Cały rok na oponach zimowych? Ryzykujesz bezpieczeństwem i dowodem

W Prawie o ruchu drogowym czy Rozporządzeniu ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia nie znajdziemy żadnych zapisów obligujących kierowcę do sezonowych zmian ogumienia w samochodzie. Kierowca nie ma też obowiązku wymiany opon chociażby z powodu ich wieku.

Kierowca nie ma też obowiązku wymiany opon chociażby z powodu ich wieku. Przepisy wymagają jedynie, by:

• na kołach jednej osi stosowane było bliźniacze ogumienie (co do wzoru i rozmiaru),
• minimalna głębokość bieżnika nie była mniejsza niż 1,6 mm.  

W tym przypadku trzeba jednak pamiętać, że zapis o minimalnej głębokości bieżnika dotyczy opon pozbawionych wskaźników granicznego zużycia bieżnika. To szczególnie ważne właśnie w przypadku opon zimowych, w których graniczna wysokość bieżnika (wskaźnik) może być ponad dwukrotnie (!) wyższa niż wynika to z rozporządzenia ministra. Warto o tym pamiętać, bo właśnie z tego powodu "dojeżdżanie" zużytych zimowek latem może się dla kierowcy skończyć zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego i odesłaniem pojazdu na dodatkowe badanie techniczne.

Teoretycznie jazda na ogumieniu zimowym, wykonanym przecież z miększej mieszanki (większa zawartość krzemionki) powinna skutkować większym bezpieczeństwem. Miększa guma oznacza wprawdzie wyższe opory toczenia, a co za tym idzie wyższe zużycie paliwa, ale - powinna rekompensować to np. krótszą drogą hamowania.

Niestety, w tym przypadku teoria nie idzie w parze z praktyką. Dlaczego? Powodów jest kilka. Głębszy bieżnik w połączeniu z wyższą sprężystością mieszanki sprawiają, że w zestawieniu z kiepskimi oponami letnimi, auto na najlepszych nawet zimówkach prowadzi się zauważalnie gorzej. Cierpi przede wszystkim precyzja prowadzenia, a co za tym idzie - stabilność.

Mówiąc wprost zimówki zdecydowanie gorzej radzą sobie w zakrętach, co wyraźnie podnosi ryzyko poślizgu i zmniejsza szanse na opanowanie pojazdu w sytuacji awaryjnej. W rzeczywistości, w wysokich temperaturach, z uwagi na odkształcanie się mocno ponacinanego bieżnika, zauważalnie pogarsza się również przyczepność, a co za tym idzie - wydłuża droga hamowania. Po stronie minusów wypada też zaliczyć pogorszenie komfortu akustycznego. Wyższy i mocniej odkształcający się bieżnik powoduje zdecydowanie większy poziom szumów niż ma to miejsce w oponach letnich.

Największa wada opon zimowych w lecie dotyczy jednak radzenia sobie tego rodzaju ogumienia z odprowadzaniem wody. Bieżnik, który zaprojektowany został, by jak najskuteczniej "wgryzać" się w śnieg i błoto pośniegowe, okazuje się mało efektywny w odprowadzaniu dużej ilości wody - zwłaszcza przy większych prędkościach.

W zimie nie stanowi to większego problemu, bo nikt prędkości podróżne są mniejsze, a - zamiast oberwania chmury - spodziewać się można raczej śnieżycy. Co innego latem, gdy oprócz natężenia ruchu rosną też prędkości podróżne. Mało kto zdaje sobie sprawę, że od lat miesiącem z największą sumą opadów w Polsce jest... lipiec, który jest również najcieplejszym miesiącem w roku.

Podsumowując - opony zimowe są zdecydowanie bardziej podatne na zjawisko aquaplaningu, czyli tworzenie się "poduszki wodnej" na styku opony z podłożem. Co to takiego? Pamiętajmy, że opona poruszając się w wodzie spiętrza ją przed sobą, tak samo jak dziób statku. Tworząca się w ten sposób "fala" stwarza opor, który hamuje pojazd i zwiększają ciśnienie wody oddziałujące na samą oponę. Za odprowadzanie cieczy odpowiadają rowki bieżnika.

Problem w tym, że te w oponach zimowych nie zostały zoptymalizowane do radzenia sobie z dużą ilością cieczy. Gdy prędkość lub/i ilość wody przerasta możliwości "odpompowywania" jej przez bieżnik, ciśnienie cieczy oddziałująca na oponę jest tak duże, że woda "wciska" się pod oponę i unosi koło, w efekcie czego traci ono kontakt z nawierzchnią. To prosty sposób na utratę panowania nad pojazdem i wypadek. Mało który kierowca wie, że dwukrotne zwiększenie prędkości powoduje aż czterokrotne zwiększenie ilości wody, którą "odpompować" musi opona.

Warto mieć to na uwadze decydując się na "dojeżdżanie" opon zimowych latem.

***