Kontrola drogowa. Kto może nas zatrzymać i jak się zachować?

Policjant może zatrzymać do kontroli drogowej każdy pojazd poruszający się po drodze publicznej, jeśli ma podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa lub w ramach akcji, np. "trzeźwy poranek". Do najczęstszych przyczyn kontroli drogowej należą:

• Złamanie przepisów ruchu drogowego, takich jak przekroczenie prędkości, nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu lub jazda po niewłaściwym pasie ruchu.
• Wygląd samochodu lub zachowanie kierowcy, które może wskazywać na to, że kierowca jest pod wpływem alkoholu lub narkotyków, albo że samochód jest kradziony.
• Znaki drogowe, których nie zastosował się kierowca, np. nie zatrzymał się przed znakiem "Stop".
• Stan techniczny pojazdu, który nie spełnia wymagań technicznych, np. ma widoczne uszkodzenia opony lub niesprawne światła.
• Kontrola obowiązkowego wyposażenia pojazdu np. gaśnicy lub trójkąta ostrzegawczego.

• Zwolnij i zatrzymaj się w bezpiecznym miejscu.
• Wyłącz silnik i włącz światła awaryjne.
• Wysiądź z samochodu dopiero po wyraźnym nakazie funkcjonariusza.
• Trzymaj ręce na kierownicy.
• Okazuj dokumenty, które funkcjonariusz sobie zażyczy.
• Jeśli funkcjonariusz zażąda badania trzeźwości, poddaj się temu badaniu.
• Nie sprzeczaj się z funkcjonariuszem.
• Jeśli masz wątpliwości co do czynności wykonywanych przez funkcjonariusza, poproś o pokazanie legitymacji służbowej.

Podczas kontroli drogowej należy zachować spokój i współpracować z funkcjonariuszem. Jeśli funkcjonariusz o to poprosi, trzeba pokazać dokumenty, których sobie zażyczy, np. dowód osobisty, prawo jazdy, dowód rejestracyjny i polisę OC (choć w dobie systemu CEPiK informacje o ważności ubezpieczenia czy przeglądu kontrolujący może sprawdzić właśnie w tej bazie). Jeśli funkcjonariusz będzie chciał zbadać trzeźwość, należy się poddać temu badaniu. Warto jednak pamiętać, że możemy odmówić badania alkomatem, ale wtedy zostaniemy przewiezieni do szpitala celem pobrania krwi - funkcjonariusz ma bowiem uzasadnione podejrzenie, że prowadzimy "pod wpływem". Do czasu otrzymania wyników (maksymalnie 30 dni) nasze prawo jazdy zostanie zawieszone.

Podczas kontroli obowiązkowego wyposażenia pojazdu to Ty musisz wskazać, gdzie znajduje się trójkąt ostrzegawczy i gaśnica - jeśli nie będziesz w stanie, policjant może wystawić mandat w kwocie od 20 do nawet 3000 zł. Od mandatu nie uratuje nas sam fakt posiadania obowiązkowego wyposażenia. Jeśli np. gaśnica przewożona jest luzem w bagażniku policjant może stwierdzić, że zagraża on życiu i zdrowiu pasażerów i poprosić o odpowiednie jej przymocowanie. Jeśli nie będzie to możliwe grozi nam mandat.

Wyjątkową sytuacją jest ta, kiedy zatrzymuje nas policjant w cywilu. Zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji z 2018 roku w sprawie kontroli ruchu drogowego "Policjant nieumundurowany jest uprawniony do zatrzymania kierującego pojazdem wyłącznie na obszarze zabudowanym. Policjant nieumundurowany w warunkach dostatecznej widoczności podaje sygnały tarczą do zatrzymywania pojazdów, a w warunkach niedostatecznej widoczności - latarką ze światłem czerwonym albo tarczą do zatrzymywania pojazdów ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym." Oznacza to ni mniej ni więcej, że policjant nieumundurowany musi pilotować nas aż do strefy obszaru zabudowanego i dopiero tam kontynuować czynności w bezpiecznym miejscu.

Kierowca ma prawo do:

• Odmowy badania trzeźwości, jeśli nie ma podstaw do podejrzenia, że kierowca jest pod wpływem alkoholu lub narkotyków.
• Odmowy przeszukania samochodu, jeśli nie ma uzasadnionego podejrzenia popełnienia wykroczenia lub przestępstwa.
• Złożenia skargi na funkcjonariusza, jeśli ten naruszy przepisy prawa podczas kontroli drogowej.

W przypadku, gdy uważamy, że policjant narusza przepisy prawa podczas kontroli drogowej, należy złożyć skargę do Komendy Głównej Policji. Można to zrobić w formie pisemnej lub elektronicznej. Do skargi należy dołączyć dowody potwierdzające naruszenie przepisów prawa - np. opis sytuacji czy materiał wideo.