Duże zmiany na MOP-ach. Czego mogą się spodziewać kierowcy?
GDDKiA ogłosiła przetarg na dzierżawę miejsc pod budowę ogólnodostępnych, szybkich stacji ładowania samochodów elektrycznych na MOP-ach przy drogach szybkiego ruchu. Zwycięzca nie tylko postawi ładowarki, ale będzie również ich operatorem przez co najmniej 20 lat.
Spis treści:
Na MOP-ach (Miejscach Obsługi Podróżnych) przewidziana jest budowa szybkich stacji ładowania dla samochodów osobowych i ciężarówych. Dla tych pierwszych to cztery miejsca (cztery punkty) o docelowej, łącznej mocy 600 kW (czyli moc będzie dzielona na poszczególne wtyczki), w tym min. dwa punkty po 150 kW. Dla pojazdów ciężarowych docelowa, minimalna łączna moc to 3600 kW, w tym dwa punkty ładowania o mocy min. 350 kW (MOP-y na sieci bazowej TEN-T).
Wyjątkiem będzie MOP Zbójecka Góra na S7, który leży na sieci kompleksowej TEN-T i docelowa, minimalna łączna moc ładowania to 1500 kW (w tym punkt ładowania o mocy 350 kW).
Gdzie pojawią się nowe szybkie ładowarki?
Przetarg na dzierżawę miejsc do ładowania dotyczy MOP-ów o obecnej funkcji podstawowej (z miejscami postojowymi i sanitariatami), zlokalizowanych na drogach sieci TEN-T, w ciągu autostrad A1, A2, A4 i dróg ekspresowych S3, S7, S8, S17, S19 i S61.
Lista MOP-ów objętych przetargiem:
- A1 - Starcza Wschód i Zachód, Gorzelanka Wschód i Zachód, Wierzchowisko Wschód i Zachód (wszystkie w woj. śląskim),
- A2 - Ciosny Północ i Południe (woj. łódzkie),
- A4 - Krajków Północ (woj. dolnośląskie), Prószków (woj. opolskie), Paszczyna Południe, Chotyniec, Hruszowice (trzy w woj. podkarpackim),
- S3 - Lisiny Wschód i Zachód (woj. lubuskie), Przybiernów Wschód i Zachód (woj. zachodniopomorskie),
- S7 - Zbójecka Góra (woj. małopolskie), Pepłowo Wschód i Zachód (woj. mazowieckie),
- S8 - Ochędzyn i Niwiska (woj. łódzkie),
- S17 - Niwa Babicka (woj. lubelskie),
- S19 - Kamień Wschód i Zachód (woj. podkarpackie), Janów Lubelski Wschód i Zachód (woj. lubelskie),
- S61 - Górki Wschód i Zachód (woj. podlaskie), Niekrasy Wschód i Zachód (woj. warmińsko-mazurskie).
Skąd wziąć prąd do szybkich ładowarek?
Najbardziej problematyczna jest konieczność doprowadzenia do MOP-ów przyłączy o mocy wystarczającej do zasilania ładowarek. Wymaga to poniesienia bardzo dużych nakładów finansowych, które mogą się nie zwrócić latami. Dlatego obecnie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚ) planuje nabór wniosków o dofinansowanie budowy przyłączy (skierowany do Operatorów Sieci Dystrybucyjnych - OSD) oraz konkurs na dofinansowanie budowy ładowarek elektrycznych o dużych mocach (skierowany do Operatorów Stacji Ładowania - OSŁ).
GDDKiA, tworząc nowe wymagania przetargowe, wprowadzila możliwość częściowego rozwiązania umowy dzierżawy przez dzierżawcę w dwóch przypadkach. W pierwszym, jeśli otrzyma warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej przez OSD, które nie przewidują doprowadzenia przyłącza elektroenergetycznego niezbędnego do zasilania ogólnodostępnej stacji ładowania pojazdów ciężarowych do MOP. W drugim, gdy nie otrzyma dofinansowania na budowę ogólnodostępnej stacji ładowania pojazdów ciężarowych w ramach konkursu dla OSŁ prowadzonego przez NFOŚ.
Budowę sieci szybkich ładowarek wymuszają unijne przepisy
Od 13 kwietnia 2024 roku obowiązują unijne przepisy AFIR, które związane są z rozwojem infrastruktury paliw alternatywnych. Zobowiązuje one kraje Unii Europejskiej m.in. do wybudowania stacji szybkiego ładowania samochodów osobowych i ciężarowych wzdłuż najważniejszych europejskich korytarzy transportowych – wchodzących w skład tzw. sieci transportowej TEN-T.
Zgodnie z przepisami na tych drogach stacje wchodzące w skład sieci bazowej mają oferować łączną moc przynajmniej 400 kW (a od 2027 r. co najmniej 600 kW), z czego przynajmniej jedna ładowarka ma oferować minimum 150 kW. Co więcej, odległość pomiędzy stacjami ładowania powinna wynosić maksymalnie 60 km.
Ładowarki na MOP-ach pojawią się już w tym roku. Ale będzie ich niewiele
GDDKiA planujemy, że do końca 2025 roku, na siedmiu MOP-ach wyposażonych w stacje paliw tradycyjnych i gastronomię, zgodnie z zawartymi umowami dzierżawy, zostaną uruchomione stacje ładowania dla pojazdów osobowych o łącznej mocy co najmniej 300 kW. Dotyczy to MOP:
- A2 - Ostrów Kania Północ i Południe (woj. mazowieckie),
- S6 - Kamień Północ i Południe (woj. pomorskie),
- S19 - Obroki Wschód i Zachód (woj. lubelskie),
- S17 - Pilawa (woj. mazowieckie).
To nie koniec planów. Będą kolejne rozbudowane MOP-y
GDDKiA planuje także ogłosić przetargi na dzierżawę 48 MOP-ów. Dzierżawca będzie miał obowiązek wybudowania stacji paliw konwencjonalnych oraz gastronomii. Warunki przetargu przewidują też możliwość wybudowania ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych, zgodnych z zapisami AFIR.
