Rodzaje żarówek w samochodzie, czym się różnią i jak je wymienić

Tymczasem każdy kierowca powinien na tyle dokładnie znać swój pojazd, aby w razie awarii układu oświetlenia mógł sobie szybko poradzić z wymianą żarówki. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że w nowych samochodach, z zaawansowanym oświetleniem sprawa może być na tyle skomplikowana, że konieczna stanie się wizyta w serwisie.

Zanim jednak bezpośrednio przejdziemy do samego typu oświetlenia w samochodzie należy wiedzieć, że występują w nim różne rodzaje. Zupełnie inny typ występuje w światłach drogowych lub mijania, a jeszcze inny przeznaczony jest do kierunkowskazów lub oświetlenia wnętrza pojazdu. Im samochód jest nowszy, tym rozróżnienie poszczególnych technologii staje się znacznie trudniejsze.

Jeszcze kilkanaście lat temu w przednim reflektorze znajdowało się zarówno światło mijania, drogowe, jak i kierunkowskazu. Obecnie coraz rzadziej są one zintegrowane, a dodatkowo wzbogacone zostały o innowacyjne rozwiązania, którymi jest chociaż atrakcyjnie wyglądająca dioda pełniąca funkcję świateł do jazdy dziennej czy system Matrix, który wykorzystuje matrycę diod LED do precyzyjnego sterowania strumieniem świetlnym.

To zdecydowanie najbardziej znany rodzaj żarówek, który znajdziemy w samochodach osobowych szczególnie tych, które pochodzą z lat 80., 90. i 2000. Sama nazwa może nieco mylić, ale warto dodać, że zamiennie nazywane są one również żarówkami halogenowymi.

Ich zasada działania oparta została na cienkim metalowym filamencie, który poprzez podgrzewanie za pomocą prądu elektrycznego generuje światło. Diagnoza uszkodzonej żarówki, podobnie jak i sama wymiana, jest zdecydowanie najprostsza. Wystarczy wyciągnąć ją z mocowania, a następnie dokładnie przyjrzeć się drutowi - jeżeli ten jest przerwany, oznacza to, że żarówka wymaga natychmiastowej wymiany. Kupicie ją w każdym sklepie motoryzacyjnym i na każdej stacji paliw.

Bez problemu dobierzecie odpowiedni typ, kształt i moc, a sama wymiana zajmie wam zaledwie kilka minut. To najtańsze rozwiązanie, które obecnie coraz rzadziej stosowane jest w nowych pojazdach za sprawą znacznie niższej skuteczności aniżeli konkurencyjne, bardziej zaawansowane technologie.

Żarówki filamentowe oznaczone są literą H, która pochodzi od zawartych we wnętrzu kwarcowej bańki gazów halogenowych. Cyfra, która znajduje się bezpośrednio za pierwszą literą (np. H1, H4, H7), definiuje nam konkretny typ i mocowanie w reflektorze. Coraz częściej możemy się spotkać również z symbolem HB3, HB4 czy H11, który oznacza, że zgodnie z obowiązującymi przepisami taka żarówka musi generować białe światło o temperaturze nie większej niż 4200 K. Zaraz za tym zapisem znajduje się również określona moc (np. 55W).

W pojazdach znajdują się również żarówki pomocnicze, które określane są również mianem sygnalizacyjnych. Znajdują się one zazwyczaj w lampach tylnych, pozycyjnych, kierunkowskazach oraz w kabinie. Wyróżniamy dwa typy - żarówki całoszklane oraz z metalowym gniazdem, które profesjonalnie nazywane jest cokołem. Najczęściej w autach osobowych występują żarówki pomocnicze o oznaczeniach P21W, PY21W, W5W, R5W, C5W oraz W21W.

Kiedy pierwsi producenci samochodów osobowych montowali w swoich najnowszych modelach oświetlenie HID (High Intensity Discharge) nie brakowało głosów zachwytu. Jakość oświetlenia została wzniesiona na absurdalny poziom, a kierowcy natychmiast zapragnęli mieć to rozwiązanie również w swoich autach.

Żarówki HID przede wszystkim pozbawione są filamentowego druta, a w jego miejscu pojawiły się dwie elektrody w szklanej rurce, które wypełnione są gazem ksenonowym. Przepływający prąd elektryczny przez wspomniany gaz sprawia, że emitowane jest jasne światło o znacznie większej intensywności. Są znacznie trwalsze, efektywniejsze, a przy tym oferują bardziej nowoczesny wygląd.

Zdiagnozowanie awarii żarówek HID nie wymaga od właściciela pojazdu kontroli samej żarówki, gdyż pojazdy wyposażone w ten typ oświetlenia posiadają na tyle rozbudowany komputer pokładowy, że jest on w stanie poinformować o usterce stosownym komunikatem.

Żarniki ksenonowe oznaczane są literą D, która pochodzi od angielskiego słowa discharge (wyładować się). Obowiązujące w Polsce przepisy regulują, że temperatura tego typu oświetlenia może wynosić maksymalnie 5000 K. Najczęściej kierowcy spotkają się z oznaczeniem D1S, D2S oraz D2R. Należy wiedzieć, że parzysta liczba oznacza żarnik bez wbudowanego zapłonnika, a nieparzysta ze zintegrowanym zapłonnikiem. Litera na końcu informuje, czy dana żarówka dedykowana jest do lamp soczewkowych, czy odbłyśnikowych.

W nowoczesnych samochodach dominują diody LED (Light Emitting Diode), które są prawdziwym krokiem milowym w kwestii poprawy widoczności, bezpieczeństwa i trwałości. Reflektory wyposażone w to rozwiązanie charakteryzują się przede wszystkim bardzo nowoczesnymi kształtami, ale i sama ich budowa różni się diametralnie. Światło generowane jest poprzez zjawisko elektroluminescencji w półprzewodniku, oferując jasny i mocny snop światła, a przy tym zużywa mniej energii i jest dłużej żywotna. Ich budowa pozwala również na dokładniejsze kształtowanie snopu światła, a także na wprowadzenie jeszcze bardziej zaawansowanych systemów oświetleniowych.

Diody LED coraz częściej wykorzystywane są do lam przednich i tylnych w najnowszych samochodach. Pomimo tego, że cechują się wysoką trwałością oraz jakością światła, niestety najczęściej nie są wymienne i są integralną częścią reflektorów.

Tam gdzie pojawiają się literki i cyferki, natychmiast rodzą się również wątpliwości. W przypadku żarówek samochodowych oznaczeń jest sporo i tak naprawdę zawsze powinno się zakupić taką, która posiada identyczne parametry. Znajomość poszczególnych skrótów może wam znacznie ułatwić poszukiwanie, a tym samym dokładnie poznacie typ oświetlenia, który jest w waszym samochodzie. Do podstawowych oznaczeń zaliczamy:

• nazwę i typ żarówki - podstawowa informacja o żarówce, np. H4 lub H7,
• napięcie - napięcie instalacji w samochodach osobowych wynosi 12 V,
• moc - dla instalacji o napięciu 12 V dedykowane są żarówki o mocy 55W,
• rodzaj trzonka - definiuje jego typ, np. P43t.

Warto również pamiętać, że w Polsce przepisy nakazują, aby na trzonku znajdowało się oznaczenie norm i homologacji. W naszym kraju wymagane jest oznaczenie ECE, bez której żarówki samochodowe nie mogą być dopuszczone do ruchu. Jego brak może skutkować mandatem karnym, a nawet zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego. W przypadku kolizji konsekwencje mogą być bardziej dotkliwe, ponieważ ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania.

Podanie identycznej instrukcji dla wszystkich marek samochodów osobowych jest niemożliwe, ponieważ producenci stosują zupełnie inne rozwiązania. Najczęściej jednak reflektory posiadają z tyłu specjalną pokrywę, którą należy odkręcić. Następnie trzeba odpiąć kostkę i w wielu przypadkach konieczne będzie odpięcie zacisku sprężynowego. Wówczas możemy wyciągnąć spaloną żarówkę i wymienić ją na nową. Pamiętaj, aby nie dotykać jej szklanej części, co skutecznie może skrócić jej żywotność. Sam proces może się jednak znacznie różnić i w wielu modelach konieczny może okazać się demontaż koła, a nawet zderzaka.