Jak nasłuchiwać częstotliwości policyjnych? Sprzęt i prawo

Nasłuch różnych częstotliwości, których na co dzień nie usłyszymy w naszym domowym radiu, kojarzy się z czymś wyjątkowo trudnym. W wielu przypadkach okazuje się jednak zaskakująco łatwy. Policja co prawda od lat stopniowo przechodzi na łączność cyfrową i kodowaną, ale w mniejszych miastach nadal zdarza się, że korzysta z łączności analogowej. Odpowiedni sprzęt da się kupić naprawdę tanio i nie jest skomplikowany w obsłudze. O ile więc w dużych miastach wchodząc na odpowiednie częstotliwości (da się je bez problemu znaleźć w internecie) usłyszymy raczej niezrozumiały szum (to transmisje zakodowane), o tyle poza aglomeracjami czasami możemy wyłapać jakiś komunikat. Zdarza się, że "w eter" policjanci puszczą coś, co nie powinno być słyszane przez przypadkowego użytkownika. Czasami nasłuch pozwala np. zorientować się, gdzie policja prowadzi kontrolę radarową. Dla kierowcy może to być wyjątkowo cenna informacja. Od lat nasłuchy tego typu prowadzą np. kierowcy pomocy drogowej, w ten sposób dowiadując się, gdzie doszło do kolizji - czyli gdzie warto pojechać i zaoferować swoje usługi.

Jeśli chodzi o coraz częściej spotykane transmisje cyfrowe i kodowane, wszelkie próby ich nasłuchiwania i łamania zabezpieczeń są zagrożone surowymi karami.

Jeśli chodzi o transmisję analogową, tutaj zdania są podzielone. Policjanci i sądy przytaczają różne przepisy, na podstawie których można ukarać podsłuchującego, trudno jednak znaleźć wykładnię, na podstawie której jednoznacznie można stwierdzić, czy to legalne czy nie. Teoretycznie, art. 267 par. 1 Kodeksu Karnego podaje, że "uzyskanie informacji nieprzeznaczonej dla konkretnej osoby podlega karze ograniczenia wolności lub jej pozbawienia do dwóch lat". Paragraf 3 tego samego przepisu mówi o tej samej karze dla osób nieuprawnionych do posiadania informacji, które do ich pozyskania używają urządzenia podsłuchowego, wizualnego albo innego urządzenia lub oprogramowania.

Pole do interpretacji jest bardzo duże, ale jest też druga strona medalu. Według art. 144 Prawa telekomunikacyjnego urządzenia radiowe, które służą tylko do odbioru sygnału, nie wymagają pozwolenia do użytkowania. To oznacza, że korzystanie z urządzeń radiowo nadawczych jest już karalne (nie mówiąc o faktycznym nadawaniu czegoś na częstotliwości policyjnej), ale sam nasłuch raczej nie powinien być łamaniem prawa. "Raczej", bo pozyskanych w ten sposób informacji nie można przekazywać osobom trzecim. Poza tym, gdyby policjant podczas kontroli usłyszał, że u nas w aucie "odzywa się" oficer dyżurny i tak moglibyśmy mieć problemy. Jak widać, jest to kwestia sporna i zalecana jest daleko posunięta ostrożność.

Zestawienia odpowiednich częstotliwości na określonych województw, powiatów czy miast można łatwo znaleźć w sieci, na przykład pod hasłem "częstotliwość policja". Transmisja analogowa zwykle odbywa się w zakresie między 164,525 MHz a 168,475 oraz 172 a 174 MHz.

Odpowiedni sprzęt nie jest wcale drogi. Tanio można kupić zarówno urządzenia do odbioru (czyli te, które raczej nie powinny przysporzyć nam problemów), jak i nadawczo-odbiorcze (czyli te, które legalne już nie są - nawet jeśli sprzedawcy na aukcjach czy w ogłoszeniach zapewniają inaczej). Najpopularniejsze są sprzęty firmy Baofeng. Niezbyt szybko przeszukują częstotliwości, ale działają - wymagają jednak odpowiedniego ustawienia i obsługi (instrukcji w sieci nie brakuje). Można kupić je nawet za ok. 150 zł. Umożliwiają słuchanie radia, ale nie działają w paśmie CB. Inni producenci to m.in. TYT, Icom, Yaesu.

Baofeng nie jest jedyną odpowiedzią na pytanie o to, jaki sprzęt może dać nam odpowiednie możliwości. Godnym polecenia rozwiązaniem w przypadku skanera - czyli urządzenia jedynie do odbioru - jest np. zakup tunera telewizyjnego DVBT. To tzw. SDR czyli Software Defined Radio czyli odbiorniki programowalne. Obsługują ogromny zakres częstotliwości (np. od 24 do 1766 MHz), dzięki czemu mogą odbierać niemal wszystko - od rozmów na CB, przez zwykłe naziemne radio czy telewizję, przez łączność morską, wojskową, lotniczą, a nawet sygnały ze stacji kosmicznej. To, czego będziemy słuchać (lub co oglądać) zależy od oprogramowania i anteny.

Możliwości są więc spore, trzeba jednak uważać. Nasłuch policyjnych częstotliwości to balansowanie na cienkiej linii, jeśli chodzi o przepisy. Poza tym, w miarę postępu technologicznego w służbach, staje się coraz trudniejszy.