Widziałeś takie coś na drodze? Nie uwierzysz, do czego służy!
Przy polskich drogach zobaczyć można wiele niestandardowych rozwiązań inżynieryjnych i nie chodzi wyłącznie o absurdalnie umieszczone przejścia dla pieszych czy prowadzące donikąd wiadukty. Mało kto wie, że Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad podlegają np... przejścia dla nietoperzy!
To nie żart. Nad dwoma odcinkami dróg ekspresowych, S3 pomiędzy Szczecinem i Gorzowem oraz S8 pomiędzy węzłami Wieluń i Złoczew, spotkać można nietypowe bramownice pełniące funkcję przejść dla nietoperzy. To jedne z pierwszych tego typu obiektów na europejskich drogach. Powstały w latach 2010 i 2013, gdy oddawano do ruchu te odcinki dróg. Wcześniej podobne rozwiązanie testowano jedynie w Anglii, ale tam bramę zbudowano nad zwykłą, a nie nad wielopasmową, dwujezdniową drogą.
Bramownice mają kształt litery Y, przy czym jej ramiona zostały wypełnione siatką o oczkach nie większych niż 5 na 5 centymetrów. By uniknąć wlatywania nietoperzy pod konstrukcję, siatkę zamontowano również przy jej podporach. Rozpiętość takiego przejścia wynosi od 50 do 100 m w zależności od warunków w danym miejscu na drodze. Z kolei siatka rozpinana wzdłuż drogi wykonana jest w formie plecionki z pasków o szerokości co najmniej 0,5 cm i wymiarze oczek 5x5 cm. Jej wysokość to 4 - 5 m, a długość zależna od potrzeb, ok. 100 metrów.
Monitoring tych przejść pokazał, że są one w różnym stopniu wykorzystywane przez nietoperze. Dlatego też, w późniejszych latach, w miejscach występowania nietoperzy zastosowano trochę inne rozwiązanie. To specjalne siatki ochronne montowane wzdłuż drogi, jak np. przy S3 na wysokości Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego czy też wzdłuż S6 pomiędzy Kiełpinem i Kołobrzegiem, w miejscach przecięcia okazałych alei drzew stanowiących trasy przelotów nietoperzy podczas żerowania, a także nasadzenia drzew wzdłuż budowanych dróg. Mało kto wie, że zdaniem tych rozwiązań jest podwyższenie toru lotu nietoperzy by bez szwanku mogły przelecieć nad drogą.
Przypomnijmy, że wszystkie gatunki nietoperzy w Polsce są pod ochroną. Z 25 gatunków aż dziewięć znajduje się na "Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce". Program ochrony nietoperzy zakłada nie tylko ochronę ich miejsc rozrodu, hibernacji i żerowisk, ale też ochronę tras przelotu na żerowiska oraz tras migracji z siedlisk letnich do miejsc hibernacji. Nietoperze migrują na wiosnę i jesienią, z tym że znacznie większe są te drugie. Nietoperze są bardzo mobilne - w nocy korzystają z żerowisk oddalonych od siebie nawet o kilkanaście kilometrów. Ich trasy przelotu prowadzą wzdłuż wyraźnych linearnych elementów krajobrazu (rowy, cieki wodne, aleje drzew). Bardzo często przemieszczają się też wzdłuż ściany lasu, linii telefonicznych lub wysokiego napięcia.
