Tunel pod Świną otwarty. Takiego jeszcze w Polsce nie było

Otwarcie zostało dokonane z wielką pompą, uczestniczył w nim nawet wicepremier, chociaż akurat rząd nie ma nic wspólnego z wybudowaniem tunelu w Świnoujściu - inwestycja została sfinansowana głównie przez Unię Europejską, a także miasto Świnoujście. Wybudowanie tunelu kosztowało 913,8 mln złotych, aż 775 mln zł wyniosło unijne dofinansowanie.

Umowa na zaprojektowanie i budowę tunelu została podpisana 17 września 2018 r. W październiku 2020 r. do Świnoujścia przypłynęło z Chin specjalnie skonstruowane urządzenie TBM (Tunnel Boring Machine - ang. maszyna drążąca tunel), ważące ponad 3000 ton, mające długość 105 m i 13,4 m średnicy. 

Drążenie tunelu maszyna TBM (nazwana w wyniku głosowania internetowego Wyspiarką) rozpoczęła w marcu 2021 roku na wyspie Uznam. Przewiercała się pod dnem Świny na wyspę Wolin, układając jednocześnie betonowe pierścienie obudowy składające się z segmentów (pierścienie ważą od 75 do 100 ton). Maszyna zakończyła drążenie tunelu we wrześniu 2021 roku.

Tunel został oddany do użytku z opóźnieniem sięgającym 10 miesięcy. Początkowo umowa zakładała, że budowa zakończy się we wrześniu 2022 roku, następnie przesunięto zakończenie inwestycji na styczeń 2023 roku. Tego terminu też nie udało się dotrzymać.

Cała przeprawa ma 3,2 km długości, w tym prawie 1,5 km przypada na sam tunel, który w najgłębszym miejscu znajduje się 10 metrów pod dnem Świny i 34 m pod lustrem wody. Tunel jest jest najdłuższym podwodnym tunelem w Polsce.

Przejazd przez nową przeprawę, łącznie z drogami dojazdowymi nie powinien zająć więcej niż 5 minut. A jakie zasady obowiązują w tunelu?

W tunelu pod Świną jest tylko jedna jezdnia z dwoma pasami ruchu, każdy w przeciwnym kierunku. Jezdnia w tunelu ma 11 metrów szerokości: oba pasy ruchu (po jednym w każdym kierunku) mają 3,5 m szerokości, a pasy awaryjne - po 2 m.

Na całej długości obowiązuje ograniczenie prędkości do 50 km/h oraz zakaz wyprzedzania, o czym informują stosowne znaki pionowe i poziome. 

Ze względów bezpieczeństwa należy bezwzględnie tych ograniczeń przestrzegać. Przejazd odcinkiem tunelowym z taką prędkością nie będzie trwał dłużej niż 2 minuty, a w kolejkach na promy trzeba było często czekać wiele godzin.  

Przekraczać prędkości nie warto. Cały tunel jest objęty systemem odcinkowego pomiaru prędkości. Bazując na pomiarze czasu przejazdu pomiędzy początkiem i końcem monitorowanej trasy wyliczy średnią prędkość pojazdu. Średnia prędkość przekraczająca 50 km/h oznaczać będzie mandat.

System będzie działał w ramach CANARD (Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym), czyli komórki organizacyjnej Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego. 

W tunelu, poza sytuacjami absolutnie awaryjnymi, obowiązuje zakaz zatrzymywania się. Zatrzymanie w tunelu jest niebezpieczne, dlatego nawet w przypadku usterki należy dążyć do wyjechania z tunelu.

Jeżeli doszło do awarii uniemożliwiającej dalszą jazdę należy zatrzymać się jak najbliżej prawej krawędzi jezdni wykorzystując pobocze. Pomoc można wezwać łącząc się z kolumny alarmowej oznaczonej piktogramem SOS z centrum obsługi tunelu. W tunelu nie można cofać i zawracać.  

Obowiązuje również bezwzględny zakaz poruszania się rowerów i pieszych, należy skorzystać z autobusu komunikacji miejskiej zapewniającego także przewóz rowerów na specjalnych przyczepkach. Przez tunel nie będą mogły również przejeżdżać pojazdy z towarami niebezpiecznymi (dla nich pozostanie możliwość korzystania z promów). 

Tunel jest wyposażony w szereg systemów bezpieczeństwa. Jest to przede wszystkim system wentylacji, który zadba o odpowiednią jakość powietrza w tunelu podczas jego użytkowania, a w sytuacji awaryjnej o oddymianie. Są to tak naprawdę dwa systemy wentylacji, jeden dla jezdni tunelu, drugi dla przestrzeni ewakuacyjnych do której nie może przedostać się dym.  

W centralnej części tunelu zamontowano system zraszaczy, który ma ograniczyć skutki ewentualnego pożaru w tunelu. W całym tunelu jest też instalacja hydrantowa, z której będą mogli skorzystać strażacy. W niszach SOS znajdują się gaśnice i telefony łączności alarmowej umożliwiające bezpośredni kontakt z centrum obsługi tunelu. 

Cały tunel jest objęty systemem monitoringu, zarówno w głównej nawie, jak i w przestrzeniach ewakuacyjnych. Systemy bezpieczeństwa dysponują również szeregiem czujników: dymu, wzrostu temperatury czy zanieczyszczeń powietrza. Całość jest sterowana z centrum obsługi tunelu, które znajduje się po stronie wyspy Uznam. 

Wyposażeniem obiektu jest również system nagłośnieniowy, przez który mogą być nadawane komunikaty i polecenia, do których należy się bezwzględnie stosować. Komunikaty mogą być również nadawane na częstotliwościach FM (stacji radiowych) aby były słyszane w pojazdach. 

W razie potrzeby w tunelu włączy się oświetlenie awaryjne koloru czerwonego, a system nagłośnieniowy zacznie nadawać sygnał alarmowy i komunikaty głosowe. Należy bezwzględnie się do nich stosować. 

Pojazdy należy zatrzymać przy prawej krawędzi, tak aby zapewnić korytarz dojazdu dla służb. W wypadku wystąpienia pożaru, przed pojazdem którym się poruszamy, trzeba jak najszybciej tunel opuścić. Umożliwi to galeria ewakuacyjna pod jezdnią, do której prowadzą dwa zejścia z poziomu jezdni znajdujące się w odległościach około 600-700 metrów od wlotów do tunelu.  Pomiędzy tymi wejściami jest 500 metrów odległości. 

Galeria ewakuacyjna prowadzi do klatek schodowych, umieszczonych przy wlocie i wylocie z tunelu, umożliwiających wyjście na powierzchnię. Do tych klatek schodowych można również wejść z poziomu jezdni. Na całej długości tunelu są oznaczenia pokazujące odległość do wyjścia awaryjnego, należy skierować się do najbliższego.