Zapaliła się kontrolka DPF. Co robić, czy konieczna jest wizyta w serwisie?

Kontrolki w kolorze żółtym nie oznaczają, że trzeba natychmiast przerwać jazdę (jak w przypadku kontrolek czerwonych), ale najczęściej oznaczają konieczność umówienia wizyty w serwisie w celu przyjrzenia się problemowi - może chodzić o problemy z systemem ABS czy popularną kontrolkę "check engine" oznaczającą jakiegoś rodzaju problemy z silnikiem. Tymczasem kontrolka DPF, czyli filtra cząstek stałych, montowanego w silnikach wysokoprężnych od kilkunastu, a w niektórych silnikach benzynowych od kilku lat, wymaga od kierowcy kontynuowania jazdy.

Jednym z kluczowych elementów  systemów oczyszczania spalin we współczesnych autach jest filtr cząstek stałych, znany jako DPF (Diesel Particulate Filter). Jego zadaniem jest zatrzymywanie sadzy i innych cząstek stałych, które powstają podczas spalania oleju napędowego. Gdy kontrolka DPF zapali się na desce rozdzielczej, oznacza to, że filtr wymaga uwagi.

Filtr cząstek stałych (DPF) działa na zasadzie gromadzenia cząstek sadzy w specjalnym wkładzie. Aby uniknąć zbyt dużego nagromadzenia tych cząstek, które mogłyby zablokować filtr, system DPF jest wyposażony w mechanizmy oczyszczania filtra, które może odbywać się na dwa sposoby: proces zachodzi naturalnie podczas jazdy z większą prędkością, kiedy temperatura spalin jest wystarczająco wysoka, aby spalić zgromadzoną sadzę lub wtedy, gdy jest inicjowany przez system sterowania silnikiem, kiedy warunki jazdy nie sprzyjają oczyszczaniu. System podnosi temperaturę spalin poprzez dodanie dodatkowej dawki paliwa, co umożliwia spalenie nagromadzonej sadzy.

Kontrolka DPF zapala się, gdy system wykrywa, że filtr jest zbyt zapchany i wymaga oczyszczania. Oto najczęstsze przyczyny tego zjawiska:

• Krótka jazda miejska - częste krótkie przejazdy w ruchu miejskim nie pozwalają na osiągnięcie temperatury niezbędnej do naturalnej regeneracji filtra.
• Problemy z układem paliwowym - nieprawidłowości w dostarczaniu paliwa mogą wpływać na efektywność oczyszczania.
• Uszkodzone czujniki - nieprawidłowe odczyty z czujników mogą powodować fałszywe alarmy dotyczące stanu filtra DPF.
• Zużycie oleju silnikowego - niska jakość oleju lub jego degradacja może przyczyniać się do wzmożonego tworzenia sadzy.

Jeśli kontrolka DPF zapali się, nie należy jej ignorować. Warto na początek sprawdzić instrukcję obsługi, bowiem w zależności od marki i modelu samochodu, mogą istnieć specyficzne zalecenia dotyczące postępowania w takiej sytuacji. Najczęściej trzeba wyjechać na drogę szybkiego ruchu lub autostradę i utrzymywać prędkość, która pozwoli na osiągnięcie temperatury spalin wymaganej do regeneracji filtra.

Konsekwencje ignorowania palącej się kontrolki DPF nawet po próbie oczyszczania (po kilkunastu/kilkudziesięciu minutach jazdy na wysokich obrotach kontrolka powinna zgasnąć) mogą być poważne. Auto może tracić moc, na uszkodzenie narażamy np. turbosprężarką, a nawet ryzykujemy awarię silnika. Dlatego jeśli kontrolka nie gaśnie, koniecznie trzeba udać się do mechanika. Profesjonalista może przeprowadzić oczyszczanie przy użyciu specjalistycznego sprzętu diagnostycznego.

Wymiana filtra cząstek stałych do tanich nie należy - w zależności od modelu może kosztować od 2 do nawet 8 tysięcy złotych. Opcją, którą można rozważyć, gdy oczyszczanie na drodze nie pomogło, jest regeneracja, która przywraca nawet 99% sprawności i kosztuje 300-600 zł.

Po drogach jeździ wiele pojazdów, które mimo że powinny, nie mają filtra DPF - ich właściciele, np. przy pierwszej jego awarii, zdecydowali się na usunięcie tego elementu. Auto, które nie ma filtra DPF może jednak nie przejść przeglądu rejestracyjnego, a w razie kontroli policyjnej kierowca może otrzymać do 5000 zł mandatu, do tego funkcjonariusz z pewnością zatrzyma dowód rejestracyjny i nie zezwoli na dalszą jazdę.