Słyszysz stukanie przy zmianie biegów? Pędź do warsztatu

Istnieje wiele rodzajów automatycznych skrzyń biegów. Obecnie możemy wyróżnić trzy główne typy: klasyczny "automat" oparty na sprzęgle hydrokinetycznym, skrzynię dwusprzęgłową oraz bezstopniową. Niezależnie od rodzaju skrzyni, ma ona za zadanie zmianę przełożenia w odpowiedzi na prędkość pojazdu oraz obroty silnika, bez potrzeby ingerencji kierowcy. Celem automatycznej skrzyni biegów jest zapewnienie optymalnych warunków pracy silnika i wygody jazdy, eliminując konieczność manualnej zmiany biegów.

Zmiana przełożeń uzależniona jest od kilku czynników, takich jak:

• Obroty silnika - im wyższe, tym częściej skrzynia biegów przełączy się na wyższy bieg.
• Prędkość jazdy - skrzynia biegów automatycznie zmienia przełożenie w zależności od prędkości, optymalizując zużycie paliwa i komfort jazdy.
• Obciążenie silnika - podczas jazdy pod górę lub np. podczas holowania przyczepy, skrzynia biegów może przełączyć na niższy bieg, aby zapewnić odpowiednią moc i moment obrotowy.
• Styl jazdy - w niektórych przypadkach skrzynie biegów wyposażone w tryby sportowe lub ekonomiczne mogą zmieniać strategię przełączania biegów w zależności od stylu jazdy kierowcy.

Ten środek smarowniczy pełni szereg ważnych funkcji. Oczywiście przede wszystkim smaruje ruchome elementy skrzyni biegów, co zmniejsza tarcie, a tym samym zużycie elementów wewnętrznych. Dodatkowo, chłodzi całą skrzynię odprowadzając ciepło generowane przez tarcie i inne procesy mechaniczne. Olej pomaga też w usuwaniu zanieczyszczeń i metalowych opiłków, które mogą się gromadzić w wyniku zużycia kół zębatych w skrzyni biegów.

Pierwszym i najbardziej zauważalnym objawem jest naturalnie kłopot z przełączaniem biegów. Opóźnione zmiany biegów, szarpania, czy "przeciąganie biegów" może świadczyć właśnie o zbyt niskim poziomie oleju. W skrajnych przypadkach skrzynia może wcale nie zmieniać biegów lub może przełączać je w sposób agresywny, co wskazuje na problemy z ciśnieniem oleju. Głośne dźwięki - w zależności od rodzaju uszkodzenia, mogą to być stuki, szumy lub piski, które sygnalizują, że wewnętrzne mechanizmy skrzyni biegów nie są odpowiednio smarowane. Hałas ten może być bardziej wyraźny podczas zmiany biegów lub przy dużych obciążeniach silnika. Zbyt niski poziom oleju może powodować problemy z ruszaniem samochodu z miejsca. Może to objawiać się jako opóźnione ruszanie po naciśnięciu pedału gazu lub całkowity brak reakcji na gaz.

Wyciek pod autem? Lepiej sprawdź kolor i nie ignoruj plam

Niska ilość oleju w skrzyni biegów może również powodować opóźnioną reakcję na pedał przyspieszenia. Skrzynia biegów nie jest w stanie prawidłowo przenosić momentu obrotowego, co prowadzi do obniżonej wydajności i słabszych osiągów auta. Automatyczna skrzynia biegów ze zbyt niskim poziomem oleju, może powodować, że silnik pracuje na wyższych obrotach. W efekcie pojazd może zużywać więcej paliwa, co również powinno być dla kierowcy "lampką ostrzegawczą", że coś niepokojącego dzieje się ze skrzynią. W niewielkiej ilości przypadków zdarza się, że gdy poziom oleju jest krytycznie niski, komputer auta może zasygnalizować błędy kontrolką "Check Engine". Wart wówczas przeprowadzić dogłębną diagnostykę komputerową, aby ustalić przyczynę usterki.

Koszt takiej wymiany będzie się różnił i zależy od wielu czynników, jak chociażby marka i model auta, rodzaj skrzyni biegów, lokalizację serwisu itd. Koszt samego oleju automatycznych skrzyń biegów kosztuje od 30 do 100 zł za litr. W zależności od modelu skrzyni biegów, do jej wymiany może być potrzebne od 4 do 12 litrów oleju. Do tego dochodzi koszt filtra oleju, który często jest zintegrowany z miską olejową. Tutaj ceny również różnią się w zależności od modelu skrzyni, ale zazwyczaj filtry są dołączone w zestawie do samego oleju.

Koszty robocizny w dużej mierze zależą od metody wymiany oleju. Zwykła wymiana polega na spuszczeniu starego oleju, założenia nowego filtra i zalania nowego płynu. Koszt to około 300-500 zł. Bardziej kosztowna, ale dużo bardziej dokładna wymiana (tzw. dynamiczna) polega na ciśnieniowym usunięciu resztek starego oleju wraz z opiłkami, wypłukaniu układu i dopiero wtedy zalaniu nowego oleju. Tutaj koszty szacuje się na około 600 - 1,5 tys. zł, w zależności od pojazdu.