Co oznacza skrót OTA? Dzięki niemu tysiące kierowców ma łatwiej

Jeszcze dekadę temu aktualizacja oprogramowania w samochodzie oznaczała konieczność umówienia wizyty w autoryzowanym serwisie, gdzie mechanik podłączał komputer diagnostyczny i wgrywał nowe wersje systemów. Dzisiaj, podobnie jak w przypadku telefonów czy tabletów, wystarczy stabilne połączenie internetowe, aby samochód sam pobrał i zainstalował najnowsze oprogramowanie.

Over-the-Air, w skrócie OTA, to technologia umożliwiająca bezprzewodową aktualizację oprogramowania poprzez połączenie internetowe realizowane przez sieć komórkową lub WiFi. System działa analogicznie do aktualizacji znanych ze smartfonów - producent przygotowuje pakiet zmian, wysyła go na serwer, a następnie samochód pobiera i instaluje modyfikacje bez jakiejkolwiek interwencji ze strony użytkownika lub mechanika.

W praktyce oznacza to, że błędy oprogramowania mogą być naprawiane natychmiast po ich wykryciu, luki bezpieczeństwa są łatane bez zwłoki, a istniejące funkcje otrzymują ulepszenia bez konieczności planowania wizyty w serwisie.

Współczesne pojazdy korzystają z różnych typów aktualizacji OTA, które dotyczą odmiennych systemów. Podstawowy podział obejmuje aktualizacje SOTA (Software Over-the-Air), które modyfikują oprogramowanie systemów infotainment, nawigacji czy klimatyzacji, oraz bardziej zaawansowane FOTA (Firmware Over-the-Air), ingerujące w oprogramowanie układowe kontrolujące jednostkę napędową, zarządzanie baterią w pojazdach elektrycznych czy systemy bezpieczeństwa.

Osobną kategorią są aktualizacje bezpieczeństwa, które chronią przed cyberatakami i zamykają odkryte luki w zabezpieczeniach, oraz pakiety odblokowujące nowe funkcje - niektórzy producenci oferują możliwość dokupienia i aktywowania dodatkowych opcji wyposażenia już po zakupie samochodu, bez fizycznej modyfikacji pojazdu.

Zakres systemów podlegających zdalnej aktualizacji systematycznie się poszerza i obejmuje niemal wszystkie elektroniczne komponenty współczesnego samochodu. W obszarze komfortu i rozrywki możliwe są aktualizacje map nawigacyjnych, ulepszenia systemu rozpoznawania mowy czy optymalizacja jakości dźwięku z głośników.

Systemy wspomagania kierowcy również podlegają modyfikacjom OTA - producenci mogą udoskonalać działanie asystenta pasa ruchu, adaptacyjnego tempomatu, systemów automatycznego parkowania czy kalibrować kamery i czujniki odpowiedzialne za wykrywanie przeszkód.

W pojazdach elektrycznych i hybrydowych zdalne aktualizacje pozwalają optymalizować zarządzanie energią, co przekłada się na realny wzrost zasięgu.

Największą zaletą aktualizacji OTA jest wygoda - kierowca nie musi planować wizyty w serwisie ani tracić czasu na dojazd, a sam proces instalacji może przebiegać nocą, gdy samochód nie jest używany. Producenci zyskują możliwość natychmiastowej reakcji na wykryte problemy, co skraca czas od identyfikacji usterki do jej naprawy z tygodni do dni czy nawet godzin.

Technologia ta sprawia również, że samochody pozostają aktualne znacznie dłużej - model kupiony pięć lat temu może mieć nowsze oprogramowanie i funkcje, które nie były dostępne w momencie produkcji.

Nie można jednak ignorować zagrożeń. Każde połączenie z internetem niesie ryzyko cyberataku, a w przypadku samochodów stawka jest szczególnie wysoka - hakerzy teoretycznie mogliby przejąć kontrolę nad kluczowymi systemami pojazdu. Dlatego producenci inwestują ogromne środki w zabezpieczenia i szyfrowanie transmisji danych. Kolejnym wyzwaniem jest konieczność zapewnienia stabilnego połączenia internetowego podczas pobierania aktualizacji, które mogą ważyć nawet kilka gigabajtów.

Aby samochód mógł korzystać z zdalnych aktualizacji, musi spełniać określone wymagania techniczne. Kluczowa jest możliwość połączenia z internetem, realizowana zazwyczaj przez wbudowany modem z kartą SIM lub eSIM obsługujący sieci LTE lub 5G. Alternatywą jest łączenie poprzez domową sieć WiFi lub hotspot udostępniany przez smartfon kierowcy.

Niezbędna jest również odpowiednia platforma programowa - wielu producentów rozwija własne systemy operacyjne przystosowane do obsługi OTA, jak Volkswagen ze swoim VW.OS czy Tesla z autorskim oprogramowaniem.

W pojazdach elektrycznych istotne jest również zasilanie - aktualizacje powinny być przeprowadzane przy odpowiednim poziomie naładowania baterii lub przy podłączonym kablu ładowania, aby uniknąć przerwania procesu w krytycznym momencie. Niektórzy producenci, jak Mercedes czy Hyundai, wyposażają swoje modele w fabryczne karty SIM, przez które automatycznie przesyłane są wszystkie aktualizacje, bez konieczności konfigurowania połączenia przez użytkownika.