Dziecko na drodze

W sondażu wzięło udział 822 dzieci z 39 szkół podstawowych z całego kraju. Badanie pokazuje, że dzieci mają dużą wiedzę z zakresu bezpieczeństwa na drodze. 81 proc. badanych dzieci udzieliło prawidłowych odpowiedzi na pytania testowe dotyczące zasad bezpieczeństwa a drodze.

Mały wzrost - stabilny poziom wiedzy

W porównaniu z pierwszym pomiarem, zrealizowanym w październiku 2004, odsetek uczniów udzielających prawidłowym odpowiedzi wzrósł z 78% do 81 %. Jest to wzrost zaledwie 3% - wynik który standardowo przy badaniach ankieterskich mieści się w granicach błędu, niemniej jednak całe badanie pokazuje, że polskie dzieci uczą się zasad poruszania się po drogach i nie zapominają ich w trakcie nauki.

Jest to niezwykle ważne, gdyż zdarza się że w trakcie nauki poziom wiedzy może spadać. Przekaz, który podawany jest w sposób niewłaściwy, niedopasowany do odbiorców lub też zawiera zbyt wiele informacji przekazywanych jednocześnie odnosi odwrotny skutek. W tym przypadku poziom wiedzy utrzymał się na podobnym poziomie. W trakcie nauki dzieci korzystały z pakietów edukacyjnych firmy Renault "Droga i ja", zatwierdzonych do użytku szkolnego przez Ministra Edukacji. Tak dobre wyniki powinny cieszyć także nauczycieli i rodziców, gdyż dają one nadzieję, że nasze dzieci będą choć trochę bezpieczniejsze na drogach.

Odsetek dzieci udzielających prawidłowych odpowiedzi w obecnym etapie był wyrównany na wszystkich 3 poziomach nauczania (w pierwszym wyróżniali się uczniowie klas IV - 83%) i wyniósł 81%.

Lepiej wypadły dzieci ze wsi oraz małych i średnich miast niż uczniowie reprezentujący miasta duże i największe (pow. 100 tys. mieszkańców).

Metoda badawcza i dobór próby

W sondażu wzięli udział uczniowie klas III, IV i V z 39 szkół podstawowych uczestniczących w programie "Bezpieczeństwo dla wszystkich" z terenu całego kraju. W każdej ze szkół badaniem objęta została jedna klasa: w 13 szkołach - klasa III, w 13 szkołach - klasa IV, w 13 szkołach - klasa V. Kwestionariusz był prosty i został opracowany tak, aby dzieci były w stanie wypełnić go samodzielnie. W pierwszym etapie badania wzięło udział łącznie 873 uczniów, w drugim 822 osoby (to bym dała gdzieś bliżej początku).

Jak to jest w regionach

Biorąc pod uwagę województwo, w pierwszym etapie badania najsłabiej wypady dzieci z lubelskiego i mazowieckiego, gdzie odsetek udzielających co najmniej 10 prawidłowych odpowiedzi wyniósł odpowiednio 55proc. i 61proc. uczniów. Obecnie we wszystkich województwach odsetek ten przekroczył 60 proc.

Najsłabiej wypada wciąż woj.mazowieckie (67 proc.) oraz dolnośląskie (69 proc.).

Województwo lubelskie znacząco poprawiło wynik - co najmniej 10 prawidłowych odpowiedzi na pytania testowe udzieliło 75 proc. uczniów.

Najlepszy wynik w pytaniach testowych (i wzrost w porównaniu z pierwszym etapem badania) uzyskały obecnie dzieci z województw: wielkopolskiego, podlaskiego (po 92%) oraz - przede wszystkim - kujawsko-pomorskiego (95%). W pozostałych województwach zanotowano brak zmian lub niewielki spadek odsetków uczniów udzielających co najmniej 10 prawidłowych odpowiedzi na pytania testowe.

Należy jednak pamiętać, ze dobór próby do badania nie był opracowywany pod kątem reprezentatywności dla województw.

Pytania testowe

Pytania testowe, zawarte w kwestionariuszu, uwzględniały następujące kwestie: poruszanie się pieszo na wsi i w mieście, jazda na rowerze, jazda na rolkach, wsiadanie do samochodu, zachowanie w jadącym pojeździe. Dzieci nie miały dużych problemów z udzielaniem prawidłowych odpowiedzi. Trudności sprawiło im tylko kilka pytań.

Obszary problematyczne

Oba etapy badania potwierdziły te same problemy z wybranymi zagadnieniami z zakresu bezpieczeństwa na drodze.

Dzieciom sprawiają kłopot zagadnienia dotyczące:

- poruszania się na drodze poza terenem zabudowanym,

- bezpiecznego przechodzenia przez ulicę w sytuacji słabej widoczności (zaparkowane samochody).

- widoczności pieszych przez kierowców

Nadal blisko 2/5 ankietowanych dzieci sądzi że należy poruszać się prawym poboczem.

Podobnie jak wcześniej dzieci maja kłopot z wyborem właściwej odpowiedzi na pytanie: "W miejscu, w którym chcesz przejść przez ulicę, stoją zaparkowane samochody. Co należy w takiej sytuacji zrobić?" - zarówno podczas pierwszego pomiaru, jak i obecnie, odsetki prawidłowych odpowiedzi ("przejść dalej, gdzie widoczność jest dobra") oscylowały wokół 50% (51proc. w 1 etapie badania, 54proc. na 2 etapie). Ponownie niemal co dziesiąty uczeń (9 proc. ankietowanych) uznał za prawidłową odpowiedź opisującą zachowanie relatywnie najbardziej niebezpieczne ("wychylić się zza samochodów i jeśli nic nie jedzie szybko przebiec przez jezdnię") - częściej byli to chłopcy i uczniowie klas piątych.

Co zapewnia widoczność na drodze

Podobnie jak wcześniej największe problemy z wyborem prawidłowej odpowiedzi dotyczyły widoczności pieszych przez kierowców. Dzieci miały określić, co zapewnia pieszemu najlepszą widoczność: czerwona kurtka, odblask przy plecaku czy opaska odblaskowa.

W obu pomiarach zdecydowana większość dzieci (na wszystkich poziomach nauczania) wskazała błędną odpowiedź, że najlepiej widoczny będzie "Michał z elementami odblaskowymi z tyłu na plecaku".

Ponownie najlepiej wypadli tu uczniowie ze szkół wiejskich i z największych miast - w ich przypadku odsetki wskazujących prawidłową odpowiedź ("Ania z opaską odblaskową na rękawie") wzrosły i wyniosły odpowiednio 36,6 proc. i 33,8 proc. (poprzednio 27proc. i 28 proc.)

Dzieci uczą dorosłych

Uczestniczące w badaniu dzieci zostały poproszone o odpowiedź, jak zachowałyby się w trzech sytuacjach, w których niewłaściwe zachowanie dorosłych stwarzałoby zagrożenie bezpieczeństwa na drodze. Dzieci wykazały dużą odpowiedzialność i niemal wszystkie zadeklarowały, że przypomniałyby dorosłym o konieczności zapięcia pasa bezpieczeństwa, nawet przed krótką jazdą. Zwróciłyby też uwagę starszym, iż nie można przechodzić przez jezdnię na czerwonym świetle i że nie należy prowadzić pojazdu nawet po symbolicznej lampce alkoholu, bo jest to niebezpieczne. Odsetki prawidłowych odpowiedzi we wszystkich przypadkach oscylowały wokół 90 proc.

Byłoby znakomicie, gdyby zachowania te potwierdziła praktyka, a najlepiej, by dorośli swoją postawą nie dawali dzieciom powodów do takich uwag...

Porozmawiaj na Forum.