Rozrząd na pasku czy łańcuchu? Różnice, które warto znać

Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, jak istotny jest to element. Rozrząd odpowiada za właściwy moment otwarcia i zamknięcia zaworów, a więc za cały rytm pracy silnika. Jeśli synchronizacja zostanie zaburzona, jednostka zacznie pracować nierówno, straci moc, a w skrajnych przypadkach zawory mogą uderzyć w tłoki. W silnikach taka sytuacja najczęściej oznacza kosztowny remont. Dlatego tak ważne jest, by napęd rozrządu - niezależnie od jego typu - pozostawał w idealnym stanie.

Pasek rozrządu wykonany jest z gumy wzmacnianej włóknami kevlarowymi lub szklanymi. Współpracuje z rolkami prowadzącymi i napinaczem, który utrzymuje go we właściwym napięciu. W wielu silnikach napędza dodatkowo pompę wody, co oznacza, że awaria osprzętu może mieć równie poważne konsekwencje jak uszkodzenie samego paska.

Największą zaletą paska jest jego cicha praca i niska masa, dzięki czemu silnik pracuje harmonijnie. Koszt wymiany jest niższy niż w przypadku łańcucha, a sam proces serwisowy zwykle nie jest skomplikowany. Problemy pojawiają się dopiero wtedy, gdy pasek ulegnie zużyciu lub przegapi się termin jego wymiany. Guma reaguje na temperaturę, wilgoć i kontakt z olejem, dlatego z czasem może pękać, rozwarstwiać się lub stracić zęby. Producenci określają interwał wymiany, który może wynosić od 60 do ponad 150 tysięcy kilometrów, choć w autach eksploatowanych głównie na krótkich odcinkach paski starzeją się szybciej niż wskazywałby przebieg.

W praktyce oznacza to, że w przypadku samochodu używanego nie warto wierzyć jedynie w zapewnienia sprzedającego. Brak potwierdzenia wymiany na rachunku często powinien automatycznie uruchomić decyzję o wymianie po zakupie. Jeżeli pasek pęknie podczas jazdy, szkody w silniku bywają nieodwracalne.

Łańcuch rozrządu, zanurzony w oleju silnikowym, składa się z metalowych ogniw pracujących na ślizgach i napinaczach. Na pierwszy rzut oka wydaje się rozwiązaniem bardziej trwałym, a wielu kierowców uważa go za bezobsługowy, co niestety nie zawsze odpowiada prawdzie.

Metal, mimo odporności na warunki pracy, z czasem ulega rozciąganiu. Napinacz hydrauliczny kompensuje luz, ale gdy zużycie stanie się zbyt duże, pojawia się charakterystyczny metaliczny grzechot przy porannym rozruchu. To pierwsze ostrzeżenie, że łańcuch wymaga kontroli. Jeżeli dźwięk będzie ignorowany, może dojść do przeskoczenia łańcucha, a to w praktyce oznacza rozregulowanie faz rozrządu i ryzyko poważnej awarii.

Choć łańcuchy projektuje się z myślą o wieloletniej trwałości, ich żywotność w dużej mierze zależy od jakości oleju. Rzadsze jego wymiany, używanie oleju o nieodpowiedniej lepkości, jazda głównie po mieście znacząco przyspieszają zużycie. W takim przypadku nawet łańcuch może okazać się elementem, który trzeba wymienić po 150-200 tysiącach kilometrów.

Wybierając auto używane, warto kierować się nie mitem o trwałości, ale realnym stanem technicznym. Paski mają przewagę w postaci niższych kosztów serwisowych, ale wymagają regularnych wymian. Łańcuchy zapewniają potencjalnie większą trwałość, jednak naprawa jest znacznie droższa i bardziej pracochłonna.

Jeśli kupujecie samochód z paskiem, najważniejsze jest potwierdzenie daty ostatniej wymiany. Jeśli natomiast rozważacie silnik z łańcuchem, należy zwrócić uwagę na to, czy poprzedni właściciel dbał o olej, wymieniał go regularnie i stosował prawidłową specyfikację. To czynnik, który może przedłużyć żywotność łańcucha nawet o kilkadziesiąt tysięcy kilometrów.

Zarówno pasek, jak i łańcuch dają charakterystyczne objawy zużycia. Pasek może zacząć wydawać świszczące dźwięki, silnik pracuje nierówno, a czasem pojawiają się problemy z rozruchem. Przy łańcuchu pierwszym sygnałem jest grzechotanie przy zimnym rozruchu, które po chwili znika, ale z czasem może utrzymywać się coraz dłużej. Jeżeli silnik zaczyna tracić moc lub komputer zgłasza błędy dotyczące faz rozrządu, nie warto zwlekać.