Rada Ministrów zajmie się dziś sytuacją polskiego rynku motoryzacyjnego. Zmusiło ją do tego zapowiadane zwolnienie 1,5 tys. pracowników fabryki Fiata w Tychach.
To może być dopiero początek uwidaczniania się skutków kryzysu całej branży. Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego Jakub Faryś uważa, że potrzebny jest system zachęt, by firmy działające w tej branży nie myślały o ucieczce z naszego kraju.
Po nowym roku w Tychach straci pracę 1,5 tys. osób spośród 4,6 tys. zatrudnionych przez Fiat Auto Poland. Bez zajęcia może też zostać kolejnych 5 tys. osób pracujących w firmach-podwykonawcach tyskiej fabryki. Szefowie koncernu motywują swoją decyzję sytuacją na rynku i przeniesieniem produkcji głównego modelu - Fiata Pandy - do zakładu w Neapolu. Przy tym zakończono niespodziewanie produkcję poprzedniej generacji tego samochodu, nie wprowadzając w to miejsce innego modelu. Tymczasem w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy tego roku w Tychac wyprodukowano 77 tys. egzemplarzy tego modelu.
- Mamy do czynienia z nadprodukcją mocy produkcyjnych. Mamy też do czynienia z taką sytuacją, kiedy producenci lokują produkcję w tych najbardziej atrakcyjnych z punktu widzenia biznesowego krajach. Tak dzieje się w Czechach, na Słowacji, w Rumunii i trzeba zrobić wszystko, żeby tak działo się również w Polsce - mówi Agencji Informacyjnej Newseria Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego.
Dziś problemami firm motoryzacyjnych w Polsce zajmie się rząd. Nowy wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński zapowiedział, że przedstawi propozycje rozwiązań, które poprawią kondycję branży.
Jakub Faryś sugeruje, że powinny być to kroki w stronę zwiększenia popytu krajowego na nowe samochody. Może to być trudne, bo od stycznia do końca listopada Polacy zarejestrowali tylko 249 tys. 728 nowych aut, czyli o prawie 10 proc. mniej niż przed rokiem. Zdaniem prezesa PZPM, by wyjść z kryzysu ta liczba powinna sięgać 600 tys. nowych aut rocznie.
- Polski rząd powinien podjąć działania, które spowodują, ze zwiększy się rynek wewnętrzny. Jeśli zwiększy się rynek wewnętrzny, mam na myśli sprzedaż i rejestrację samochodów, wtedy inwestorzy znacznie chętniej będą do Polski przychodzili - twierdzi Faryś. - Obecny okres jest chyba jednym z najgorszych, jeśli chodzi o branżę motoryzacyjną. Bardzo ważne jest, żeby rząd o nią zadbał, ale w taki sposób, żeby do Polski trafiali inwestorzy, żeby produkcja w Polsce była utrzymywana, żeby ludzie mieli pracę i żeby płacili podatki.
Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego sugeruje konkretne rozwiązania, które mogłyby poprawić sytuację zakładów produkujących samochody oraz części do nich.
- Nie oczekujemy tego, żeby podatnik dopłacał do branży motoryzacyjnej. Oczekujemy rozwiązań, które będą korzystne z punktu widzenia branży - wyjaśnia. - Oczekujemy wprowadzenia pełnego odliczenia podatku VAT od samochodów osobowych nabywanych przez firmy, likwidacji akcyzy i zastąpienia jej podatkiem uzależnionym od parametrów ekologicznych. Chcemy też wprowadzenie elastycznego czasu pracy, bo właściwie już wszystkie kraje europejskie to wprowadziły.
Polska nie jest liderem ani w sprzedaży, ani w produkcji samochodów. Ale - jak podkreśla Jakub Faryś - polskie zakłady mają bardzo dobre oceny ze względu na dobrze wykwalifikowaną i niedrogą kadrę. Przy produkcji samochodów pracuje bezpośrednio około 140 tys. osób, a z branżą motoryzacyjną związanych jest około 300 tys. czynnych pracowników. Zdaniem eksperta upadek tej branży oznaczałby ogromne problemy dla całej gospodarki.
- Jedna osoba zatrudniona bezpośrednio w zakładzie produkującym samochody oznacza pracę dla czterech, czasem pięciu osób w innych branżach. Jeżeli wzięlibyśmy szeroko branże motoryzacyjną, to możemy śmiało powiedzieć, że co najmniej 600-700 tysięcy osób jest z nią w jakiś sposób związanych - mówi szef PZPM. - To pokazuje, jak ważna jest branża motoryzacyjna.
Program restrukturyzacji i wsparcia całej branży chce stworzyć Komisja Europejska. Miałby on być konsultowany ze wszystkimi członkami UE. Bo problemy ma przemysł motoryzacyjny w całej Europie. Zwolnienia, oprócz Fiata, zapowiedział też Ford - dotkną one pracowników fabryk w Belgii i Wielkiej Brytanii. Z kryzysem walczy również PSA Peugeot Citroen, który z prośbą o pomoc skierował się do Paryża.
- Ta sytuacja, z którą teraz mamy do czynienia, to jest sytuacja spektakularna. Nigdy wcześniej nie zdarzył się taki spadek sprzedaży i rejestracji w Europie, bo w porównaniu z rokiem 2006 czy 2007 to jest spadek o 30 procent, czyli o około 5 milionów samochodów. To jest bardzo dużo - wyjaśnia Faryś.
Prognozy dotyczące rynku motoryzacyjnego są bezlitosne: rynek europejski w dalszym ciągu się kurczy. Analitycy Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego Samar twierdzą, że w przyszłym roku Polacy kupią od 5 do 7 proc. nowych samochodów mniej, a rynek europejski zmniejszy się o około 3-4 proc.
