetycznych (Bosch, Delphi, Denso). Ogranicza ją dostępność części zamiennych (zaworków, końcówek, cewek, korpusów itp.). Problemów nie ma w przypadku wtrysków elektromagnetycznych Boscha. Nieco gorzej jest z częściami do Delphi. Nie jest natomiast prowadzona oficjalna dystrybucja części do wtryskiwaczy Denso (czasami pojawiają się niewielkie ilości w niezależnym obiegu). Koszt regeneracji wtryskiwacza zależy od liczby wymienianych elementów i marki wtrysku. Można przyjąć, że w przypadku wtryskiwacza Boscha regeneracja kosztuje od 200 do 600 zł za sztukę, natomiast dla Delphi i Denso - nawet do 800-1000 zł.

Wtryskiwacze piezoelektryczne

Nie ma możliwości regeneracji wtryskiwaczy piezoelektrycznych Bosch, Delphi i Denso. Da się tylko zdemontować końcówki wtryskiwacza, umyć elementy w myjce ultradźwiękowej i sprawdzić przepływ paliwa na stole probierczym.

Nieco lepiej jest w przypadku wybranych wtryskiwaczy Continental (koncern przejął marki Siemens oraz VDO). Do tych wtryskiwaczy pojawiły się niektóre części zamienne i czasami naprawa jest możliwa. Koszt regeneracji wtryskiwacza piezoelektrycznego Continental to 600 zł.

Możliwość naprawy wtryskiwaczy zależy od dostępności części zamiennych i procedur. Bez problemu naprawia się najpopularniejsze wtryskiwacze elektromagnetyczne Bosch oraz Delphi. Zwykle udaje się też naprawić wtryski elektromagnetyczne Denso. Problemy są z wtryskiwaczami piezoelektrycznymi.

Zadanie dla specjalisty

Demontaż i naprawę wtryskiwaczy powinien robić wyłącznie warsztat specjalizujący się w aparaturze wtryskowej. Już samo rozkręcanie wtryskiwacza wymaga specjalistycznych narzędzi i robienie tego metodami chałupniczymi może spowodować uszkodzenie. Ponadto przed i po naprawie wtryskiwacz należy sprawdzić na stole probierczym, który jest urządzeniem wartym kilkaset tysięcy złotych, niewystępującym w zwykłych warsztatach samochodowych.

Jak przebiega regeneracja wtryskiwaczy

Procedura regeneracji wtryskiwacza w profesjonalnym warsztacie wygląda następująco:

› pomiar wtryskiwacza na stole probierczym i wydruk parametrów przed naprawą,› demontaż i mycie elementów,› weryfikacja i wymiana niezbędnych części,› regulacja i montaż wtryskiwacza,› pomiar wtryskiwacza po naprawie,› nadanie indywidualnego kodu, uwzględniającego parametry konkretnego egzemplarza (dotyczy niektórych wtryskiwaczy).

Dopiero po takiej regeneracji i wykluczeniu innych usterek (np. zaszlamienia baku paliwa) naprawione wtryskiwacze mogą trafić do samochodu. Przy zachowaniu wysokiej czystości, może je zamontować zwykły warsztat. Obowiązkowa jest wymiana filtra paliwa i miedzianych podkładek pod wtryskami.

Tekst: Marcin Klonowski, zdjęcia: Paweł Tyszko, producenci, archiwum

Drobni winowajcy - EKSPLOATACJA

Dlaczego koło dwumasowe nie jest wieczne? - PORADY