Nowe znaki VMS w Polsce. Eksperci radzą, jak powinny wyglądać
Zobrazujmy sobie następującą sytuację. Jedziemy dowolną, polską autostradą, na której, co do zasady, panuje ograniczenie do 140 km/h. Nagle przed nami pojawiają się elektroniczne tablice z nowym, niższym ograniczeniem prędkości. To sugestia czy obowiązujący na danym odcinku nowy limit? Które znaki mają pierwszeństwo na drodze - te pionowe, stałe, czy znaki wyświetlane na tablicach? Błąd może sporo kosztować.

W skrócie
- Elektroniczne znaki drogowe wyświetlane na tablicach VMS mają taką samą moc prawną jak znaki stałe i ich komunikaty mają pierwszeństwo w razie rozbieżności.
- Za ignorowanie znaków elektronicznych grożą kierowcom takie same kary jak za łamanie tradycyjnych znaków drogowych, w tym wysokie mandaty i punkty karne.
- Eksperci podkreślają konieczność poprawy czytelności i standaryzacji komunikatów wyświetlanych na tablicach, by kierowcy łatwiej je rozpoznawali i respektowali.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Znaki pionowe mają przede wszystkim wpłynąć na kierowcę poprzez nakazywanie mu określonych zachowań (np. nakaz jazdy prosto) lub ich zakazywanie (np. zakaz zawracania, ograniczenie prędkości). Przekazują również informacje o sytuacji na drodze, kierunkach, do których można nią dojechać i ostrzegają o ewentualnych zagrożeniach.
Znaki pionowe można też podzielić za sprawą ich konstrukcji, na konwencjonalne oraz na znaki o zmiennej treści. Te drugie różnią się sposobem przekazywania informacji. W przypadku tzw. znaków VMS rysunki znaków i komunikaty wyświetlane są za pomocą diod LED.
To właśnie w kontakcie ze znakami VMS często wychodzi na jaw niedostateczna znajomość przepisów ruchu drogowego przez kierowców. Nie są do nich przyzwyczajeni, uznają je za sugestię, a nie za wymóg, przez co potrafią ignorować przekazywane na nich informacje, np. dotyczące ograniczenia prędkości.
Co mówią przepisy o znakach elektronicznych?
Rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych jasno określa hierarchię oznakowania na polskich drogach, choć nie używa wprost terminu "znaki zmiennej treści". W praktyce jednak znaki elektroniczne traktowane są jako pełnoprawne znaki drogowe o takiej samej mocy prawnej jak znaki tradycyjne. Kluczowa zasada brzmi: gdy znak elektroniczny pokazuje inną treść niż znak stały, obowiązuje komunikat wyświetlany na znaku elektronicznym. Warto pamiętać, że operatorzy systemów zarządzania ruchem nie zmieniają treści znaków dla zabawy. Za każdą zmianą stoi konkretny powód - wypadek kilka kilometrów dalej, nagła zmiana pogody, roboty drogowe czy zatłoczenie wymagające spowolnienia ruchu.
Znaki VMS w Polsce
Należy pamiętać, że każda informacja podawana na znaku zmiennej treści ma swoje uzasadnienie w sytuacji na drodze. Ograniczenie prędkości może wiązać się np. z wypadkiem, pracami prowadzonymi w pasie drogowym lub silnym wiatrem.
Jakie są kary za ignorowanie znaków elektronicznych?
Mandaty za nieprzestrzeganie znaków elektronicznych są identyczne jak za łamanie znaków stałych. Przekroczenie prędkości o 20 km/h to 300 złotych i 6 punktów karnych. Przy większych przekroczeniach kary rosną - 50 km/h ponad limit oznacza już 1 tys. złotych mandatu i 10 punktów.
Znaki VMS i co mówią eksperci?
Leszek Kornalewski z Instytutu Dróg i Mostów oraz Aleksander Konior z firmy APM PRO (zajmującej się rozwiązaniami z zakresu inteligentnego sterowania ruchem) przygotowali badanie dotyczące znaków dynamicznych z pewnymi wskazówkami, co i w jakiej formie powinny one wyświetlać, by spełniały swoje zadanie i nie przygniatały kierowców ilością informacji. Przede wszystkim odkryto, że zastosowanie w komunikatach małych liter (poza pierwszą literą komunikatu czy nazwą miasta) pozytywnie wpływa na czytelność znaków.
Według badania przeprowadzonego przez ekspertów maksymalna liczba wierszy tablic tekstowych powinna być ograniczona do trzech ale tylko w lokalizacjach, gdy tablica jest widoczna ze znacznej odległości . Z kolei maksymalna liczba znaków powinna wynosić 20. Dodatkowo, eksperci zwracali uwagę na potrzebę standaryzacji krojów pisma. Ważne jest także to, by znaki zmiennej treści wyświetlały informacje związane wyłącznie z ruchem drogowym - dotyczące na przykład objazdów, tymczasowej organizacji ruchu czy chwilowego ograniczenia prędkości.