Toyota Land Cruiser - historia legendarnej terenówki

Land Cruiser jest znany na świecie jako auto, które nie zawiedzie w krytycznej sytuacji. W każdych, nawet najtrudniejszych warunkach terenowa Toyota udowadnia swoją niezrównaną trwałość i niezawodność oraz możliwości terenowe. Od wielu lat Land Cruiser dominuje w klasie aut produkcyjnych T2 w Rajdzie Dakar. Do mety najtrudniejszego rajdu świata docierają niemal wyłącznie terenówki Toyoty i z łatwością zajmują miejsca na podium.

Linia Heavy Duty

Land Cruiser powstał z myślą o służbach mundurowych, dlatego jego pierwsze generacje zalicza się do linii Heavy Duty - realizowały bowiem jej założenia jeszcze zanim zaczęto ją tak nazywać. Heavy Duty to samochody przeznaczone do pracy, nastawione na wytrzymałość i możliwie największą dzielność terenową. Produkowane są do dziś z przeznaczeniem na rynki wymagające trwałości i odporności na trudne warunki.

Pierwsze modele Land Cruisera

Toyota Jeep BJ została zbudowana w odpowiedzi na zapotrzebowanie japońskiej policji w 1951 roku. Niedługo po wojnie Japończycy nie mieli szerokiego dostępu do zasobów, a poza tym liczył się czas, dlatego Toyota posłużyła się częściami z produkowanych przez siebie ciężarówek. Podwozie pochodziło z 1-tonowego auta dostawczego, modelu SB, które inżynierowie zmodyfikowali, dodając napęd na 4 koła. Pod maskę trafił benzynowy silnik Typ B o pojemności 3,4 l.

Choć policja ostatecznie zdecydowała się na dobrze znanego sobie Jeepa, produkowanego na licencji przez Mitsubishi, Toyota nadal rozwijała swój model i w 1953 roku wprowadziła go na rynek. W 1954 roku amerykański Willys-Overland zastrzegł nazwę Jeep, co zainspirowało Toyotę do wymyślenia własnej. Już w czerwcu terenowa Toyota zaczęła być sprzedawana jako Land Cruiser.

Popularność Land Cruisera w Japonii i rosnące zainteresowanie tym modelem za granicą skłoniło Toyotę do opracowania nowej generacji. Land Cruiser 20 zadebiutował w listopadzie 1955 roku z nadwoziem przeprojektowanym pod kątem cywilnych klientów. Na początek opracowano dwa podwozia - z rozstawem osi 2 285 mm i 2 430 mm, a w 1959 roku dołączyło do nich podwozie z odstępem między osiami 2 650 mm. Do 6-cylindrowego silnika B dołączył Typ F o pojemności 2,9 litra. Gama nadwozi obejmowała m.in. soft-top, pickup, 2- i 4-drzwiowy van, a także wóz strażacki. Wraz z drugą generacją spore partie Land Cruisera zaczęły trafiać na zagraniczne rynki, m.in. do Ameryki Północnej.

Słynna Czterdziestka

Trzecia generacja Land Cruisera, model 40, weszła na rynek w sierpniu 1960 i pozostała na nim do 1984 roku. Samochód zyskał uznanie jako wyjątkowo trwała terenówka i rozsławił markę Land Cruiser na całym świecie.

Nowy model opierał się na tych samych ramach o trzech rozstawach osi co poprzednia generacja, a w 1963 roku dołączyła najdłuższa rama z rozstawem 2 950 mm jako podstawa pick-upa i ciężarówki do zabudowy. Land Cruiser 40 odziedziczył po poprzedniku także rodzaje nadwozia, jednak już w 1967 roku 4-drzwiowy van został zastąpiony modelem kombi FJ55, który zainicjował nową linię Station Wagon, dziś reprezentowaną przez Land Cruisera 200 z silnikiem V8.

Do benzynowego silnika F dołączył w 1973 roku 6-cylindrowy diesel 3,6 l (Typ H), a rok później nowy silnik Diesla nazwany B, niemający nic wspólnego z benzyniakiem z pierwszej Toyoty Jeep BJ. Ten motor miał 3 litry pojemności i 4 cylindry.

Wiele egzemplarzy Land Cruisera 40 do dziś wykonuje ciężką pracę w odległych zakątkach świata. Na drugim biegunie są eleganckie, odrestaurowane egzemplarze, sprzedawane za całkiem spore kwoty na aukcjach samochodów zabytkowych. Łącznikiem między tymi dwoma światami są firmy specjalizujące się w odszukiwaniu egzemplarzy o zdrowej konstrukcji, pracujących gdzieś na farmach czy w transporcie i doprowadzaniu ich do idealnego stanu na potrzeby kolekcjonerów.

Uniwersalny Land Cruiser 70

W 1984 roku Czterdziestka odeszła na zasłużoną emeryturę, a zastąpił ją nowy wół roboczy - model 70. W tym czasie samochody 4x4 zyskiwały popularność zarówno jako samochody osobowe, jak i do zastosowań profesjonalnych. Toyota nie tylko unowocześniła wygląd Land Cruisera, ale też skokowo poprawiła komfort jazdy, łatwość prowadzenia oraz właściwości jezdne.

Siedemdziesiątka jest produkowana do tej pory, więc trudno się dziwić, że w ciągu 35 lat doczekała się kilku generacji i niezliczonych wersji, w tym podwozi o pięciu długościach rozstawu osi od 2 310 mm po 3 180 mm stosowany w pick-upach. Co więcej, model ten stał się punktem wyjścia dla nowej linii Light Duty, skierowanej do osób używających terenowej Toyoty rekreacyjnie i oczekujących większego komfortu. Pierwsze J70 Light Duty powstały już w 1985 roku. Współczesną kontynuacją tej linii jest produkowany m.in. na europejski rynek model 150.

W Japonii sprzedaż J70 zakończyła się w 2004 roku. Reszta świata nie zamierzała jednak rozstać się z tym niezwykle trwałym i dzielnym terenowo samochodem, dlatego nie tylko Toyota utrzymała jego sprzedaż poza rodzimym krajem, ale w 2007 roku wprowadziła zmodernizowany model o zupełnie nowej stylistyce przodu, zintegrowanych błotnikach i nowym silniku V8. Dodano czterodrzwiowy, półdługi model 76, a zrezygnowano z dwudrzwiowego 73 o średnim rozstawie osi. W sierpniu 2012 roku w gamie Land Cruisera pojawił się po raz pierwszy pick-up z podwójną kabiną.

W 2015 roku Toyota uruchomiła produkcję zaktualizowanego Land Cruisera 70 w fabryce Salvador Caetano w Portugalii. Samochody trafiają na eksport do Afryki, w szczególności do Maroka. Portugalskie Land Cruisery są napędzane 231-konnym silnikiem współpracującym z 5-stopniową manualną skrzynią biegów.

Linia Station Wagon

Siedem lat po premierze Land Cruisera 40 Toyota wprowadziła na rynek nowy model oparty na J40, który łączył możliwości terenowe z przestronnym, wygodnym nadwoziem. Samochody z tej linii charakteryzują się długim, zamkniętym nadwoziem kombi (Station Wagon) oraz wysokim poziomem komfortu i standardem wyposażenia oczekiwanym przez prywatnych użytkowników.

Land Cruiser serii 50

Land Cruiser FJ55 kombi zadebiutował w sierpniu 1967 roku. Miał nowo zaprojektowane nadwozie oparte na platformie z rozstawem osi 2 700 mm i poza Japonią był sprzedawany jako auto osobowe. Drzwi bagażnika stanowiła albo klapa uchylana do dołu, albo skrzydła otwierane na boki. Podstawowym silnikiem był 3,9-litrowy benzynowy Typ F o 6 cylindrach. Aby spełnić wymogi dotyczące emisji, w 1975 roku w Japonii pojawił się 6-cylindrowy, 4,2-litrowy silnik 2F o mocy 135 KM.

Następcy FJ55 to po kolei Land Cruiser 60 - pierwsze luksusowe i terenowe kombi, Land Cruiser 80, ze stałym napędem na 4 koła oraz Land Cruiser 100 - terenowy krążownik klasy premium.

Zwycięzca Rajdu Dakar

Land Cruiser 200 zastąpił Setkę we wrześniu 2007 roku. Nowa konstrukcja na ramie ze stałym napędem 4x4 jest jeszcze bardziej sztywna, trwała i odporna na zderzenia niż poprzednie generacje, a wnętrze stało się jeszcze bardziej luksusowe.

Samochód przeszedł dwie modernizacje w 2012 i 2015 roku. Współczesna Dwusetka, znana w Europie jako Land Cruiser V8, jest napędzana ośmiocylindrowym, widlastym silnikiem benzynowym 4,6 l o mocy 318 KM, sparowanym z 6-biegową, automatyczną skrzynią. Motor ten jest dość mocny, by rozpędzić to potężne auto do 100 km/h w 8,6 s, jednak dla jego fanów ważniejszy jest zapewne moment obrotowy 460 Nm i fantastyczne możliwości w terenie. Ich potwierdzeniem jest pierwsze i drugie miejsce, które Land Cruisery VDJ200 wywalczyły w klasie aut produkcyjnych T2 w tegorocznym Rajdzie Dakar. Dwusetka cieszy się zresztą długą tradycją zwycięstw w tej morderczej konkurencji.

W wyposażeniu aktualnego modelu znajdują się systemy bezpieczeństwa czynnego Toyota Safety Sense, światła Bi-LED, czterostrefowa klimatyzacja, 10 poduszek powietrznych, system monitorowania martwego pola w lusterkach, aktywna kontrola trakcji i adaptacyjny system doświetlania zakrętów oraz zaawansowane systemy wspierania jazdy w terenie. Obecnie model ten nie jest dostępny w Europie ze względu na normy emisji spalin - ostatni raz limitowana edycja pojawiła się na krótko w polskich salonach Toyoty w 2016 roku.

Linia Light Duty

Land Cruisery z linii Light Duty to stosunkowo lekkie auta terenowe do codziennego i rekreacyjnego użytku, które - podobnie jak Station Wagon - powstały z myślą o osobach prywatnych. Jednak w przeciwieństwie do wielkich i ciężkich samochodów linii Station Wagon, terenówki o wdzięcznej nazwie Prado, która miłośnikom sztuki kojarzy się z muzeum w Madrycie, to bogactwo wariantów, w tym różnych typów nadwozia i rozstawów osi. Jest to propozycja dla osób, które nie wybierają się często w teren, ale podczas wiosennej wycieczki na łono natury nie chcą ryzykować utknięcia w błotnistej kałuży czy piachu, a przy tym oczekują auta wygodnego i dobrze wyposażonego. Samochody te różnią się od modeli Heavy Duty układem przeniesienia napędu oraz zawieszeniem, w którym zamiast resorów piórowych zastosowano sprężyny śrubowe. Pod maską pojawiły się też mniejsze, bardziej oszczędne silniki.

Rekreacyjny Land Cruiser

W latach 80. Land Cruiser był coraz częściej wykorzystywany do rekreacyjnych wyjazdów poza miasto, dlatego w 1985 roku Toyota wprowadziła nową wersję, w której więcej uwagi skupiono na komforcie i stylu. Nowy Land Cruiser Wagon był oparty na serii 70 z krótkim nadwoziem i otrzymał 2,4-litrowego turbodiesla (2L-T) oraz zawieszenie sprężynowe, które radykalnie poprawiło komfort jazdy. Wnętrze otrzymało design auta osobowego, a tylna kanapa stała się znacznie wygodniejsza.

W 1990 roku nazwa Prado została przypisana do linii Light Duty, a wraz z nią dołączyła 5-drzwiowa wersja z długim rozstawem osi i trzema rzędami siedzeń. 3-drzwiowa odmiana otrzymała dwa rzędy siedzeń dla 5 osób. Nowością był także dołączany napęd 4x4.

Kolejne generacje linii Light Duty to Land Cruiser Prado 90 z 1996 roku i Land Cruiser Prado 120 z 2002 roku. We wrześniu 2009 roku zadebiutował oferowany do tej pory model 150, wyposażony w nowe systemy Crawl Control, ułatwiający jazdę w bardzo wymagającym terenie przy niewielkiej prędkości, oraz Multi-terrain Select, który automatycznie dostosowuje charakterystykę napędu do poszczególnych typów nawierzchni.

Land Cruiser dla Europejczyków

Aktualna wersja Land Cruisera 150 zadebiutowała we wrześniu 2017 roku na targach we Frankfurcie. Samochód jest oferowany w Europie, Japonii, Azji i Australii, a na naszym rynku napędza go 2,8-litrowy turbodiesel z serii Global Diesel o mocy 177 KM. Auto łączy luksusowe wyposażenie z tradycyjną dla tego modelu trwałością, niezawodnością i możliwościami terenowymi, wzmocnionymi przez zaawansowane systemy wspomagające mniej doświadczonych off-roadowo kierowców. Należą do nich system zmiennej charakterystyki napędu w zależności od terenu Multi-terrain Select, Multi-terrain Monitor z 4 kamerami wyświetlającymi na ekranie obraz otoczenia samochodu, monitor pokazujący kąt przechyłu nadwozia, układ zmiennej sztywności stabilizatorów w terenie, system Crawl Control utrzymujący stałą prędkość w terenie, system wspomagający zjazd ze wzniesienia i pokonywanie podjazdu oraz aktywna kontrola trakcji.

Współcześnie w gamie Toyoty na całym świecie znajdują się modele 70, 150 i 200 w niezliczonych wariantach i wersjach wyposażenia. Precyzyjne dostosowanie oferty do poszczególnych rynków oraz niepodważalne pierwszeństwo terenowej Toyoty pod względem niezawodności i trwałości, sprawiają, że Land Cruiser jest dostępny w około 170 krajach i regionach, a jego roczna globalna sprzedaż sięga 400 000 samochodów. Na tym samochodzie polegają sportowcy startujący w rajdach terenowych, kopalnie, służby mundurowe i ratownicze, farmerzy oraz organizacje udzielające pomocy humanitarnej. Land Cruiser stanowi też dom i przepustkę do wolności dla wielu podróżników, którzy okrążają świat na kołach terenowych Toyot. O bogactwie wariantów i możliwości rozbudowy, jakie stwarza Land Cruiser, świadczą choćby zloty właścicieli tych niezwykłych samochodów, takie jak Buschtaxi Treffen w Niemczech czy Toyota Off-Road Festival pod Poznaniem.