Jak walczyć z sennością za kierownicą? Przegląd stymulantów
Oto przegląd legalnych stymulantów, które wspomogą kierowcę w walce ze znużeniem podczas jazdy.
Dostępne legalne stymulanty możemy podzielić na dwie grupy. Pierwsza to środki doraźne, których składy oparte są głównie na kofeinie różnego pochodzenia (syntetycznej, pochodzenia roślinnego z różnych roślin), taurynie i synefrynie. Druga grupa to środki profilaktyczne (należy stosować je długofalowo), bazujące na takich substancjach, jak żeń-szeń oraz substancjach pomocniczych, np. węglowodany, witaminy i minerały.
Niestety - progu zmęczeniowego nie ominiemy. Można go jedynie odsuwać, jednak z każdą chwilą będzie to trudniejsze, bo problem staje się coraz większy i w końcu zatrzyma każdego kierowcę. Energetyzery pomagają w tej walce tylko do pewnego stopnia. Prędzej czy później trzeba będzie w końcu odpocząć.
Uwaga! Nie powinno się codziennie opierać swojego funkcjonowania za kółkiem na takim wspomaganiu, ponieważ:
po pierwsze, w miarę częstotliwości korzystania rośnie tolerancja organizmu i słabiej odczuwa się działanie tych preparatów, a to prowadzi do niezdrowego zwiększania dawek
po drugie, uzależniają do takiego stopnia, że bez nich w ogóle nie potrafimy już normalnie funkcjonować
po trzecie, przy dużym, długotrwałym zmęczeniu z chwilą, kiedy podczas jazdy wygasza się powoli działanie energetyzujące danego środka, sen może nadejść nagle, jak za wciśnięciem przycisku. I tragedia gotowa...
TYPOWE ŚRODKI STYMULUJĄCE
KAWA
Stosowanie - doraźneCena 4-8 zł
Kofeina z mocnej kawy działa dość silnie, ale niezbyt długo (jej stężenie gwałtownie wzrasta i gwałtownie spada). Kawa zawiera niestety także substancje, które... osłabiają działanie zawartej w niej kofeiny.
Plusy
+ smak+ przyjemność picia+ przerwa w podróży
Minusy
- krótkotrwałe działanie- nie zawsze w zasięgu jest stacja
NAPÓJ ENERGETYCZNY
Stosowanie - doraźneCena 3-8 zł
To zazwyczaj mieszanka kofeiny, tauryny, cukrów i niewielkich ilości substancji witaminowo-mineralnych. Działanie podobne do kawy lub silniejsze i tak jak w jej przypadku, wymaga zwykle dopijania kolejnych porcji.
Plusy
+ przerwa w podróży+ przyjemny smak zimnego napoju (są już różne smaki)
Minusy
- spory koszt, jeśli kupisz kilka
KOFEINA BEZWODNA - TABLETKI*
Stosowanie - doraźneCena za opakowanie 25 złCena za porcję 0,25 zł
Występuje w proszku, tabletkach, shotach. Ponieważ jest w czystej formie, bez dodatków działa bardzo skutecznie i stosunkowo długo.
Plusy
+ możesz mieć pod ręką+ koszt jednej porcji jest niski, więc kilka dawek kosztuje mniej niż kawa
Minusy
- tabletka zaczyna działać po 20-30 min, shot - dużo szybciej
* występuje także w shotach, wówczas cena porcji - od 5 do 8 zł
GUARANA - TABLETKI*
Stosowanie - doraźneCena za opakowanie 25 złCena za porcję 0,25 zł
Guarana to nazwa rośliny, z której także uzyskuje się kofeinę, ale ta minimalnie różni się chemiczną budową od kofeiny z kawy. Działa dłużej od kofeiny występującej w kawie, ale mniej intensywnie, za to stabilniej, bez gwałtownych skoków i spadków. Ma zdrowszy wpływ na ludzki organizm niż inne rodzaje preparatów pobudzających.
Plusy
+ jak kofeina, ale działa stabilniej i dłużej
- tabletka zaczyna działać po 20-30 min (shot - dużo szybciej)
* występuje także w shotach, wówczas cena porcji - od 5 do 8 zł
ŻEŃ-SZEŃ
Stosowanie - długofalowoCena za opakowanie 25 złCena za porcję 0,41 zł
Znany preparat ziołowy o szerokim zastosowaniu, używany chętnie także przez osoby starsze. Wymaga długotrwałego stosowania i wówczas wzmacnia organizm, obniża skłonność do drzemek. Bardziej stymuluje pobudzenie aktywności psychicznej niż motorycznej, poprawia samopoczucie. Sprawdza się nieźle w połączeniach z kofeiną.
Plusy
+ dobrze wpływa na cały organizm, znany w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu+ idealny dla zawodowych kierowców
- nie działa doraźnie
GINKGO BILOBA
Stosowanie - długofalowoCena za opakowanie 35 złCena za porcję 0,70 zł
Inna nazwa to miłorząb japoński. Ta roślina wpływa korzystnie na funkcjonowanie mózgu (rozjaśnia umysł) poprawia neuroprzekaźnictwo, ale tak jak w przypadku żeń-szenia - jej działanie opiera się na długofalowym stosowaniu. Zalety i wady ma identyczne jak żeń-szeń. Idealnie nadaje się także dla osób starszych.
Plusy
+ poprawia sprawność układu nerwowego+ długofalowe stosowanie wspomaga zdolność koncentracji+ "odmładza" organizm
Minusy
- nie działa doraźnie
SHOTY ENERGETYCZNE
Stosowanie - doraźneCena za opakowanie 5-8 złCena za porcję 2,50-8 zł
W swoim składzie mogą zawierać mieszanki z wyżej przedstawionych preparatów, wzbogacone często o beta-alaninę, tyrozynę, glicynę, tryptofan. Niektóre działają tylko na układ nerwowy, inne tylko na układ krwionośny, a jeszcze inne - na jedno i drugie. Pije się je przed treningami siłowymi lub wytrzymałościowymi, przeciwwskazaniem są m.in. choroby serca. Działają silnie, ale nie zawsze sprzyjają kierowcy, bo np. oprócz pobudzenia mogą utrudniać koncentrację.
Tekst: Piotr Nowak, zdjęcia: Jacek Ambrozik, archiwum; "Motor" 42/2017
