O ile można pomylić się w samochodzie?

Oto jakich błędów wskazań możemy się spodziewać w motoryzacji.

Pozycja GPS: 2-7 m

System określania pozycji GPS (Global Positioning System) działa na zasadzie pomiaru czasu sygnału docierającego z różnych satelitów. Odbiornik, znając aktualne położenie satelitów oraz drogę sygnału radiowego, jest w stanie wyliczyć dość precyzyjnie swoją pozycję.

Dokładność wskazań jest tym wyższa, im więcej satelitów "widzi" odbiornik w danym czasie. Błąd wskazań zależy między innymi od niedokładności pracy zegara wbudowanego w urządzenie. W typowych odbiornikach turystycznych/samochodowych błąd wskazań zawiera się w przedziale 2-7 m.

Warto jednak zdawać sobie sprawę, że typowe nawigacje pracują z częstotliwością zaledwie 1 Hz (pozycja jest kontrolowana co sekundę). Nie zmierzymy tu więc czasu przyspieszenia do 100 km/h, gdyż urządzenie zbyt rzadko rejestruje zmianę pozycji.

Zużycia paliwa: + 4 proc.

Zużycie paliwa określane jest wraz z emisją spalin na hamowni podwoziowej. Samochód sterowany jest komputerem, który dba, aby jazda odbywała się ściśle według tzw. cyklu pomiarowego EDC.

Podczas badania nie mierzy się w zasadzie ilości zużywanego paliwa, lecz ilość i skład spalin. Są one gromadzone w specjalnych workach, ważone i analizowane. Ilość zużytego paliwa określa się na podstawie tzw. bilansu węglowego (znając ilość węgla w spalinach można powiedzieć dokładnie, ile paliwa zużyto, gdyż cały węgiel w spalinach pochodzi z paliwa). Zgodnie z dyrektywą (93/116/WE) zmierzone zużycie paliwa nie powinno przekraczać o więcej niż 4 proc. wartości deklarowanych przez producenta.

Wskazanie dystrybutora: +/-0,5 proc.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać instalacje pomiarowe do ciągłego i dynamicznego pomiaru ilości cieczy innych niż woda, reguluje dopuszczalne błędy dystrybutorów benzyny, oleju napędowego oraz biopaliw. Pomyłka wynosi do 0,5 proc. Przy tankowaniu 50 l oznacza to maksymalną różnicę w wysokości 0,25 l paliwa.

Liczba oktanowa benzyny: 0 proc.

Deklarowana na dystrybutorach liczba oktanowa benzyny jest jednocześnie wartością minimalną tego parametru. W obowiązującej normie PN-EN 25164:2002 nie ma natomiast górnych limitów. Tak więc paliwo bezołowiowe 95-oktanowe może mieć liczbę oktanową równie dobrze na poziomie 95,2 co i 97,1, lecz nigdy 94,9 oktanów. Tak przyjęte wymagania techniczne działają oczywiście na naszą korzyść.

Wskazania radaru: +/-3 proc.

Wszystkie przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów, czyli fotoradar, miernik radarowy czy laserowy oraz wideorejestrator, mają wyznaczony próg tolerancji błędów. Taką możliwość dopuszcza Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 listopada 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów w ruchu drogowym.

Zgodnie z przepisami, podczas użytkowania, przy pomiarze prędkości do 100 km/h, dopuszczalny błąd wynosi maksymalnie 3 km/h, a powyżej tej prędkości może to być nie więcej niż 3 proc. wartości prędkości (np. maksymalnie 4,2 km/h przy prędkości wynoszącej 140 km/h).

Wskazania prędkościomierza: 10 proc. +4 km/h

Prędkościomierz nigdy nie może wskazywać niższej prędkości niż ta, z jaką porusza się samochód. Ponieważ wraz ze zmianą lub zużyciem opon zmienia się wskazanie prędkości - w praktyce (aby nigdy nie doszło do zaniżenia wskazań) prędkościomierz pokazuje nieco wyższą prędkość niż rzeczywista.

Zgodnie z Regulaminem nr 39 EKG ONZ wskazanie może być wyższe o nie więcej niż 10 proc. +4 km/h. Czyli przy prędkości jazdy 100 km/h maksymalne wskazanie może wynieść 114 km/h, a przy prędkości 50 km/h - wskazanie może wynieść 59 km/h.

Prędkość maksymalna: +5 proc.

Prędkość maksymalna jest objęta polem tolerancji jedynie w przypadku samochodów z ogranicznikiem prędkości. Określa się ją w pomiarach drogowych, na równym odcinku, którego nachylenie nie przekracza 2 proc. Podczas pomiarów prędkość wiatru powinna być nie większa niż 6 m/s. Po uzyskaniu prędkości maksymalnej, auto powinno jechać z nią przynajmniej przez 30 sekund i dopiero potem następuje pomiar. Zmierzona po tym czasie wartość prędkości według Regulaminu 89 EKG/ONZ nie powinna się różnić o więcej niż 5 proc. od wartości deklarowanej przez producenta.

Moc żarówki H4: +15W

Parametry żarówek samochodowych określa Regulamin 37 EKG ONZ. Według niego zarówno moc maksymalna, jak i emitowany strumień świetlny nie mogą przekroczyć pewnych wartości.

W przypadku żarówki H4 o znamionowej mocy 60/55 W moc żarnika świateł drogowych nie może przekroczyć 68 W, natomiast żarnika świateł mijania 75 W. W procesie homologacji żarówki mierzony jest jej strumień świetlny i z tolerancją +/- 15 proc. i nie może on przekroczyć 1650/1000 lm (żarnik drogowy/mijania). W przypadku popularnej żarówki jednowłóknowej H7 o mocy znamionowej 55 W, jej rzeczywista moc maksymalna nie może przekroczyć 58 W, a strumień świetlny z tolerancją +/- 10 proc. powinien wynosić 1500 lm.

Wynik alkotestu: +/- 0,04 mg /l

Obecnie alkotest podlega wzorcowaniu w akredytowanym laboratorium. Dokładność urządzenia jest kontrolowana w wybranych punktach pomiarowych, np. 0,1 mg/l i 0,25 mg/l.

Podczas testu sprawdza się niepewności pomiaru. Przy mniejszych stężeniach jest to 0,01 mg/l, przy wyższych zwykle nie przekracza 0,04 mg/l. Oznacza to, że w tych granicach (prawdopodobieństwo 95 proc.) może się zmienić wskazanie alkotestu.

W przypadku kierowcy, który nieznacznie przekroczył dopuszczalną normę, sąd powinien brać pod uwagę wynik wzorcowania. Osoba, która według alkotestu wydmuchała 0,1 mg/l (0,2 promila we krwi) alkoholu, mogła mieć w rzeczywistości 0,09 mg/l (0,18 promila), co nie jest jeszcze wykroczeniem.

Moc silnika: +/-5 proc.

Według obowiązujących przepisów unijnych (88/195/EWG), moc silnika netto bada się na hamowni silnikowej. Słowo "netto" oznacza, że do silnika podłączone muszą być wszelkie agregaty niezbędne do jego funkcjonowania. Na stanowisku pracuje więc jednostka napędowa wraz z oryginalnym układem wydechowym, dolotowym, pompą cieczy chłodzącej itp. Z zasady nie jest podłączana skrzynia biegów.

Podczas badania temperatura powietrza zasysanego przez silnik powinna wynosić 20-30 stopni Celsjusza. Wyniki pomiaru przelicza się do tzw. warunków normalnych (temperatura 25 stopni, ciśnienie 99 kPa). Podczas wyrywkowych pomiarów jednostek napędowych z seryjnej produkcji osiągnięta moc maksymalna nie może się różnić o więcej niż 5 proc.