Samorządowcy chcą bezpłatnej autostrady

To ponowienie i rozszerzenie kwietniowego wystąpienia prezydenta Częstochowy ws. zapewnienia bezpłatnego przejazdu powstającą autostradową obwodnicą tego miasta. Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa odpowiedziało wówczas, że nie zapadła decyzja o dostosowaniu do poboru opłat powstającego odcinka autostrady A1, a bez niej nie będzie tam pobierana opłata za przejazd pojazdów do 3,5 tony.

Choć od tamtego czasu nie pojawiły się nowe informacje na ten temat, samorządowcy z Częstochowy, a także z okolicznych gmin i powiatów - zrzeszeni w Zgromadzeniu Ogólnym Regionalnych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Północnego (woj. śląskiego - PAP) - zdecydowali o kolejnym liście do ministra.

Kontekstem jest m.in. niedawna zgoda ministerstwa, aby Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad rozpoczęła przetargi na budowę odcinków A1 na północ od Częstochowy (przetargi na łącznie 81 km autostrady od Tuszyna do Częstochowy ruszyły 30 czerwca br.). Powstaną one w śladzie zbudowanej w latach 80. ub. wieku A1 od Tuszyna do Piotrkowa, a dalej - również istniejącej drogi krajowej nr 1.

Jak wyjaśniał podczas czwartkowej prezentacji listu prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk, nowy odcinek autostrady "nie tylko da coś mieszkańcom, ale też coś im zabierze: swobodny, bezpłatny dostęp do drogi krajowej". "Żeby te tereny nie zostały +odcięte+, jest potrzebna sieć dróg, która lepiej skomunikuje je z węzłami autostradowymi" - uznał.

W liście samorządowcy wnioskują m.in. o "zapewnienie środków na budowę infrastruktury drogowej umożliwiającej lepsze połączenie gmin subregionu z węzłami planowanego odcinka autostrady". Jak przekonują, problemem jest obecny brak alternatywnych połączeń na linii północ-południe, dostosowanych do obsługi ruchu wzdłuż nowego odcinka autostrady.

"Zmiana kategorii i specyfiki trasy na północ od Częstochowy może oznaczać liczne problemy i niedogodności dla mieszkańców subregionu, którzy chcąc skorzystać z nowej autostrady, będą musieli tracić czas i paliwo, aby - nadkładając dużo kilometrów - dotrzeć do najbliższego wjazdu na A1" - akcentują sygnatariusze listu, odwołując się też do pogorszenia dostępności komunikacyjnej terenów inwestycyjnych gmin leżących wzdłuż nowego odcinka A1.

Samorządowcy ponownie apelują też, aby autostradowa obwodnica Częstochowy była bezpłatna. Wskazują, że miasto to z ościennymi gminami tworzy blisko 300-tysięczną aglomerację, która - mimo inwestycji w ostatnich latach - wciąż boryka się z utrudnieniami w ruchu. Przekonują, że ewentualny pobór opłat na obwodnicy zniweluje pozytywny efekt jej powstania w tym zakresie; akcentują też, że obwodnice dużych miast są w Polsce bezpłatne.

Pod listem - obok prezydenta Częstochowy - podpisali się starostowie powiatów: częstochowskiego, myszkowskiego i kłobuckiego, burmistrzowie: Kłobucka, Myszkowa, Blachowni, Krzepic, Koniecpola, Koziegłów i Żarek, a także wójtowie gmin: Dąbrowa Zielona, Janów, Kamienica Polska, Kłomnice, Konopiska, Kruszyna, Lelów, Lipie, Miedźno, Mstów, Mykanów, Niegowa, Olsztyn, Opatów, Panki, Poczesna, Popów, Poraj, Przyrów, Przystajń, Rędziny, Starcza i Wręczyca Wielka.

Samorządy te współtworzą zgromadzenie ogólne RIT subregionu północnego, powołane dla koordynacji jednego z narzędzi wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego - skierowanego na poziom lokalny. W większości województw lokalne samorządy centralnych ich części przygotowują komponent tzw. Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Podobnie jest w woj. śląskim, gdzie ZIT dotyczą największego subregionu centralnego. Dodatkowo funkcjonują tam jednak też RIT, czyli Regionalne Inwestycje Terytorialne - obejmujące trzy pozostałe subregiony.

Odnosząc się w kwietniu br. do apelu prezydenta Częstochowy ws. bezpłatnej obwodnicy tego miasta, MIB przypomniało, że zgodnie z ustawą o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym z 1994 r., za przejazd autostradami pobierane są opłaty. Przepisy przewidują jednak dwa warunki poboru opłat na konkretnej autostradzie: musi być ona dostosowana do poboru opłat; musi być też wymieniona w rozporządzeniu Rady Ministrów ws. autostrad płatnych.

Choć obwodnica Częstochowy znajduje się w ciągu autostrad, które zostały wymienione w rozporządzeniu jako płatne, potrzebna byłaby jeszcze decyzja o dostosowaniu tej trasy do poboru opłat - bez niej nie będzie tam pobierana opłata za przejazd pojazdów lekkich (do 3,5 tony).

Jednocześnie wciąż trwa postępowanie wyboru wykonawcy nowego systemu poboru opłat drogowych, który ma zacząć działać od 3 listopada 2018 r. W kwietniu MIB zwracało uwagę, że jego dokumentacja uwzględnia możliwość rozszerzania manualnego systemu poboru opłat od pojazdów lekkich na inne odcinki autostrad, zgodnie z obecnymi przepisami.

Realizacja autostrady A1 Częstochowa - Pyrzowice (wraz z obwodnicą Częstochowy) rozpoczęła się w 2015 r. Kierowcy mają zacząć z niej korzystać w 2019 r. W czerwcu br. ruszyły przetargi na budowę odcinków autostrady A1 Tuszyn - Częstochowa (bez obwodnicy Częstochowy). Według obecnych szacunków mogłyby być one gotowe w 2021 r.