Oporne gwinty
Odkręcanie śrub to czasami nie lada sztuka. Podpowiadamy, jak poradzić sobie z zapieczonymi lub mocno dokręconymi gwintami i jakich kluczy użyć do tego celu.
Zdecydowaną większość istotnych połączeń gwintowych w samochodzie dotyka kiedyś korozja. Tak zwane zapiekanie się gwintu powoduje trudności z odkręceniem. Obok przedstawiamy dziesięć praktycznych rad odnośnie obchodzenia się z połączeniami gwintowanymi.
Problemy ze śrubami są zwykle dwojakiego rodzaju: albo łeb śruby nie wytrzymuje siły działania kluczem i ulega deformacji, albo trzon śruby ulega ukręceniu. W tym pierwszym przypadku można próbować sobie pomóc, zmieniając narzędzia lub technikę odkręcania. W drugim, niestety, pozostają juz tylko metody ślusarskie (rozwiercanie urwanej śruby i usunięcie jej resztek z otworu).
Wbrew temu, co można by sądzić, skuteczność kluczy w odkręcaniu śrub jest różna. Poniżej wskazujemy, które klucze dają większą szansę na powodzenie.
Oczywiście poza klasycznymi śrubami z łbem sześciokątnym, w samochodach stosowane są także łby imbusowe, Torx, Spline i inne. Wspólną cechą jest jednak to, iż dobry, precyzyjnie wykonany klucz pomaga w ruszeniu śrub.
Przy odkręcaniu "trudnych" śrub przeszkadza pośpiech i niechlujne operowanie kluczem. Nawet kilkustopniowe przekoszenie klucza względem pozycji optymalnej potrafi zniszczyć łeb śruby, która była możliwa do odkręcenia.
1. KLUCZ PŁASKI OTWARTY
2. KLUCZ OCZKOWY
3. NASADKA 12-KĄTNA
4. NASADKA 6-KĄTNA
5. NASADKA PROFILOWANA
6. KLUCZ UDAROWY
POCZEKAJ PO SPRYSKANIU
PRYSKAJ TYLKO NA GWINT
Jeżeli łeb śruby szczelnie przylega do elementu, w który jest ona wkręcona, to szanse na dotarcie preparatu do zapieczonego gwintu są niewielkie. Gdy otwór jest przelotowy, warto prysnąć do jego wnętrza od tyłu, na sam gwint.
POMÓŻ SOBIE MROZEM
Preparaty mrożące, aplikowane bezpośrednio na śrubę powodują jej skurczenie, co pozwala czasami poluzować połączenie. Jednak zmrożona śruba staje się bardziej krucha i dlatego potem nie powinno się stosować klucza udarowego.
DZIAŁAJ KLUCZEM OSIOWO
Tajemnica skuteczności doświadczonego mechanika w odkręcaniu śrub tkwi w precyzji ruchu ręki. Trzeba utrzymać idealny kąt pomiędzy śrubą a kluczem. Nawet lekkie odchylenie klucza niszczy (omyka) łeb śruby.
WYKORZYSTAJ CIĘŻAR
ZASTOSUJ PRZEDŁUŻKĘ
Aby zwiększyć moment odkręcania śruby można zastosować przedłużkę. Dwukrotne zwiększenie długości ramienia powoduje podwojenie sił działających na zapieczony gwint. Uwaga: żadnych rur ani innych przedłużek nie powinno się nakładać na tzw. grzechotki, gdyż to grozi ich zniszczeniem.
UŻYJ INNEJ NASADKI
Praktyka wykazuje, że nasadki 6-kątne dają większą szansę odkręcenia śruby niż 12-kątne. Mniejsze jest tu ryzyko "omknięcia" łba śruby. Jeżeli już klucz przeskakuje, można skorzystać z nasadek profilowanych.
SKORZYSTAJ Z OPALARKI
GDY ZERWIESZ GWINT
NIE SMARUJ WSZYSTKIEGO
Producenci kategorycznie zabraniają smarowania śrub mocujących koła ze względów bezpieczeństwa (ryzyko poluzowania). Zardzewiałe śruby kół można przemyć penetrantem (np. WD-40) i wytrzeć do sucha lub po prostu wymienić.
Tekst: Marcin Klonowski, zdjęcia: Paweł Tyszko
