Tablice rejestracyjne państw. Skąd jest to oznaczenie?

Tablice rejestracyjne w UE przeszły długą drogę od swoich początków w XIX wieku. Pierwsze tablice pojawiły się w 1893 roku we Francji, a z czasem ich stosowanie stało się standardem na całym świecie. Mają one na celu identyfikację pojazdu oraz wskazanie kraju jego rejestracji. Wszystkie państwa Unii Europejskiej wprowadziły ujednolicony wzór tablic rejestracyjnych, oparty na niebieskim pasku z lewej strony, który zawiera symbol Unii (12 gwiazd na niebieskim tle) oraz kod kraju, np. PL dla Polski czy DE dla Niemiec.

System ten wynika z Konwencji Wiedeńskiej o ruchu drogowym z 1968 roku, która zobowiązuje państwa do stosowania międzynarodowego kodu literowego na pojazdach poruszających się poza granicami macierzystego kraju. W praktyce tablice rejestracyjne to jeden z elementów ułatwiających przepływ pojazdów w granicach wspólnoty europejskiej, ale również poza nią.

Każde państwo stosuje własny system identyfikacji, różniący się układem znaków, ich ilością oraz dodatkowymi elementami. Oznakowanie tablic rejestracyjnych w Unii Europejskiej wygląda w następujący sposób:

• Polska (PL) – składają się z kodu województwa i powiatu (np. WA dla Warszawy) oraz ciągu cyfr i liter. Standardowy format obejmuje biało-czarną kolorystykę. Od 2006 roku dodano niebieski pasek z symbolem UE. Przykładowo, tablica rejestracyjna z Warszawy może wyglądać tak: WA 12345;
• Niemcy (DE) – w Niemczech tablice rejestracyjne rozpoczynają się od kodu miasta lub powiatu (np. B dla Berlina) i są połączone z wyróżniającym ciągiem cyfr oraz liter. Ciekawostką jest fakt, że tablice zawierają naklejki potwierdzające aktualny stan techniczny oraz ważność ubezpieczenia. Przykładowa tablica z Berlina: B AB 1234;
• Francja (FR) – mają biały lub czarny pasek z numerem regionu oraz symbolem lokalnej prefektury. Przykładowa tablica: AB-123-CD z numerem regionu na pasku;
• Włochy (I) - włoskie tablice rejestracyjne składają się z dwóch liter, trzech cyfr i dwóch liter (np. AA 123 BB);
• Hiszpania (E) - hiszpańskie tablice rejestracyjne składają się z czterech cyfr i trzech liter (np. 1234 ABC). Mają niebieski pasek z symbolem UE i kodem kraju (E);
• Szwecja (S) - tablice rejestracyjne w Szwecji składają się z trzech liter i trzech cyfr (np. ABC 123);
• Litwa (L) - tablice mają białe tło z czarnymi znakami, a od października 2023 roku dodano herb Litwy (Pogoń) między eurobandem a numerem rejestracyjnym;
• Łotwa (LV): tablice na Łotwie mają białe tło z czarnymi znakami oraz niebieski euroband z symbolem „LV”;
• Holandia (NL) - tablice rejestracyjne mają żółte tło z czarnymi znakami oraz niebieski euroband z symbolem „NL”;
• Słowacja (SK) - tablice rejestracyjne mają białe tło z czarnymi znakami oraz niebieski euroband z symbolem „SK”. Od 2023 roku nie są już powiązane z przynależnością terytorialną, ale z pojazdem.

Tablice rejestracyjne z żółtym tłem są aktualnie używane także w Luksemburgu. Wcześniej można było spotkać je również we Francji (do 2009 roku) oraz na Cyprze (do 2013 roku). Belgijskie tablice rejestracyjne mają białe tło z ciemnoczerwonymi (bordowymi) znakami.

Tablice rejestracyjne w krajach spoza UE potrafią zaskoczyć różnorodnością układów i symboliką, która odzwierciedla lokalne tradycje i tożsamość narodową. W Norwegii ich układ jest prosty i funkcjonalny – dwie litery oraz pięć cyfr (np. AB 12345). Na białym tle z czarnymi znakami znajduje się charakterystyczny niebieski pasek z kodem kraju „N”. W przypadku pojazdów elektrycznych tablice rozpoczynają się od oznaczeń takich jak EL, EK czy EV.

W Wielkiej Brytanii pomimo Brexitu, tablice rejestracyjne pojazdów nadal przypominają unijny wzór. Zawierają litery wskazujące region rejestracji, rok rejestracji pojazdu oraz indywidualny numer identyfikacyjny. Przykładowa tablica: AB12 CDE, gdzie AB to kod regionu, 12 to rok rejestracji, a CDE to unikalny numer.

W Czarnogórze tablice również mają biały kolor i czarne znaki, a ich układ obejmuje dwie litery reprezentujące gminę, nalepkę legalizacyjną z godłem państwa, trzy cyfry i dwie litery (np. PG 123 AB dla Podgoricy). Dodatkowym wyróżnikiem jest niebieski pasek z kodem kraju „MNE”. Z kolei Albania, od 2011 roku, wprowadziła tablice rejestracyjne z dwoma literami, trzema cyframi i kolejnymi dwoma literami (np. AB 123 CD). Obok charakterystycznego orła dwugłowego i niebieskiego paska z kodem „AL”, na końcu tablicy pojawia się pasek z rokiem rejestracji oraz kodem regionu.

Serbia poszła krok dalej, wzbogacając swoje tablice o symbol narodowy – serbski krzyż. Białe tło z czarnymi znakami, niebieski pasek z kodem „SRB” oraz układ składający się z dwóch liter określających region, trzech lub czterech cyfr i dwóch kolejnych liter (np. BG 1234 AB dla Belgradu) odzwierciedlają lokalną tożsamość. Natomiast na Ukrainie od 2015 roku obowiązują tablice z flagą państwową, kodem „UA” i układem: dwie litery oznaczające obwód, cztery cyfry i dwie kolejne litery (np. AA 1234 BC).

Nie wszystkie tablice rejestracyjne wyglądają tak samo, a ich wzory mogą skrywać informacje o szczególnym przeznaczeniu pojazdów. W Polsce niebieskie tablice są przeznaczone dla placówek dyplomatycznych, żółte dla pojazdów zabytkowych, a zielone dla samochodów elektrycznych i wodorowych. We Francji zabytkowe auta mają czarne tablice, a dyplomatyczne tablice są niebieskie z żółtymi numerami. We Włoszech tablice dyplomatyczne mają niebieskie litery i czarne cyfry.

Kod na tablicach dyplomatycznych to siedem znaków – pierwsza litera, często "W" dla Warszawy, wskazuje województwo, trzy kolejne cyfry identyfikują państwo lub organizację, a ostatnie trzy określają przeznaczenie pojazdu. Dla porównania, w Niemczech samochody dyplomatyczne mają tablice zaczynające się od liter „CD” (Corps Diplomatique).

Równie interesujące są tablice tymczasowe, które od razu przyciągają uwagę czerwonymi znakami na białym tle. Są wykorzystywane w pojazdach importowanych zza granicy lub w podczas oczekiwania na stałe tablice rejestracyjne. Ich ważność jest ograniczona – zazwyczaj wynosi ona do 30 dni. Jeszcze bardziej specyficzne są tablice wojskowe. Najczęściej ich kolor jest jednolity, np. czarny lub zielony. Są zarezerwowane wyłącznie dla pojazdów wojskowych, co czyni je całkowicie odmiennymi od standardowych tablic drogowych.

Personalizowane tablice rejestracyjne to ciekawy sposób na wyróżnienie swojego pojazdu. W Polsce proces ich uzyskania jest dość prosty, ale też kosztowny. Wystarczy złożyć wniosek w odpowiednim wydziale komunikacji, spełnić wymagania dotyczące oznaczenia województwa i unikalnego wyróżnika (od 3 do 5 znaków, bez polskich liter) oraz uiścić opłatę wynoszącą około 1000 zł.

W Niemczech można wybrać własną kombinację liter i cyfr, o ile zawiera kod miasta lub powiatu, a całkowity koszt oscyluje w granicach 50 EUR. Wielka Brytania słynie z zamiłowania do takich tablic – ich ceny zaczynają się od 250 GBP, a na aukcjach za najbardziej unikalne numery płaci się prawdziwe fortuny. Francja oferuje jedynie możliwość wyboru numeru departamentu, za co zapłacimy symboliczne 1,5 EUR.