Co to jest dwumasa, jak działa, co jej szkodzi i jak o nią dbać? Objawy awarii

W silniku czterosuwowym, o czterech cylindrach, w każdym z nich, suw pracy powtarza się raz na dwa obroty wału korbowego. Tylko w suwie pracy, tłok, za pośrednictwem korbowodu silnie i tylko o część obrotu obraca wałem korbowym. Moment obrotowy jest więc generowany impulsowo. 

W silniku czterocylindrowym są to więc cztery impulsy, na każde dwa obroty wału korbowego.

Każda część czy mechanizm, na przykład skrzynia biegów, ma tak zwaną częstotliwość drgań własnych. Co to jest? Weźmy np. linijkę. Jeśli jej część położymy na stole, a druga będzie wystawać, to po odchyleniu części wystającej a następnie puszczeniu, wykona ona kilka drgań i znieruchomieje. Ilość drgań, którą wykona w ciągu 1s, to właśnie częstotliwość drgań własnych.

Jeśli podczas współpracy silnika i układu napędowego, częstotliwości "impulsów" momentu obrotowego i drgań własnych układu przeniesienia napędu będą zbliżone lub takie same, to wystąpi zjawisko tzw. rezonansu. 

Nastąpi silne wzmocnienie drgań, szkodliwe dla układu przeniesienia napędu i elementów zawieszenia silnika.

Aby współczesne silniki benzynowe i silniki Diesla mogły zużywać mniej paliwa i emitować mniej toksycznych składników spalin, powinny przez możliwie najdłuższy czas pracować w zakresie prędkości obrotowej od 1200 do 2400 obrotów na minutę. Niestety w tym zakresie występuje niekorzystne zjawisko rezonansu.

Starsze silniki pracowały w wyższym zakresie prędkości obrotowej, więc drgania rezonansowe nie były problemem. 

Gdyby nowsze silniki miały pracować w niższym zakresie prędkości obrotowej, nienarażone na rezonans, konieczne by było obniżenie prędkości obrotowej, przy której występuje rezonans, do wartości poniżej 300 obrotów na minutę. 

W tej sytuacji pomocna okazała się dwumasa.

Dwumasa, a prawidłowo - dwumasowe koło zamachowe, to dwie oddzielne tarcze. Jedna zamocowana jest do wału korbowego silnika, druga jest połączona za pośrednictwem sprzęgła ze skrzynią biegów. Pomiędzy nimi są sprężyny. 

Obie tarcze mogą się względem siebie obracać o pewien kąt, a ich obrót powoduje zmiany długości sprężyn. Silnik przekazuje moment obrotowy kolejno przez dwumasę i sprzęgło do skrzyni biegów.

Dwumasowe koło zamachowe redukuje drgania w układzie napędowym w zakresie prędkości obrotowych, w którym silnik powinien przez możliwie najdłuższy czas pracować. 

Dzięki temu mniejsze są:

• drgania silnika podczas rozruchu i jeździe;
• hałas w pojeździe;
• zużycie skrzyni biegów. 

Większy jest także komfort zmiany biegów.

Jeśli ktoś kupił nowy samochód, to taką informację powinien uzyskać w serwisie dealera. Jeśli kupiliśmy auto używane,  może to stwierdzić także autoryzowany serwis, ale też mechanik podczas oględzin sprzęgła i koła zamachowego. 

Można też sprawdzić oferty w katalogach czołowych producentów dwumasowych kół zamachowych (LuK, Sachs, Valeo), czy oferują ją do danego modelu samochodu.

Objawy awarii dwumasy to stuki i szarpania układu napędowego towarzyszące rozruchowi silnika, pracy na biegu jałowym i wyłączaniu silnika. 

Przy wysokich prędkościach obrotowych nie występują lub są trudne do usłyszenia.

Dlaczego dwumasowe koło zamachowe się zużywa? 

Problemem może być za niska prędkość obrotowa, z którą rozrusznik obraca wałem korbowym silnika podczas rozruchu (poniżej 300 obrotów na minutę). 

Może też na to mieć wpływ długi czas uruchamiania silnika.

Problem z dwumasą, w szczególności w dieslach, mogą też powodować za duże różnice pomiędzy "słabszymi" i "silniejszymi" cylindrami silnika.

Na zużycie dwumasy może też mieć wpływ niedomykanie się przepustnicy podczas gaszenia silnika (powoduje ono drgania silnika) czy niesprawność sprzęgła lub mechanizmów skrzyni biegów.

Okres sprawności obniża również tuning silnika oraz agresywny styl jazdy. Czas eksploatacji dwumasy może wynosić od 20 000 do 200 000 kilometrów.

Dla niektórych modeli samochodów są dostępne na rynku "klasyczne" koła zamachowe (bez elementów tłumiących), w komplecie ze sprzęgłem. 

Może jednak nastąpić obniżenie komfortu w samochodzie i zwiększenie zużycia elementów skrzyni biegów.